De SFDR-regelgeving (zie onze blog van 09/02/2021) is sinds enkele dagen van toepassing. Maar heeft u het gemerkt? Op 10/03/2021 bleef het windstil in beleggingsland. Op 11/03 blies een storm over ons fysieke land. Vandaag, 12/03/2021 is die storm daar gaan liggen. Maar hij is nog niet verplaatst naar beleggingsland.

In de zogenaamde kwaliteitspers was er bijzonder weinig aandacht voor de invoering. In de andere pers nog minder. Blijkbaar moet de burger meer aandacht besteden aan baby Archie en het moddergooien in de Britse monarchie. Noch De Tijd (*), noch De Morgen besteedde er -behoudens vergissing onzerzijds, we consulteerden Google- aandacht aan. Bij De Standaard  was er dit bericht. Een bericht dat al dadelijk duidelijk maakt dat de regelgeving haar uiteindelijk doel wellicht niet waarmaakt.

Wat wil SFDR juist bereiken?

Het doel was duidelijkheid verschaffen aan de belegger over wat duurzaam is. En daarmee greenwashing vermijden. Beleggingsproducten moeten ingedeeld worden in grijze – (cfr. art. 6), lichtgroene – (cfr. art. 8) of donkergroene  kleuren (cfr. art. 9). Een beetje zoals de ecoscore op elektrische apparaten. Verdelers moeten voortaan in hun publiciteit duidelijk maken waar het op staat en er niet los op fantaseren. Het kader daarvoor werd door de EU opgetrokken.

Volgens De Standaard zijn veel fondsen zich aan het profileren naar artikel 8 van de SFDR-regelgeving. Dit is het lichtgroene label. Een soort mossel-noch vis opstelling. Je zou kunnen zeggen: de net-niet duurzame variant van beleggingsfondsen. Of beleggingsfondsen op weg naar duurzaamheid. Zij die al zekere stappen gezet hebben, maar nog niet op alle fronten aan de nieuwe duurzaamheidsverplichtingen beantwoorden.

Belgische regelgever verbiedt voortaan lichtzinnig gebruik van het begrip “duurzame belegging”.

Je mag voortaan niet zomaar meer een belegging “duurzaam” noemen. Als je dat al weet tenminste. Want onze Belgische regelgever kwam pas per 09/03/2021 (1 dag voor de inwerkingtreding van SFDR) met haar mededeling. En daar lezen we op p.15 onder rubriek 4.6. “Het gebruik van de term ‘duurzame belegging” is voorbehouden aan Artikel 9 Producten. Andere ICB’s vermijden zoveel mogelijk het woord “duurzaam” in hun publiciteit. Waar dit niet mogelijk zou zijn, verduidelijken zij in de publiciteit dat zij geen Artikel 9 Producten zijn.”

Producten die wel aan artikel 8 beantwoorden mogen in hun publiciteit wel nog schermen met hun ESG-kenmerken. ICB’s die onder artikel 6 vallen zelfs dit niet langer. Zelf al zouden ze vroeger een ESG-label verworven hebben. Hun publiciteit moet voortaan een duidelijk zichtbare waarschuwing bevatten dat ze geen product zijn, dat ecologische of sociale kenmerken promoot, noch dat zij duurzaam zijn.

Dat FSMA vraagt om “zoveel mogelijk” het woord duurzaam te vermijden in publiciteit, is op zich onduidelijk. Mag dit nog 2 x gebruikt worden op een A4-pagina? Mag het nog in een titel of een tussentitel staan? Marketeers kunnen die vage formulering opnieuw in eigen publicitair voordeel gebruiken.

Belegger, het blijft momenteel mistig.

Onze eigen voorbereiding ging niet van een leien dakje.

