Verzekeraars hebben als basisdoel de financiële gevolgen van onvoorziene gebeurtenissen draaglijk te maken. Zowel voor de samenleving als voor haar individuele leden. Meer en meer erkennen zij ook hun verantwoordelijkheid om preventief op te treden. Wijzen op de gevaren die uit hun statistieken opborrelen. En er pro-actief op inspelen.

• 

  Aantal verkeersaccidenten verminderen door campagnes voor gordelplicht, beteugelen van overdreven snelheid, …  promoten waardoor de financiële (+ menselijke -) gevolgen ervan verminderen.

• Roken en onaangepast alcoholgebruik verhogen het sterfterisico. Ontradingscampagnes van de overheid worden ondersteund.
• Inzetten op sport en gezonde voeding verminderen de maatschappelijke kosten (en het menselijk leed) verbonden aan overgewicht
• ….

Dit zijn maar enkele gebieden waar verzekeraars in het verleden oog voor hadden.

De klimaatopwarming tegengaan.

Verzekeraars zien ook dat de opwarming van de aarde bezig is.  En hen met een stijgend kostenplaatje confronteert. Niet alleen de verhoging van het aantal, maar ook de intensiteit van natuurrampen (stormen, overstromingen, … ) blijkt uit hun statistieken. Het is dan ook niet abnormaal dat ze hiervoor een gevoeligheid ontwikkelen. En zich hierrond begonnen te organiseren.

Ze zijn niet alleen betalende instanties als het misgaat. Gezien ze erg grote kapitalen beheren (te ontvangen premies vooraleer die aan uitkeringen van hun balansen verdwijnen, de pensioenkapitalen van hun klanten, … ), zijn ze ook grote institutionele beleggers. Het is dan ook niet onlogisch dat ze begonnen nadenken of ze met hun gelden niet zelf (gedeeltelijk) klimaatverandering veroorzaken. Ook de maatschappelijke druk zal hier wel een rol gespeeld hebben.

Enter de “Net-Zero Insurance Alliance (NZIA)“.

Naar aanleiding van de COP 26 conferentie in Glasgow (2021) werd een coalitie van goed-menende bankiers en verzekeraars opgericht: The Glasgow Financial Alliance for Net Zero (GFANZ). Een ex-voorzitter  van de Bank of England trok het initiatief op gang. Doel was om bankiers en verzekeraars de overtuigen om hun  beleggingen en hun producten weg te houden van CO2-uitstoot. Niet van de 1 op de andere dag, maar alvast met een engagement om tegen 2050 volledig uitstootvrij te zijn.

In feite zijn er samenwerkingsverbanden in 7 deelsectoren uit de financiële wereld gegroepeerd binnen de GFANZ.  Waaronder die van de (her)verzekeraars. Onder meer Munich Re, Hannover Re, Zurich, Allianz, AXA, … waren van de partij.

Het leek een ernstig verbond van duur betaalde mannen (m/v) in maatpak. Een coalitie die veel in beweging kon zetten. Alvast in de opstart trok ze veel collega-verzekeraars over de brug.  Al vlug was zowat 15 % van de verzekeringswereld lid van NZIA.

Want ja, wie wil niet geassocieerd worden als ‘goede kapitalist’? Als (late) visionair, die een wezenlijke bijdrage aan het bestrijden van klimaatopwarming nalaat. Vooral grote Europese – en Aziatische verzekeraars zagen hun kans (ook ter profilering) schoon.

De NZIA kon/kan ook rekenen op ondersteuning van de UN. Dus ook hierin zag je een versterking van je imago van goodwill.

Het hemd is nader dan de rok.

ESG onder druk

Maar ondertussen staat de wereld niet stil. In Europa lijkt de ESG-hype over haar hoogtepunt. Ze lijkt ingehaald door juridische dwangbuizen (SFRD, EU-Taxonomie, …) die onder het mom van bestrijding van greenwash uitgerold worden. Overheden willen (terecht) dat er klare wijn geschonken wordt. Maar door onvolledig uitgewerkte – en niet-chronologisch juiste ingrepen, roeren ze in een potje waardoor er momenteel vooral troebel water komt bovendrijven. Iets wat in de sector en bij de klanten verwarring én terughoudendheid veroorzaakt.

In de VS is ESG een item geworden waarmee tegenstanders zich profileren. Daar hebben diverse bedrijfsleiders zich in de tegenbeweging gegooid (Denk bv. aan Elon Musk met zijn ESG is a scam-tweet). Ze zijn er geflankeerd door republikeinse politici. Van die laatste is Ron DeSantis  wellicht de bekendste. Deze gouverneur van Texas, gooit zich nu in de strijd voor het presidentschap in de VS. Hij wordt vaak omschreven als ‘Trump, maar dan jonger én slimmer‘. Desantis verbood o.m. pensioenfondsen uit Texas om in hun beleggingen rekening te houden met ESG-factoren. Aanvoerend dat voor pensioenen alleen moet gekeken worden waar het meest rendement kan geboekt worden.En dat andere factoren in rekenschap brengen niet in het belang van de particuliere klant is.

