Na amper 6 dagen heeft het initiatief om in België een nieuwe coöperatieve bank op te richten duidelijk de wind in de zeilen. Op deze website werd reeds eerder aandacht besteed aan NewB . Zelf heb ik me ingeschreven voor 1 van de informatiemomenten. Ook op mijn LinkedIn–  , Google+ pagina’s en via de twitteraccount van Ethisch Beleggen heb ik het initiatief mee bekend helpen maken.

Dit alles mag echter niet verhinderen dat door euforie onze kritische zin wegdeemstert. Daarom neem ik hier even de rol van Grumpy Old Man op om enkele bedenkingen te ventileren. Ik ben er trouwens van overtuigd dat er bij de initiatiefnemers ook voldoende lood in de schoenen zit om te verhinderen dat men daar begint te zweven.

• Er is nog een lange weg tussen polsen naar interesse (en het moet gezegd: deze lijkt overweldigend) en een succesvol product in de markt zetten. En laat er géén twijfel over bestaan Ethisch Beleggen hoopt dat het lukt. Grote naiëviteit mag dan al laakbaar gedrag zijn, cynisme is minstens een even erge,  wellicht een ergere kwaal. Niet proberen is altijd verkeerd als je voor iets wil gaan.

Dat er in eerste instantie massaal gereageerd werd is dus veelbelovend. Het wijst er alvast op dat veel mensen iets anders van hun bank verwachten dan wat die momenteel aanbiedt. De grote toestroom van potentiële coöperanten is evenwel nog géén garantie dat betrokkenen ook effectief met hun hele hebben en houden naar de nieuwe bank verhuizen. Uit eigen ervaring (+ 20 jaar agent spaarbank) weet ik dat klanten echt niet gemakkelijk van hoofdbank veranderen. Vaak zijn ze door traditie en of door verplichtingen gebonden. De laatste jaren is de klantentrouw wel wat verminderd, maar zopas werd er in Nederland een onderzoek gepubliceerd die over de situatie daar de trend van weinig verandering wel bevestigde.

• Of de coöperanten– gesteld dat ze voornamelijk komen uit de entourage van de 75 deelnemende organisaties – zelf ook een rendabel doelpubliek zijn voor een nieuwe bank valt nog af te wachten. Mijn aanvoelen is dat vele mensen, die zich engageren in sociale bewegingen in feite erg weinig interesse hebben in sparen en beleggen en vaak ook niet erg kapitaalkrachtig zijn.
• Zullen de deelnemende organisaties en de coöperanten hun eigen verwachtingen wel kunnen relativeren en inzien dat een duurzame bank ook economische wetten moet naleven en daardoor geen wonderen kan doen op vlak van rente en soepelheid mbt. kredietverlening?
• Zal de greep van de organisaties op de bank zelf niet het autonoom functioneren in de weg gaan staan?  Vakbonden, sociale bewegingen,… kunnen zich hypergevoelig opstellen. Een “schoonmoeder”mentaliteit is wellicht contraproductief. Met Ethisch Beleggen hadden we enkele maanden geleden een aanvaring met 1 van die organisaties toen we in alle openheid en los van de organisatie (dus niet op basis van adresgegevens van hen) enkele van hun sympathisanten aangeschreven hadden om ons initiatief bekend te maken. We wisten direct terug waarom we niet getrouwd waren. 😉 . Als een moederkloek nam men posities in die o.i. niet ver van dreigementen verwijderd waren en waar weinig nuancering mogelijk leek.
• De organisatorische uitbouw van een bank met backservice, computerprogramma’s, plaatselijke kantoren met voldoende technische scholing bij het personeel, performante internettoepassingen ,…. het is allemaal niet echt evident. De ledenlijst van de Raad van Bestuur en de profielen van de medewerkers bij NewB laten niet toe om daar een gerust hart in te hebben. Hopelijk heeft NewB wel voldoende contacten met mensen, die ervaring hebben in het bankwezen en in het opzetten van een retailnetwerk. Dit wordt bij de organisatie ook beaamd. Misschien zijn er redenen, waarom deze bancaire knowhow nu nog niet bekend gemaakt wordt. Maar echt transparant is dit alvast niet.

