Wanneer de koersen van aandelen, obligaties en hun fondsen fors dalen is er quasi niemand die deze durft aan te kopen. En vaak komen de kopers in grote getale opdraven als de koers al een tijdje de hoogte ingaat. In beide gevallen spelen emoties een erg grote rol. Ofwel slaat de angst ons om het hart (dus we kopen zeker niet), ofwel vrezen we het momentum te missen –FOMO of Fear Of Missing Out- (en willen we per sé kopen). Een perfect ideaal instapmoment kan niemand berekenen. Maar misschien kan je toch stappen in die richting zetten. Bestaat er een methode om je instapmoment te optimaliseren?

Een goed koopmoment herkennen

Het is al diverse keren bewezen:

• je moet kopen ‘als er bloed in de straten vloeit’ en
• je doet het beter niet  ‘als de bakker en de beenhouwer hun bereikte rendementen aan de grote klok hangen’.

Maar meestal doen we juist het omgekeerde, want bovenstaande voelt tegennatuurlijk aan.  Die foute keuzes zijn nefast voor het rendement van de belegger.

• Hij (m/v/x) mist een grote stijgingskans én
• tekent in op een grote dalingskans.

In veel gevallen leidt dit tot ontgoocheling en soms ook tot definitief afhaken. “Beleggen? Dat is niets voor ons!” horen we dan.

Kan deze situatie doorbroken worden? Ja, mits we signalen kunnen capteren wanneer een belegging hetzij te fel onder haar normale waarde gedaald, respectievelijk gestegen is. Bestaat daar een methode voor?

Systematisch checken

De mensen achter mijnportefeuille.be hebben hiervoor 2 systemen uitgedacht. Ze passen deze nu al enkele jaren toe. En ze spitten er koopkansen mee naar boven:

1. Gebruik de GOGI (een letterwoord dat staat voor GeOptimaliseerd Gespreid Instappen) wanneer je je belegging periodiek opbouwt.

   1. Normaal gezien zal iemand die periodiek in een aandeel (een fonds) belegt, nu eens aan een hoge – en dan weer aan een lage waarde instappen. Op termijn verwerft zo iemand dan een gemiddeld rendement.
   2. Via het GOGI-systeem kan je echter volgen of een bijstorting op moment X nu opportuun is of juist niet. De truuk bestaat er in om op momenten dat een belegging in vergelijking tot zijn gemiddeld rendement al te veel gestegen is even af te wachten. En alleen te investeren als het aandeel/fonds terug onder zijn gemiddeld rendement presteert.
   3. De bedenkers van het systeem hanteren 2 waarderingen:
      1. STOP voor het geval de belegging boven haar gemiddeld rendement presteert en
      2. SPREAD indien de belegging integendeel juist onder haar gemiddeld rendement presteert.  Met die “spread” willen ze doelbewust niet zeggen dat je moet aankopen (wat bijv. een GO als aansporing wel zou hebben). Niemand weet immers of de waarde al genoeg gezakt is en dus al spoedig zal aantrekken. Spread wil eerder zeggen ‘statistisch is het wellicht een goed moment om nu aan te kopen’. En zoals steeds: vergeet niet te spreiden. We hebben het hier nu over het tijdselement (timing van instap), maar ook investeren in diversiteit (verschillende producten) blijft belangrijk.
      3. Op basis van hun bevindingen zou een volgehouden hantering van de STOP en SPREAD-benadering je een hoger dan een “gemiddeld rendement” moeten opleveren.

2. Gebruik de INVERSE GOGI wanneer je wil beleggen met een éénmalige som.

   1. De Inverse GOGI lijst de fondsen op die erg zwaar onder hun gemiddelde doorgezakt zijn én daarbij een ondergrens overschreden hebben.
   2. Hier heeft de STOP een betekenis van “geen momentum om nu per sé te willen aankopen“.
   3. SPREAD daarentegen zou je als volgt kunnen interpreteren: dit fonds is zodanig in waarde gezakt, dat het nu een echt solden-product geworden is. Het fonds is dus koopwaardig mits je zelf nog vertrouwen in de filosofie én het beheer van het product hebt. En ook hier weer: blijf voldoende spreiden.

Geen wondermiddel, maar wel bruikbaar ?

Het team van MijnPortefeuille heeft de GOGI al enkele jaren toegepast en -buiten echte crashes gerekend- helpt dit systeem om het beleggingsrendement een boost te geven.

Omdat de gewone GOGI-weging van een fonds geen statisch gegeven is, is dit geen goed idee om dit te laten doorwegen in de keuze van fondsen die we opnemen in een bepaalde modelportefeuille.

Het zou in de loop van het jaar wel een evaluatie-element kunnen zijn om bij nieuwe klanten de modelportefeuilles gedeeltelijk te laten afwijken van haar origineel dat per 1 januari vastgelegd werd. Zo zou bijv. bij een STOP-signaal bij een fonds het bedrag dat we daarin investeren iets verminderd kunnen worden en bij een SPREAD-signaal het bedrag van de investering iets verhoogd kunnen worden.

Ook zouden klanten die willen bijstorten de GOGI-score van een fonds kunnen meenemen in hun beslissingsmoment (vandaag doen of toch nog even wachten? / gelijkmatig in alle fondsen uit de belegging bijstorten of selectief bijstorten (alleen in de fondsen met een SPREAD-signaal)?).

