VanEck is een belangrijke uitgever van ETF’s (indextrackers). Net zoals bij klassieke beleggingsfondsen zoeken dergelijke uitgevers naar diversificatie. Hoe meer smaken er beschikbaar zijn, hoe groter de kans dat ten minste 1 ervan de voorkeur van de kandidaat-belegger wegdraagt.

VanEck pakt -voor christenen midden in de Goede Week- uit met een primeur: de VanECK Defense UCITS ETF.  De Goede Week is de -voor niet-christenen- eerder cynische benaming waarin het lijden én sterven van Jezus herdacht wordt. Een ideaal moment om beleggen in dood en vernietiging te lanceren?

Defensie: een teer ESG-punt.

Het fonds wordt onder de SFDR-regelgeving ingedeeld onder artikel 6. Dus een belegging zonder aandacht voor ESG. Maar het valt niet te ontkennen dat ook aanhangers van duurzaam beleggen zich genuanceerder tegenover ‘defensie’ zijn gaan opstellen. Het blijft een pijnpunt, maar de inval in Oekraïne deed op zijn minst het besef groeien dat weerloosheid tegenover een agressor geen optie is. Veiligheid én verdediging van autonomie, bevrijding van een bezettingsmacht, … je doet het niet met blote handen.

Meer budgetten voor defensie.

De tijden dat ‘zwaarden worden omgesmeed tot ploegscharen’ lijken voorbij. Het was een eerder naïeve opvatting dat de val van de Berlijnse muur én de implosie van de USSR de gevaren van militaire agressie deden verschralen. Maar ze gaf in Europa regeringen argumenten om verder te kappen in defensiebudgetten. De afgesproken bijdrage aan de militaire uitgaven van de NAVO (2 % van het bruto nationaal product) werd stelselmatig niet gehaald.

Ondertussen is dit perspectief verschoven. Donald Trump riep Europa al op om meer geld aan hun defensie te besteden.  Ondertussen beloofden regeringen in West-Europa hun leven te beteren. En dit houdt in dat ze zich de komende jaren aan die 2%-regel willen houden.

Er komt dus een opbouw van militaire capaciteit. En hierin ziet VanEck financiële winstkansen.

Concreet: what you see isn’t what you get.

De ETF volgt een specifieke index, de MarketVector Global Defense Industry.

(In het persbericht dat VanEck uitstuurde vinden we op pagina 3 echter vreemd genoeg wat duiding bij een andere index. De MarketVector Global Uranium en Nuclear Energy Infrastructure Index. Blijkbaar heeft de eindredactie dit knippen en plakken uit een verkeerd document niet opgemerkt. Beiden indexen zijn TM-s van dochterbedrijf van VanEck.).

Die index sluit bedrijven uit die hun inkomsten halen uit controversiële wapens of (citaat) “bepaalde normen hebben overtreden“.

Er wordt belegd in bedrijven van ‘bij ons’: VS, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië. De ETF noteert in $. In de aanvangsportefeuille steken alvast enkele usual suspects.

Grootste participaties ogen niet bepaald fris.

Hierbij 9 van de 10 belangrijkste bedrijven waarin de ETF investeert

• Thales SA, recent niet echt corruptievrij
• Palantir Technologies, een bedrijf opgericht door Peter Thiel dat al veelvuldig in controversiële activiteiten betrokken was. Recent nog
• Dassault Aviation , waar een mogelijk corrupte deal met Indië over de aankoop van Rafale Jets nog steeds niet beslecht lijkt
• Safran SA , dat 3 maanden geleden een settlement van $ 17.2 miljoen met de VS sloot na beschuldigingen van omkoping bij een Chinese bestellling
• Leidos Holdings Inc, waarbij in het laatste kwartaal van 2022 betrokkenheid  in mogelijk smeergeld- én antitrustaffaire bekend werd
• KBR Inc, die vorig jaar nog schikte voor $ 13,67 miljoen in een klokkenluiders-zaak rond logistieke ondersteuning van het Amerikaanse leger in Irak
• Curtiss-Wright Corp, door Sustainalytics bestempeld als een bedrijf met een hoog ESG-risico, hoewel bij onze steekproef momenteel niet-betrokken in een ernstige controverse
• Huntington Ingalls Industies Inc, eveneens door Systainalytics gezien als een bedrijf met hoog ESG-risico en 5 jaar geleden nog geschikt voor $ 9.2 miljoen voor overfacturatie
• Leonardo Spa, die volgens deze bron via een minderheidsparticipatie van 25 % aandeelhouder zou zijn van MBDA, ontwikkelaar van nucleaire bommen in opdracht van Frankrijk.

Deze 9 bedrijven maken bij de lancering van de ETF 54,78 % van de investeringen uit.  U begrijpt waarom hierboven schuinschrift gebruikt werd bij de uitsluitingsgronden van de ETF.

Een unieke kans om je geld te besteden …

In het persbericht bij de lancering omschrijft VanEck de ETF als ‘momenteel de enige in Europa die beleggers toegang biedt tot deze sector’. Er wordt dus ingezet op schaarste. Op de unieke kans. Maar moet je daar nu niet uiterst cynisch voor zijn? Of onverschillig?

Als kind speelde ik wel eens cowboy én indiaan. Dan hingen kreten als “Handen omhoog of ik schiet!” of “Je geld of je leven!” in de lucht. Ik ben die fase zonder kleerscheuren ontgroeid. Ik kan moeilijk aannemen dat er nog veel volwassenen zijn, die ongenuanceerd in een ‘us versus them’ wereld geloven. Die zo bang zijn dat ze hun geld het liefst inzetten op wapentuig waarmee men levens ontneemt.

Winst nastreven (doel van beleggen) ten koste van levens is wat mij betreft een volstrekt luguber idee.  Wat niet wegneemt dat er een dunne lijn loopt tussen bewapening financieren via belastinggeld (komt per slot van rekening ook gedeeltelijk van mijzelf) en rechtstreeks via injectie van privégeld. Op dit laatste speelt de VanEck ETF in.

…voor via anti-woke zijn identiteit wil opbouwen.

Wellicht is het niet toevallig dat op dezelfde dag in een ander persbericht VanEck ook een andere ETF voor de olie- en gasondersteunende sector lanceerde.

Er is (niet alleen in de VS) al een tijdje een anti-woke sentiment aan het groeien in de markt. Een sentiment waarbij aandacht voor ESG ingeleverd wordt. Omdat die ten koste zou gaan van het primaat van de belegger: rendement boven alles!

Is het te ver gezocht om VanEck ervan te verdenken op dit laatste te willen inspelen?

Misschien. Maar hun voorlaatste persbericht dateert van 2 maanden terug en tapt uit hetzelfde vaatje : nieuwe ETF voor uranium- en nucleaire sector.

Hoewel ook hier de meningen verdeeld zijn onder duurzame beleggers (pro of contra kernenergie als middel om tot minder CO2-uitstoot te komen), lijkt ook deze ETF opportunistisch in te spelen op de vermoeidheid mbt. hernieuwbare energievoorziening. Dit laatste een beleggingssegment dat de voorbije jaren met veel aandacht aan de haal kon gaan.