Begin februari ben ik begonnen met info in te zamelen over de SFDR-indeling van de fondsen die we met Ethisch Beleggen opvolgen. Het resultaat was bedroevend. Bij veel fondsen was die informatie niet te vinden. Sommige fondsbeheerders reageerden zelfs niet op de expliciete vraag. Vaak werd ook gesuggereerd dat er achter de schermen nog gewerkt werd. En dat er kortelings meer informatie ter beschikking zou zijn. Informatie in feite noodzakelijk, gezien financiële adviseurs sinds 10/03/2021 hierrond een informatieverplichting naar hun klanten hebben.

Waren we misschien te vroeg begonnen ?

We deden vandaag een eerder beperkte steekproef. Dit bij 2 belangrijke fondsbeheerders die ons nog geen duidelijkheid geboden hebben. Te weten DPAM (DeGroof Petercam) en NN (Nationale Nederlanden). Beiden hebben momenteel op hun website wel een disclaimer staan rond SFDR.

• Voor DPAM vindt je deze hier. Maar nergens vond ik in welke categorie hun specifieke fondsen nu ingedeeld waren.
• Bij NN kan je hier over hun toepassing lezen, maar ook daar ontbreekt de classificatie van hun fondsen volgens de SFDR-regels.

Ook bij 3 andere belangrijke marktspelers voor “bliep –wegens niet meer gratuit te gebruiken woord– beleggingen” stootte ik op het grote niets.

• Bij Candriam is er geen zoekfunctie op hun site en was er ook niets te vinden onder de rubriek “juridische informatie” of “reglementaire informatie”.
• Bij KBC leek er bij de juridische info/documentatie beleggen iets gepubliceerd te zijn. Helaas bleef ondanks diverse pogingen het zoekwieltje bij het opladen doordraaien. Zonder dat de info tevoorschijn kwam.
• Op de site van BNP Paribas Fortis konden we wel zoeken. Maar bij het trefwoord SFDR verschijnt een ‘geen resultaat’, ‘het spijt ons dat we u niet van dienst konden zijn‘.

Maakt het belgisch label voor duurzaam beleggen ons al wijzer?

Zullen we dan maar het geweer van schouder veranderen en zoeken waar zelfs Hans en Grietje niet kunnen verdwalen? We wandelen eerst naar Febelfin. Op de site van de belgische bankenfederatie  vonden we bij een zoekopdracht O resultaten voor SFDR. Nochtans is Febelfin de drijvende kracht achter het “Towards Sustainability“-initiatief. Laten we daar even naartoe gaan. Het is immers het grote bos van duurzame beleggingen, waar momenteel 540 verschillende loten bloeien. Van biodiversiteit gesproken!

Op de website towardssustainability.be lezen we dat deze producten hun kwaliteitsnorm behaalden en het label voor duurzame en maatschappelijk verantwoorde financiële producten verkregen.  Ook bij het zogenaamde Belgisch label voor duurzame beleggingen vind je tot heden geen duiding over SFDR. Wel kan je er terugvinden dat hun kwaliteitsstandaard gewijzigd wordt (publicatie voorzien 31/03/2021). En blijkt dat ze er alle nu erkende producten in de komende maanden opnieuw tegen het licht gaan houden op basis van hun bijgewerkte kwaliteitsstandaard.  Ook in dit grote beleggersbos kunnen we op heden dus nog steeds uitkomen aan het peperkoekenhuisje van de boze heks. Een huisje dat marketeersgewijs een perfecte greenwash is voor de gezochte knusse en veilige plaats die we “thuis” noemen.

Hoewel de filosofie achter de naam ‘towards sustainability’ zeer goed te begrijpen is als ‘duurzaamheid is een streven en is in feite nooit af”, lijkt het ons dat de site en het label op basis van de FSMA-mededeling in een moeilijk parket zit. De letterlijke vertaling “op weg naar duurzaamheid” wijst in feite naar producten die beantwoorden aan de SFDR-regelgeving rond artikel 8. Maar alleen producten die al een stap verder zijn (artikel 9) mogen van FSMA nog het woord “duurzaam” gebruiken.  Publiciteit zoals je vindt op de website van duurzame ontwikkeling “Duurzaam beleggen? Dat kan dankzij Towards Sustainability van Febelfin” waar onderaan de pagina een verwijzing staat naar neem een kijkje op het duurzaam beleggingsplatform gaan in feite in tegen het zopas gepubliceerde verbod van de controle-overheid.

