Eind 2014 kan je in een beschaafd land lezen dat het zeker niet verkeerd is om onethisch te beleggen. Sterker, het is niet alleen niet verkeerd, het wordt ook nog aangeprezen als strategie binnen een goed gespreide beleggingsportefeuille.

Nu kan je in beleggingsland wel meer onzin lezen (ook wij hebben niet dé waarheid in pacht), maar bovenstaande zwart op wit gedrukt zien staan in een blad dat zichzelf profileert als “actualiteit uit de verzekeringswereld met duiding gebracht door een sterke redactie en specialisten uit de praktijk” en zicht richt naar “verzekeringsmakelaars, verzekeringsagenten, verzekeringsmaatschappijen, experts en risk managers“, doet toch wenkbrauwen fronsen.

Hallo, verzekeringswereld, wou u provoceren (*) of had de eindredactie eventjes een off day?

De Verzekeringwereld is een vakblad uit de Kluwer-stal. Een beetje saai, maar toch met een oplage van 4.470 exemplaren (CIM -cijfers). Of het ook zo vaak gelezen wordt, kunnen we niet uitmaken. Uit eigen praktijk: hier wordt het op zijn minst maandelijks uit de wikkel gehaald, doorbladerd en her en der wordt een item gelezen.  Zo ook gisteren, toen het novembernummer 2014 bij ons in de bus viel. Op pagina 51 in de rubriek “Financiële wereld in beeld” staat de kop “Onethisch beleggen”. Uiteraard trok dit onze aandacht.

Nu is er op zich niets op tegen om aandacht te besteden aan zaken, organisaties, praktijken, … waar je zelf géén of erg weinig affiniteit mee hebt. Integendeel, dit kan de blik verruimen. En we weten allemaal dat de wereld niet de meest arcadische plaats mogelijk is. Dat er dus zaken onder de aandacht komen waar we niet achter staan, kan alleen maar toegejuicht worden.

Maar … iets onder de aandacht brengen of het quasi propagandistisch in de verf zetten, zijn toch 2 verschillende zaken. Ter vergelijking: Ik kan me perfect vinden in het feit dat onze media berichten over een onthoofding door IS, maar ben er evenzeer voor te vinden dat de gruwelvideo hiervan niet getoond wordt omdat deze mogelijks voor perfide geesten wervend zou kunnen zijn en dat een organisatie die de waarden en normen van onze samenleving wil vernietigen toch geen platform moet krijgen.

Dus dat De Verzekeringswereld aandacht besteed aan onethisch beleggen en meer bepaald aan het VICE FUNDS tot daar aan toe. Het mag dan een marginaal en amper in België te verkrijgen fonds zijn, dat er vaak ook met tegendraads beleggen rendement kan geboekt worden mag geweten zijn. Zelfs onze witte ridders van Test-Aankoop hebben er ooit aandacht aan besteed. U vindt hun mening over het fonds (dateert wel van 2010) hier.

Maar er liggen tussen 2010 en vandaag toch een aantal jaren van voortschrijdend inzicht zou je kunnen denken. Jaren waarin financiële dienstverleners onder meer tot besluit hadden kunnen komen dat ongebreideld egoïsme ook voor hen niet meer van deze tijd is. We denken aan de implosie van een aantal banken (Eurocrisis 2011), het virtuele failliet van Griekenland, de financiële haircut bij de spaarders in Cyprus,….

Algemeen leeft toch een gevoel dat de graaicultuur bij banken, bedrijven,… aan banden moet gelegd worden. Dat bedrijven hun maatschappelijke bijdrage moeten leveren (ook op vlak van belastingen, denk LuxLeaks). Dat milieuproblemen moeten aangepakt worden en dat klimaatverandering geen hoax is.

Dat er wellicht voor eeuwig bedrijven zullen zijn in de wapenindustrie, dat de gokbedrijven nog een tijdlang florissant zullen zijn en dat het de tabaks- en alcoholindustrie ook nog wel voor de wind zal gaan: het zijn inzichten die niet schokkend zijn voor wie in de realiteit leeft. En dat achter elk van deze bedrijven werknemers, bedrijfsleiders en investeerders (laat staan overheden) staan, is ook algemeen gekend.

Maar moeten ze een positief forum krijgen in een sector, waarvan de kernactivteit toch bestaat uit het wegnemen van (de financiele gevolgen van) risico’s verbonden aan het samenleven op deze planeet? Is dit niet een beetje erg gortig? Willen verzekeraars zich juist niet op de veiligheidsbehoefte profileren? En hoort bij zekerheid bieden & risico’s verminderen niet inzetten op preventie? Het promoten van voorzichtigheid en niet van roekeloos gedrag.