Is ESG kartelvorming in de praktijk?

Inmiddels blijkt dat enkele procureur-generaals uit 23 republikeinse staten de mening toegedaan zijn dat organisaties als Zero-Net Insurance Alliance in hun ogen de principes van de vrije markt ondermijnen.  Ze zien NZIA als een kartel en willen er de antikartelwetgeving op loslaten. Meer bepaald zouden ze door gezamenlijke prijsafspraken de consument benadelen. Het gaat er dan om dat door (op termijn volledig) weg te blijven uit de financiering en het verzekeren van gas- en oliebedrijven deze laatste een commercieel nadeel hebben tegenover de rest van de energiemarkt. Betrokken verzekeraars lopen dan ook het risico gesanctioneerd te worden door de mededingingsautoriteit. Alvast waar die in handen is van de republikeinse anti-klimaatclub.

Sinds maart van dit jaar hebben al 13 van de 30 leden van de NZIA zich uit de organisatie teruggetrokken. Wellicht omdat zij vrezen dat ze

mogelijks de toegang tot (een gedeelte van) de grote Amerikaanse verzekeringsmarkt zal ontzegd worden. Of omdat ze geen zin hebben in een juridisch gevecht waarvan het nu niet duidelijk naar welke kant het kan kantelen.

De vertrekkers zijn niet de minsten. Weg zijn onder meer  Zurich, Munich Re, Hannover Re,  Swiss Re, Allianz, AXA, SCOR, MAPFRE, MS & AD, QBE, …

 Vaandelvlucht en wat voor wie blijft?

We moeten er geen tekening bij maken. De VS zijn tot tegendeel bewezen is de grootste verzekeringsmarkt. Er kan moeilijk verwacht worden dat je die zomaar opgeeft. Wel valt op dat het verlaten ervan gebeurt zonder veel discussie. Verzekeraars hebben hun tanden niet echt getoond, maar vertrekken met de staart tussen hun benen na bedreiging.

Zegt dit iets over hun ruggengraat? Over de angst voor het losgeslagen liberalisme in grote delen van de VS? Of over de plaats die ze inruimen voor duurzaamheid (lees: lippendienst zolang dat commercieel voordeel biedt)? Denken ze genoeg andere katten te geselen te hebben en willen ze daarom een te winnen juridisch gevecht niet aangaan?

Traditioneel schermen ze in hun statements waarin ze hun vertrek uit NZIA aankondigen met het feit dat ze individueel wel achter hun principes en hun engagement om te evolueren naar een 0-uitstoot blijven staan.

De 17 leden die momenteel wel nog deel uitmaken van de NZIA hebben alvast minder exposure in de VS. Door hun lidmaatschap te behouden zetten zij zelf weinig op het spel. Echter na het verdwijnen van enkele kleppers uit de industrie  is de relevantie van het lidmaatschap bij NZIA nu minder groot. Wellicht wordt het dan ook moeilijker om hun engagement aan de doelstellingen van de organisatie vol te houden.

Werd NZIA lichtvaardig opgericht?

De volksmond omschrijft verzekeraars wel eens als ‘specialisten op het vlak van kleine letterkes’. Er zijn altijd wel uitsluitingen in dekkingen, uitzonderingen waarvoor een contract niet van toepassing is, … . Dat de juridische afdelingen én de geraadpleegde zakenadvocaten nergens voorafgaandelijk wezen op het gevaar dat een aanvaring met de mededingingsautoriteit bij toetreding tot de NZIA tot de mogelijkheden behoorde blijft dan ook een vreemde vaststelling.

Dat verzekeraars als commerciële instellingen eieren voor hun geld kiezen is dan wel weer business as usual.

De pauzeknop: réculer pour mieux sauter?

Terwijl we de strijd tegen de opwarming dreigen te verliezen, lijken we in een fase gekomen waarin velen de hielen in het zand zetten. Recent

riep ook de Belgische premier nog op om de pauzeknop in te drukken. Vertragen tijdens een race tijdens de tijd lijkt alvast geen goed idee. Maar bezinning en wegwerken van over het oog geziene obstakels om vooruit te geraken zijn dit wel.

In die zin heeft Europa haar richtlijnen rond kartelvorming net versoepeld. Waardoor samenwerken op gebied van duurzaamheid wel mogelijk blijft. Leren uit de fouten die elders opduiken, kan alleen maar aangemoedigd worden.

Het lijkt verstandiger om eerst op de rem te duwen, het hek te verwijderen én dan terug door te rijden. Het alternatief om niet te stoppen en het hek aan flarden te rijden houdt immers minstens 2 gevaren in:

• eens het hek doorbroken is kunnen de dieren ontsnappen
• de kans is groot dat het voertuig averij opliep en zo beschadigd is dat het onderweg toch stilvalt.