Een verzekeraar die wel informeerde.

Ons kantoor ontving van verzekeraar Athora inmiddels een informatiefiche omtrent duurzaamheid. Op pagina 6 merken we dat hier verwezen wordt naar 3 fondsen die duurzaam beleggen (artikel 9). 15 fondsen zouden ESG-kenmerken hebben (artikel 8). Vreemd evenwel dat de 3 Universal Fondsen van Groep DELEN hier niet in opgenomen zijn. Alle 3 fondsen worden immers door Morningstar met 5 Globes (lees: maximale duurzaamheid) bekroond. Op de website van Delen vinden we tot heden ook geen vermelding van SFDR. Hoewel ze op hun site toch redelijk flink uitpakken met verantwoord beleggen.

Veel blabla en weinig boemboem?

Enkele dagen na het van kracht worden van een wetgeving die kaf van koren zou moeten scheiden, dienen we vast te stellen dat de lucht alvast nog niet opgetrokken is. Er hangt nog veel stof in de lucht, die het voor de belegger moeilijk maakt om klaar te zien.

Op zich niet zo vreemd omdat de regelgeving niet echt gemakkelijk behapbaar is. Europa heeft met haar SFDR-regelgeving een eenvoudige vraag gesteld. Maar zoals we weten kan een zot meer vragen dan 10 wijzen kunnen beantwoorden. De vraag (de plicht eigenlijk) aan de beleggingswereld om te stoppen met greenwash en beleggers duidelijke producten (niet-duurzaam of wél duurzaam) voor te houden, zal nog een tijdje voor verwarring zorgen. Omdat de opdracht moeilijker is dan ze lijkt. Waarschijnlijk ook omdat fondsbeheerders veel te laat begonnen zijn aan hun huiswerk. Misschien omdat ze zelf niet al te goed begrepen wat nu juist de taak was die ze gekregen hebben.

Ook bij Ethisch Beleggen hebben we nog maar een gedeelte van de weg afgelegd. Zo zal ons taalgebruik verder uitgezuiverd moeten worden om minder verwarring in stand te houden. En we moeten zeker ook nog van diverse fondsen die we opvolgen te weten komen onder welke noemer ze nu juist vallen. Antwoord op die vraag kan dan weer leiden tot grote verschuivingen in ons aanbod modelportefeuilles in de komende jaren.

Als de rook om ons hoofd is verdwenen…

We kunnen concluderen dat SFDR dus in feite een valse start genomen heeft. Laten we hopen dat de opgelegde duidelijkheid er in de komende weken/maanden komt, zodat de lucht opklaart. Dit veronderstelt echter dat diverse instanties (fondsbeheerders, financiële adviseurs, overheden en ook officiële informatiekanalen als kranten, radio en TV,…) hun taak echt ten harte nemen.

Er staan grote uitdagingen voor de deur: ongelijkheid en armoede bestrijden, klimaatverandering tegengaan, energieafhankelijkheid van wankele ondemocratische regimes afbouwen, …. . Het komt er op aan om de forcing te voeren in de nabije toekomst, niet binnen 20 – 30 jaar. Met de Green Deal van Europa bestaat een kans om geld en tewerkstelling te oriënteren naar plaatsen waar het helpt om de wereld beter te maken. Met een meer ernstig genomen uitrol van de SFDR (en wat nog volgt aan aanpassing van MiFID-verplichtingen, invoering van EU-Taxonomie,…) gaan die kansen niet verloren.

(*) 1 dag later staat er op p. 41 toch te lezen dat de principes van de SFDR-regels sinds 10/03 in voege gegaan zijn, maar dat de technische toepassing slechts voorzien is voor 01/01/2021. Dit verklaart waarom veel beheerders hun fondsen nog niet ingedeeld hebben in de voorziene categorieën.