Als een koers halverwege is, heb je nog lang geen winnaar. Net zo min als de rust in een voetbalmatch bereikt wordt, duidelijk is wie uiteindelijk de punten pakt. De situatie kan nog steeds kantelen.

Als lange termijnbelegger mag je dan in principe ook niet erg veel belang hechten aan het korte termijnperspectief. Hoe korter de duurtijd van de opgevolgde periode hoe meer de cijfers je flink op het verkeerde been kunnen zetten.

We schuiven bovenstaande wijze raad toch even aan de kant.

En staan even stil bij de evolutie van onze modelportefeuilles nu de eerste jaarhelft van 2019 voorbij is.

We hebben de visuele voorstelling van onze modelportefeuilles recent iets aangepast. Hierdoor is het voortaan ook mogelijk hun rendement tijdens het lopende jaar te volgen (YTD). We deden dit om onze transparantie te verhogen.

Desalniettemin: al onze modelportefeuilles voor 2019 staan momenteel stevig in het groen. In feit hebben ze al de ambitie voor een volledig jaar bereikt. Beter nog: De verliezen die ze in 2018 optekenden zijn in elke modelportefeuille reeds terugverdiend.

Is dit een sterke prestatie? Nou, niet overdrijven. Ook duurzame fondsen volgen voor een belangrijk gedeelte te richting die klassieke fondsen uitgaan. En we kunnen wel zeggen dat beleggers in het algemeen gedurende de eerste jaarhelft geen reden hadden om mistevreden te zijn.

Obligatiefondsen en gemengde fondsen, waar een belangrijk gedeelte obligaties in opgenomen werden.

Deze ervaarden een gunstig effect van de verdere ontspanning op het rentefront.

• Waar de VS in het verleden signalen gaven van een intentie tot (verdere) renteverhoging, lijkt dit nu niet langer het geval. De politieke aanval van de POTUS ten overstaan van de FED lijkt invloed te hebben.
• Ook in Europa heeft de ECB haar intentie tot normalisering naar later uitgesteld.

Dat is slecht nieuws voor de spaarder, maar goed nieuws voor kredietnemers en obligatiehouders. Bij dalende rente stijgen de koersen van obligaties immers. In onze modelportefeuilles steken geen 100 % obligatiefondsen (we gingen er van uit –tot heden foutief dus– dat de rentes eerder stijgend zouden zijn). Bij het merendeel van onze portefeuilles steekt wel een gematigd tot belangrijk percentage gemengde fondsen. En via deze fondsen zijn obligaties toch gedeeltelijk vertegenwoordigd. Concreet gaat het over de lijnen 1, 2, 4, 7, 8, 10, 11, 13, & 16 uit het overzicht van modelportefeuilles 2019. Het rendement voor het eerste semester van 2019 situeert zich tussen + 10,34 % en + 12,85 %.

De aandelenfondsen.

Deze genoten volop van een ommekeer in het sentiment. De ommekeer deed zich net voor het jaareinde van 2018 voor. Het te grote pessimisme dat over de markt hing, verdween plots en quasi iedereen keerde zijn kar waardoor er een inhaalbeweging werd ingezet. Alleen het handelsconflict tussen VS en China gooide in april wat roet in het eten. Brexit? Italiaanse schulden? … Dit leek allemaal niet van tel.

•  De meeste beursindexen kenden een behoorlijke groei (Bel20: + 10,06 % – Eurostoxx50: + 15,73 %, MSCI AC (All Countries) World: + 14,88  %)
• Ook de meer duurzame indexen kenden hetzelfde verloop (DJ Sustainble Europe: + 15,25 %, DJ Sustainable World + 14,08  %)

Omdat de meeste aandelenfondsen waar we in investeren een behoorlijke exposure op Europa hadden (sommige fondsen investeren alleen in Europa én fondsen die wereldwijd investeren, beleggen de facto ook gedeeltelijk in Europa) is ons rendement goed vergelijkbaar met deze tendensen. Concreet hebben we over de lijnen 3, 5, 6, 9, 12, 14, 15, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23 en 24 uit het overzicht van modelportefeuilles 2019. Het rendement verworven sinds 01/01/2019 hangt tussen + 11,74 % en + 17,33 %.

Waar we tot hiertoe fout zaten, is in onze opwaardering van Emerging Marketfondsen. We waren er van uitgegaan dat deze in de voorbije jaren ondergepresteerd hadden. En dat er dus een grote kans was op een turnaround. De rendementen van deze fondsen zijn wel nog positief, maar door de effecten van de handelsoorlog, blijven ze tot heden toch iets achter op de andere marktsegmenten.

Over risico en rendement.

Onze modelportefeuilles zijn opgebouwd rond 3 risicoprofielen: een voorzichtig -, een gebalanceerd – en een dynamisch profiel.

• In slechte beursjaren -zoals 2018- gaan beleggers met een dynamisch profiel harder onderuit dan deze die zich voorzichtiger opgesteld hebben.
• In goede beursjaren is het omgekeerd: een voorzichtige belegger verdient minder dan een gebalanceerd belegger. Deze laatste wordt op zijn beurt qua bereikt rendement in de schaduw gezet van de dynamische belegger.
• Voor de eerste 6 maanden van dit jaar is deze systematiek perfect gevolgd. Het is tot heden een goed beursjaar gebleken. In alle gevallen deden de dynamische profielen het beter dan de gebalanceerde en scoorden deze op hun beurt beter dan de voorzichtige profielen. De theorie klopt perfect met de praktijk.