• 

  Waar de concurrentie meer en meer in afbouw van kantorennetwerk (zie dit bericht)  voorziet, lijkt NewB juist wel te vertrekken van een relatief ruime inplanting. Alvast hoge kosten zijn hier te verwachten. Kosten (huur, onderhoud, loonlast bedienden,… ) die andere banken momenteel zoveel mogelijk uitsluiten. Dromen van een kantorennet uit nostalgie naar het banklandschap van 30 jaar geleden met namen als ASLK, BAC, CERA, …. waar je in je kantoor aan het loket je overschrijvingen kon deponeren, lijkt alvast niet erg rentabiliteitsgericht te zijn.

• En tot slot, ook de promotie en positionering van een nieuwe bank is belangrijk. Velen hebben lange – en gevoelige tenen (wijzelf inclusief). Wil men duurzame geloofwaardigheid, dan zal men ook collegialiteit  en bescheidenheid moeten cultiveren. Op de website van NewB, kan men natuurlijk niet alles voldoende genuanceerd samenballen, maar alvast enkele quotes van sympathisanten getuigen eerder van verkettering van het huidige banklandschap en van een hauteine zelfoverschatting dat NewB het per defintie beter zal doen.  Ik begrijp niet goed dat sommige uitspraken het daglicht zien. Peroonlijk erger ik me bijv. al een ganse week aan de peptalk van Dorian van der Brempt. In die mate zelf dat ik het nodig vind om er een polemiekje voor op te zetten:

Aan de heer Dorian van der Brempt

Geachte heer,

 

Dorian van der Brempt

“Ethisch bankieren was een modewoord, een marketingterm, een verpakking van een klassiek product, misschien zelfs een contradictio in terminis. De echte coöperatieve Bank … “

 

U krijgt een mooie tribune op de website van NewB.

Natuurlijk, u bent een cultureel figuur uit de eerste rang. Begrijpelijk dat NewB u graag als uitgangbord gebruikt. En het siert u dat u zich daartoe leent.

Maar is de bovenstaande quote die u hierbij meent te moeten ventileren wel van een niveau, dat overeenstemt met  uw maatschappelijke positie? Mij komt die alvast redelijk gratuit over. En getuigend van een ongepast superioriteitsgevoel dat vaak rond cultuurbobo’s hangt.

Bent u wel voldoende vertrouwd met de bankwereld om zich aan dergelijke uitspraken te wagen? Heeft u uw quote wel voorzien van relevante inhoud zodat u ze met argumenten kunt verdedigen?

Mij komt de formulering over als een denigrerende uiting, die u wellicht -was ze op uw eigen vakgebied van toepassing –  zwaar tegen uw  grijze krullen in zou strijken.

• Had u ooit ouders, die in de jaren 60- 70 van vorige eeuw uw enthousiasme voor hedendaagse muziek onderuithaalden door die te bestempelden als “vreselijke djingledjangle” ?
• Vindt u iemand die bij het zien van een schilderij van Juan Miro of Pablo Picasso uitroept “Dat kan mijn dochter van 4 jaar ook” een cultuurkenner?
• Of is iemand die na confrontatie met een gedicht van Sybren Polet besluit “ Als ik de woorden uit ons pas afgelopen scrabblespel in willekeurige volgorde oplijst, dan ben ik een even straffe dichter” een geloofwaardige literatuurrecensent?

Doet u met andere woorden door uw uitspraak geen abdicatie van uw plichten als intellectueel? Dergelijke vrijblijvendheid staat goed bij een ego, dat zich graag op zijn vlotheid voorstaat. Maar helpt een zaak (in casu hier NewB) m.i. niet vooruit.

