Uiteraard is het interessant te weten waarin je belegt. Van producten die je kent, kan je je een idee vormen wat ze betekenen. Van beleggingsproducten die je kent, kan je beter inschatten wat de opbrengst is en/of de gevaren zijn. Hoewel ook dit relatief is. Zelfs van de “zogenaamde veilige”  spaarrekening weet je niet hoelang de rente, die je vandaag krijgt, nog geldt en of de opbrengst bijv. zal volstaan om de inflatie te compenseren;-).

Als je je geld in een beleggingsfonds stopt, dan krijg je op basis van de naamgeving van dit fonds reeds een eerste indicatie van waar je gelden in geïnvesteerd wordt. Althans als je een mondje Engels kent. De beheerder van dergelijk fonds moet handelen binnen de richtlijnen eigen aan dit fonds. Deze richtlijnen kan je nalezen in het prospectus van het betrokken fonds. Maar een overgrote meerderheid van de beleggers neemt geen kennis van dergelijke prospectus of haakt af tijdens het lezen ervan omdat de terminologie die er gebruikt wordt te moeilijk is. Omdat een fonds in feite een mand is waar diverse eieren in gelegd worden en de beheerder -binnen bepaalde marges- kan beslissen om er eieren uit te halen en er andere in te leggen is, het moeilijk/onmogelijk om een volledig zicht te krijgen waarin je nu juist aan het investeren bent. Dit is niet uitzonderlijk, want hetzelfde kan ook over je spaarrekening gezegd worden. Je bank gebruikt je geld bijv. om aan anderen kredieten te verlenen en vertelt je ook niet aan wie hij dit doet.

Voor je fondsbeleggingen kan je wel relatief eenvoudig aan een gedeelte van de gevraagde informatie komen. Van ieder fonds bestaan er technische fiches en die bevatten bijvoorbeeld meestal de 10 grootste participaties van het betrokken fonds. Let wel: het gaat hier over een momentopname. Op dag X bevat het fonds die bepaalde investeringen.

We hebben gebruik gemaakt van een vakantiedag (concreet 15/08/2012) om een database te maken van de investeringen in de fondsen die wij met Ethisch Beleggen opvolgen. We hebben daarvoor de portefeuillefiches gebruikt zoals we die terugvinden bij Morningstar. Het is een veel gebruikte, betrouwbare informatiebron, die echter geen volledige accuraatheid garandeert.

Van de 25 beleggingsfondsen, die wij aanbieden, bleken er 2 te zijn die hun data niet publiceerden. Dus een negatief punt op vlak van transparantie voor de beide Champlain-fondsen, die je via ons kan aankopen. Omdat het rendement van deze fondsen tot heden ook niet top is, zullen die fondsen wellicht nog een tijdje onderaan in ons aanbod verzeild blijven. Het niet publiceren van data gebeurt ook door andere fondsen. Zo volgen we al een tijdje AG Life Climate Fund (hoewel we dit product alsnog niet aanbieden) en ook daar zijn op dag van onze studie geen data beschikbaar. Van 1 fonds (DWS Invest CleanTech) konden we slechts de 5 belangrijkste participaties terugvinden.

We stelden vast dat sommige fondsen met erg veel participaties werken en anderen het met veel minder doen. Zo is 7,05 % van Black Rock New Energy op ogenblik van de meting in 1 bedrijf Quantas Services geïnvesteerd, terwijl bij Pictet Europ Sust. Equities de hoofdparticipatie slechts 2,57 % bedraagt en daar in het bedrijf Total geïnvesteerd is.

Bij het reeds vermelde Pictet Europ Sust. Equities heb je met de 10 grootste participaties slechts 19,27 % van het fonds opgelijst, terwijl bij LPF Trend Planet je met dezelfde 10 aandelen reeds 52,95 % van de investeringen uit het fonds kent. Dit zou een gevolg kunnen hebben op de volatiliteit van de belegging (hoe meer gespreid, hoe stabieler het rendement).

Er valt in feite van alles te leren uit de database die we gemaakt hebben. In het vervolg op dit artikel heb ik de cijfers en de analyse toegespits op de gepubliceerde portefeuille zoals ze gekend was eind juli. Ik selecteerde de 50 grootste participaties

Volgende vragen heb ik mij gesteld?

1. Welke bedrijven maken de hoofdmoot uit van de belegging?
2. Vissen de aangekochte fondsen niet in dezelfde kleine vijver (M.a.w. komen bedrijven uit het ene fonds ook terug in een ander fonds)?
3. Welk percentage van de belegging is met de opmaak van de database blootgelegd?
4. Welke van de opgenomen bedrijven krijgt een vermelding “ethisch” of “groen” in recente op internet (en dus voor iedereen toegankelijk) beschikbare lijsten? Ik heb hiervoor de lijst vande 50 Groene Topmerken in 2012 gebruikt van Interbrand (Deloitte)  en de lijst van ‘s werelds 100 meest ethische bedrijven in 2012 van Etisphere.