De INVERSE GOGI wordt minder toegepast door MijnPortefeuille. Wel gebruikten ze dit gegeven creatief ooit bij aangekochte fondsen die door de bodem gezakt waren. Het motiveerde hen om in voorkomend geval gespreid te verkopen. Want alles in 1 keer verkopen eens je op een dieptepunt staat betekent ook het volle verlies nemen.

Met Ethisch Beleggen maken we modelportefeuilles op. Jaarlijks houden we die tegen het licht. We rekenen er op dat we daarbij fondsen selecteren die niet echt door de bodem zakken, maar volledig uitgesloten is dit nooit. Een Invers Gogi-signaal bij 1 of meerdere van de aanwezige fondsen zou op een mogelijke opportuniteit kunnen wijzen.

GOGI en INVERSE GOGI zijn dus zeker geen wondermiddel. Ze zijn eerder een bijkomend analyse- en sturingsmiddel.

Om het met de woorden van de ontwerper te zeggen:

‘In feite vergelijken we een fonds met zichzelf en niet langer met een benchmark. … Door dit op lange termijn te doen -een beetje zoals de weerman doet om tot een langjarige gemiddelde temperatuur te komen- kunnen we zien of een fonds hoger of lager presteert dan normaal. We weten dat het ‘weer’ ook heel volatiel en onvoorspelbaar is. Maar als je over een langdurige metingen beschikt, kan je bepalen of een bepaalde temperatuur te laag of te hoog is voor de tijd van het jaar. Als die te hoog is, dan weet je ook dat er uiteindelijk toch een afkoeling komt.”

Een dankwoordje aan een collega-blogger.

Gezien onze goede relatie met de man die deze berekeningen uitvoert,  kregen we de toelating om diens resultaten ook in onze specifieke werking te gebruiken. Meer nog: hij bood aan om de fondsen die wij verdelen en die bij hem nog niet op de radar stonden ook in zijn berekeningen te gaan opnemen.   Dank hiervoor. Het helpt ons om nog verfijnder te kunnen werken. Gegevens die anders niet beschikbaar zijn, kunnen we nu integreren in onze wegingen.

Concreet

Om die reden zullen we

• vanaf heden een STOP/SPREAD-indicatie ook -voor zover beschikbaar (van een jong fonds kan je geen langdurig gemiddelde berekenen)- vermelden op onze fondsenpagina. Hou er rekening mee dat we de informatie steeds met een kleine vertraging verwerken. Onze leverancier moet zijn huiswerk maken & wij moeten het gedeelte dat op onze werking van toepassing is er dan uitselecteren. Zeker in tijden van beursturbulentie kan deze vertraging haar effect hebben. Let wel: beslissen om een fonds aan te kopen doe je beter niet op basis van 1 parameter. Een loutere STOP/SPREAD-vermelding mag dan ook niet als een afraden/aanbeveling tot investeren gezien worden.
• Soms zal je NVT (Niet van Toepassing) zien staan ipv. STOP of SPREAD. Dit gaat dan over relatief jonge fondsen. Hiervan kan je geen langdurig gemiddelde berekenen.
• Ook zal je soms ONBEKEND zien staan. Dit gaat dan over fondsen die wel al een behoorlijke ouderdom hebben, maar nog niet opgenomen zijn in de database van de beheerders van MijnPortefeuille.

Meer achtergrond gewenst?

De correcte, technische uitleg over hoe een STOP/SPREAD tot stand komt en welke berekeningen er achter GOGI en INVERSE GOGI steken, hebben we hier niet weergegeven. Dit om het artikel niet al te ingewikkeld te maken. Voor wie zich daarin wenst te verdiepen, raden we aan om vriend Google in te schakelen. Op de site MijnPortefeuille.be vind je de uitleg in volgende artikels: Periodiek beleggen – gespreid instappen (basisartikel)  en GOGI: Geoptimaliseerd Gespreid Instappen (meer technische info).

Tot slot

We blijven even in de allegorie van de ontwerper van GOGI en Inverse GOG.

1. In de wereld van de belegger kan het vriezen of het kan dooien. Deze periodes volgen elkaar op met een zekere regelmaat. Dat wil niet zeggen dat de

   

   periode van vorst en dooi exact te bepalen is. Laat die onzekerheid echter geen reden zijn om niet naar buiten te komen en de weersomstandigheden te trotseren. Uit vrees voor crashes en ander onheil zitten erg veel mensen nu al jaren door hun venster te staren met hun spaargeld achter zich veilig op een rekening. Ze vergeten hierbij dat binnen in huis de muizen van de inflatie steeds meer gaten in dit spaargeld aan het vreten zijn.

2. Velen blijven de verwachting koesteren dat de rentes binnenkort terug naar “normale” hoogtes zullen evolueren. Dit lijkt echter niet erg realistisch in de meeste gebruikte basisscenario’s van economen en financiële instellingen. Zo verwacht Robeco in haar 5-jaars-prognose voor de periode 2020-2014 (zie p 88-91) dat cash in de toekomst een rendement van gemiddeld – 0,5 % zal opbrengen. Een negatieve rente, dus. Schroders probeert wat verder in de toekomst te kijken. In haar laatste vooruitzichten voor de periode 2019-2029 (zie p 9) ziet zij in de komende 10 jaar de cashvergoeding gemiddeld slechts net boven de heersende vergoeding op spaarrekeningen komen (0,2 i.p.v. 0,11).