Waarom mikken op gemiddeld + 4 % / jaar.

Door onze modelportefeuilles op te bouwen met voldoende spreiding (zie onderaan) onder leveranciers, regio’s, …. beogen we op lange termijn een positief rendement van minstens 4% op jaarbasis. We mikken niet op een superrendement, omdat we dan mogelijk te veel risico moeten toevoegen aan onze portefeuilles. Wel zijn de portefeuilles voor de dynamische klant uitgesprokener in risicoprofiel dan deze voor de defensieve klant. De kans dat je daar dus grotere schommelingen (in + en in -) aantreft is daarom normaal te noemen.

Die minstens 4 % is nodig om te verantwoorden dat de klant zijn spaarrekening verlaat. Immers daar verliest hij geld (inflatie = hoger dan de bekomen rente), maar heeft hij geen investeringskosten. Stapt hij in fondsen via onze werking dan voegt hij risico (we proberen dit weliswaar te beperken door onze keuzes en spreiding) én kosten toe aan zijn belegging. Vandaar dat we het aan onszelf en aan de klant verplicht zijn om op die + 4 % te mikken.

En lukt dit ook?

Op korte termijn is dit -zoals uit de cijfers van onze modelportefeuilles blijkt- niet steeds gelukt. Van zodra de beleggingshorizon voldoende lang is, lukt dit meestal (calamiteiten zoals 2008 uitgezonderd) wel. Wie zich bijvoorbeeld focust op het 5-jarig rendement van onze modelportefeuilles, bemerkt dat

• meer de helft die 4 % haalden.
• de lijnen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8 en 10 uit de modelportefeuilles dit niet haalden, maar er minder dan een half procent onder zaten.
  • De mindere score op de lijnen 5, 6 is vooral veroorzaakt omdat er in deze portefeuilles een fonds opgenomen is dat nog geen 3 jaar bestaat. Het rendement staat voor dit fonds op 0 en dit haalt het totaal rendement naar beneden.
• de lijnen 11 en 12 hun doel niet bereikten
  • De slechte score op deze lijnen is veroorzaakt omdat hetzelfde fonds als in 5, en 6 in deze portefeuilles steekt en dit met een gewicht van 30 %. De 0 die we qua rendement hieraan toekenden haalt het totale rendement van die portefeuilles dus sterk naar omlaag.

De 2e jaarhelft en de toekomst?

Beleggen is steeds turen in de mist. Je kan omkijken en tevreden terugblikken, maar bij de volgende stap kan je al struikelen. Dus de goede evaluatie van de eerste jaarhelft van 2019 is niet voorspellend voor de rest van het jaar. Over toekomstige evoluties kunnen we simpelweg niets met zekerheid zeggen.

Alleen leert het verleden ons dat op lange termijn de beleggingsresultaten van gespreide fondsenportefeuilles hoger uitvallen dan deze van vastrentende oplossingen. Elke terugval werd gevolgd door een her-opstanding. Alleen duurt die soms wat langer dan ons geduld groot is.

Rendementen in vrije val?

Wie de rendementen van de modelportefeuilles over 10 jaar, 5 jaar en 3 jaar bekijkt, zal vaststellen dat deze in dalende lijn evolueren.

Dit heeft met verschillende elementen te maken:

• 10 jaar geleden stonden we net voor het einde van de beurscrash (+/- maart 2009). De felle remonte die volgde op de crash geeft een boost aan de cijfers op 10 jaar. Zozeer zelf dat de invloed van de eurocrisis in 2011 en van andere slechte beursjaren amper invloed lijken te hebben.

• de cijfers over 5 jaar hebben te lijden onder slechte beursjaren 2015, 2016 en 2018.  2014 en 2017 maakten echter nog 1 en ander goed.
• de cijfers van de voorbije 3 jaar zijn ondermaats. Het goede beursjaar 2017 kon de 2 flankerende slechte jaren niet voldoende compenseren.

Let er op dat we uiteraard niet alleen investeren in de Europese markt. De grafiek hiernaast is dus met een korrel zout te nemen.

Tevens investeren we niet alleen in aandelen. In gemengde fondsen steekt soms een hoog percentage obligaties. En daar was natuurlijk sinds 2016 ook niet veel plezier meer aan te beleven, gezien de rente toen leek uit te bodemen. Iets wat pas de  jongste weken weer doorbroken lijkt te worden.

We kiezen uit een ruime waaier van fondsen.

We kunnen momenteel een keuze maken uit een kleine 50 verschillende fondsen om onze modelportefeuilles op te bouwen. Hoe deden deze het individueel?

• Geen enkele van deze fondsen staat momenteel in het rood als we vergelijken met hun waarde per 01/01/2019.
• Het slechts presterende fonds uit onze selectie haalde een YTD-rendement van + 2,38 %.
• Het best presterende scoorde + 25,64 %.

Spreiding van risico door uw geld te verdelen over verschillende fondsen zorgt voor een gemiddelde opbrengst.

• U doet het beter dan het slechtst presterende fonds, maar minder dan het best presterende fonds.
• Omdat de winnaars niet op voorhand gekend zijn én omdat de winnaars van vandaag niet noodzakelijkerwijs de winnaars van morgen zijn, blijft spreiding het basisprincipe voor wie gaat beleggen.
• Het anders aanpakken moet je eerder bestempelen als speculeren of als gokken.