Verzekeraars vragen van hun klanten om strikt het “goede huisvader“-principe te respecteren. En zelf worden ze al te vaak met de gevolgen van selfish behaviour geconfronteerd. Denk aan de gevolgen van alcoholmisbruik op de werkvloer (arbeidsongevallenverzekering en aansprakelijkheidsverzekering) of in het verkeer (motorijtuigenverzekering). Denk aan de gevolgen van roken (schuldsaldoverzekering en hospitalisatieverzekering). Denk aan de invloed van klimaatverandering op ontstaan van catastrofen (brandverzekering, omniumverzekering).

Zijn zij er niet juist door eigen scha en schande achter gekomen dat een eenzijdige focus op korte termijn-rendement tot onevenwichtige risico’s leidt (hoevelen zagen hun resultaten niet verbrand in de CDO-affaires?)  En willen verzekeraars zich in hun beleggingsaanbod niet juist onderscheiden door hun klemtoon op lange termijn en pro-actief inschatten van wat de behoeftes dan zullen zijn?

“Als verzekeren je vak is”, luidt de tagline bij De verzekeringswereld. Tja, dan zouden alle bovenstaande overwegingen niet onbekend moeten zijn. Maar dit blijkt alvast niet uit betrokken artikel. De teneur ervan is eerder hulde aan de vrijbuiter. Leve hij die overal zijn laars aan lapt.

Zo wordt er nogal denigrerend gedaan over ethisch beleggen:

1. Letterlijk staat in de openingsparagraaf “Er gaat geen dag voorbij of een financiële instelling komt aanzetten met één of ander ethisch product. Op de lange duur lijk het wel of je abnormaal bent als je geen ethisch beleggingsfonds in je portefeuille hebt. Maar beleggen in zonde blijft een alternatief. (eigen onderlijning)”
2. Even verder lees je dat Ethisch beleggen  “bon ton”  of mainstream zou zijn. En quasi doodgeknuffeld wordt door de geschreven pers, audiovisuele media en bepaalde belangengroepen.
3. Of dat “Het voorlopig hoogtepunt van ethisch beleggen zou bereikt zijn met de oprichting van de Triodos Bank. Bank die zich uitsluitend toelegt op ethische beleggingen“.
4. Algemeen gesteld zouden ethische beleggingen (lees: “slechts“) tussen de 1 à 2 % van alle gecommercialiseerde fondsen uitmaken.

   

Dan is het toch moedig dat er rebellen opstaan, die -tegen de heersende mening in- tegendraads durven te zijn. “Lekker contrarian” . Want “ethiek is uiteraard een uiterst persoonlijke aangelegenheid“.

Ik wil me hoeden voor al te moraliserende opmerkingen. De kans is immers groot dat mijn verontwaardiging in een verbale hyperventilatie overslaat. En net als gebruik van geweld bij een intrinsiek gerechtvaardigde zaak, schaadt dit de boodschap die ik wil overbrengen. Maar moet de grens toch niet getrokken worden bij consideratie voor de gevolgen van mijn daden op anderen? De zin “Ethiek is uiteraard een uiterst persoonlijke aangelegenheid”  suggereert onverschilligheid of gelijkheid van alle opties. Alsof er niet zoiets bestaat als onverantwoord gedrag.

In het artikel wordt verder ingegaan op de hoge gemiddelde return van het Vice Fund over de laatste jaren (wordt wel gerelativeerd) om dan te besluiten met wat ik in de openingsparagraaf van deze bijdrage schreef.  Ja, je las het goed: “Wij (voltallige redactie ?) zijn dan ook de mening toegedaan dat een belegging in het Vice Funds een mooie diversificatie vormt binnen een goed gespreide beleggingsportefeuille.”

Toen in 2006 Netwerk Vlaanderen (nu Fairfin) stuntte met de oprichting van ACE – een onethische bank,  was de verontwaardiging bij bankiers en controledienst erg groot. Zal er nu vanuit een vakblad in de financiële sector zelf opgeroepen wordt om onethisch te handelen ook zoveel misbaar gemaakt worden? Of is de verontwaardiging selectief?

M.i. wordt het alvast tijd dat de verzekeringssector in België zich wat minder waardenvrij opstelt. Of klopt het dan toch dat wie een verzekeringspet opzet zijn verstand afzet?

(*) vergeet het maar. In het blad worden zelden knuppels in hoenderhoken gegooid.