Ethisch bankieren is natuurlijk een verduiveld moeilijk iets. Al is het maar omdat wie dit doet met de economische wetmatigheden in het Westen geconfronteerd wordt.  En die zijn duidelijk liberaal geörienteerd (o.m. primaat van privébezit). En in een maatschappij die qua waarden en normen evolueert is “ethiek” vandaag ook niet meer gelijk aan “ethiek van 20 jaar geleden”.  U hebt dus wel een punt als u formuleert “misschien zelfs een contradictio in terminis”.  Maar het begrip reduceren tot modewoord, marketingterm , verpakking van een klassiek product is wel erg kort door de bocht.

En m.i. oneerlijk tegenover zij die het (soms met vallen en opstaan) proberen. Was ik klant of medewerker van bv. Triodos Bank of  -voor sommige aspecten –VDK, ik zou mij geschoffeerd voelen door uw uitlating.  Dat u door het woord “was” te gebruiken suggereert dat dit nu allemaal voorbij is en dat de (nieuwe) echte coöperatieve Bank het automatisch juister en beter zal doen, getuigt m.i. van een lichtzinnigheid of van een religieuze bevlieging (gebruikt u om die reden een hoofdletter bij Bank?).

 

Beste Dorian,

 

Ik ken u niet en u zal ongetwijfeld een crack in uw vakgebied zijn, maar had u zich in uw steunbetuiging  niet beter wat dichter bij de “leest” gehouden?

Gezien u als directeur van het culturele instituut Huis deBuren, uw organisatie zelf omschrijft als een huis van debatten, neemt u mij deze polemische brief wellicht niet kwalijk.

Ik schrijf hem omdat ik het initiatief van NewB genegen ben. Als NewB succesvol en duurzaam wil zijn, zal het in zijn eigen marketing  en wervende teksten liefst wat minder lucht pompen en wat meer feiten. We willen immers toch niet dat NewB het coöperantengeld dat momenteel binnenstroomt  moet besteden aan een verdediging voor de JEP , de Jury voor Ethische Praktijken inzake  reclame?

 

Een sympatisant, die trouwens niet vindt dat cultuur vooraan moet staan als er bezuinigd dient te worden.

Hoogachtend,

 

Patrick Claerhout

 

PS: ik bezit een kroontjespen, maar helaas ook een erg onleesbaar handschrift. Vandaar dat ik je met een print confronteer.

Ben ik nu veel te negatief? Ik hoop van niet. Wil voor deze kritische bemerkingen alvast even denken aan de Oudtestamentische uitspraak “wie zijn kind bemint, spaart de roede niet’. 😉

En die enkele mensen, die me al gevraagd hebben of ik misschien zelf bang ben dat het succes van NewB de bloei van Ethisch Beleggen in de weg zou staan en ik daarom zo kritisch ben, wil ik absoluut gerust stellen.

NewB en Ethisch Beleggen spelen op een andere weide. De ene weide is die van het sparen (NewB zet in op standaardproducten: zichtrekeningen, spaarrekeningen, termijnrekeningen,…. . In een eerste fase zijn er zeker geen beleggingsproducten, na een tijdje zien we wel weer, vernemen we vandaag in De Tijd uit de mond van NewB-coördinator Marc Bontemps)

c’était un bon temps pour NewB

en de andere weide is die van het beleggen. Met Ethisch Beleggen proberen we een lange termijn rendement op te bouwen dat hoger is dan dit in het spaargebeuren. We zijn dan ook veel meer een nichespeler en koesteren niet de ambitie om het huidige banklandschap om te ploegen.

We kunnen wel complementair zijn, want zowel transparantie, soberheid en inzet op duurzaamheid zijn zeker raakpunten tussen ons kleinschalig initiatief en NewB. Ook dat ze ontstaan zijn uit onvrede met het huidige financiële aanbod en de inertie die bleek na de bankencrisis dragen we gemeenschappelijk. Dus onze weiden grenzen wel aan elkaar. En er hoeft geen schrikdraad tussen te zitten.