Dit zijn de conclusies:

• Met de 50 belangrijkste participaties hebben we nog maar een fractie van de belegging in kaart gebracht. Er lijkt dus alvast een grote spreiding gerealiseerd in onze belegging. Let wel in de praktijk is het goed mogelijk dat bepaalde bedrijven nog opduiken in de participatielijsten van andere fondsen uit de portefeuille, maar gezien ze daar dan zeker niet tot de 10 grootste participaties behoren zal het gewicht van dit bedrijf slechts lichtjes toenemen in de totale portefeuille.
•  Gezien de portefeuille ook voor een gedeelte uit obligaties bestaat (14,79 % – ook uitgezocht, maar hier niet behandeld-) is er in totaal slechts +/- 1/3 van de portefeuille gelocaliseerd. Voor het resterende 2/3 heb je het raden naar wat de beheerder van dit fonds doet. Dus echt transparant is dit niet (maar zoals eerder gesteld: wat de bank met je spaargeld doet is ook niet tot in detail duidelijk). Op zich is het verklaarbaar dat niet de volledige samenstelling bekend gemaakt wordt. Gezien toch regelmatig aan- en verkocht wordt, zou de verwerkings- en publiciteitskost anders nog hoger oplopen. Bij bankfondsen is trouwens hetzelfde vast te stellen. Maar je moet dan wel 1 van de meest kostbare elementen aan de beheerder geven: het vertrouwen dat hij zijn werk goed doet.
• De meeste bedrijven komen maar voor in 1 fonds, enkele doken op tot in 4 fondsen. Hieruit mag nogmaals de diversiteit en spreiding afgeleid worden. Er wordt dus door de fondsen niet in dezelfde vijver gevist. Of de vijver is alvast groot genoeg om ieder zijn eigen accenten te kunnen leggen. Er is dus een ruime waaier van bedrijven binnen de aangeboden fondsen gekocht.
• Het valt wel op dat er in feite relatief weinig bedrijven opduiken, die vermeld zijn in de lijsten van Interbrand en Ethisphere. Dit kan alarmerend zijn omdat het zou kunnen wijzen op het feit dat de fondsbeheerders zich in feite, ondanks de naam van hun fondsen, toch niet veel gelegen laten aan de investeringsdoelstellingen ervan. Greenwash? Ik denk echter dat hierin vooral 3 andere overwegingen te maken zijn: 1. Zowel Etisphere als Interbrand screenen voor hun lijsten wereldwijd, terwijl de meeste van de fondsen, die deel uitmaken van de portefeuille in Europa investeren. Europa is niet langer de navel van de wereld en is daarom minder vertegenwoordigd in de lijsten. 2. Een groot gedeelte van de portefeuille is ook toegespitst op specifieke ecologische invalshoek (waterproblematiek, nieuwe energiebronnen, Clean Tech,…). Hier opereren veel bedrijven die door hun beperktere schaal en door hun specifieke niche niet op het scherm komen van de organisaties die de betrokken lijsten opstelden. En 3. natuurlijk ook niet vergeten dat er tal van andere lijsten zijn die ethische of groene bedrijven oplijsten (Dow Jones Sustainability Index, Rank a Brand…) en waarop beheerders van de belegingsfondsen kunnen terugvallen om aan strockpicking te doen.

Zo je zelf andere conclusies trekt, dan had ik dit graag van je vernomen. En zo mogelijk met argumenten of bewijzen. Zo kunnen we het debat open en zinvol voeren.

Je vindt de details mbt. 50 belangrijkse aandelenparticipaties van de gepubliceerde portefeuille hieronder:

Plaats  Bedrijf    % van totale In hoeveel Top   Most

rangschikking      portefeuille fondsen  Green  Ethical

1	BG Group PLC	1,06	4
2	Nestle SA	0,86	3
3	Royal Dutch Shell PLC Class B	0,85	2	34
4	Danone	0,77	2	9
5	Allianz SE	0,69	3	30
6	Apple, Inc.	0,67	1	13
7	Sap Ag	0,63	2	41
8	Hugo Boss AG	0,54	1
9	Sanofi	0,49	2
11	Chevron Corp	0,45	2
11	GlaxoSmithKline PLC	0,45	2
12	LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton SA	0,44	1
14	PepsiCo Inc	0,43	2	28	J
14	Novartis AG	0,40	1
14	Prysmian	0,43	2
16	Christian Dior SA	0,42	1
17	Piaggio	0,40	1
19	Standard Chartered PLC	0,39	2		J
20	Yum Brands Inc	0,38	1
20	HSBC Holdings PLC	0,38	1	49
22	Schneider Electric	0,37	4		J
22	Kone Oyj-B	0,37	1
22	Wolseley Plc	0,37	1
25	AT&T Inc	0,36	1
25	Inchcape PLC	0,36	1
25	Quanta Services, Inc	0,36	1
28	PPR	0,35	1
28	Millicom International Cellular SA DR	0,35	1
30	Skanska Ab	0,34	1
31	Michelin	0,32	2
31	Total SA	0,33	2
33	Novo Nordisk A/S	0,31	3
34	Vodafone Group PLC	0,30	3
35	Johnson & Johnson	0,27	1	2
35	Procter & Gamble Co	0,27	1
37	Samsung Electronics Co Ltd GDR	0,24	1
37	Jeronimo Martins	0,24	1	25
37	Energy Company of Minas Gerais Pfd Shs	0,24	2
37	Johnson Matthey PLC	0,24	1
40	Emerson Electric Co	0,23	1
41	Rémy Cointreau	0,22	1
41	ASML Holding NV	0,22	1
41	Johnson Controls Inc	0,22	1		J
41	NextEra Energy Inc	0,22	1		J-2011-
45	Coca-Cola Co	0,21	1	23
45	Edenred SA	0,21	1
45	National Oilwell Varco, Inc.	0,21	1
47	Umicore	0,20	1		J
47	Koninklijke DSM NV	0,20	1
47	Muenchener Rueckversicherungs AG	0,20	1
50	Accor SA	0,19	1
	Totaal % van portefeuille	17,73