De loden hitte, die hier in de voorbije dagen hing, doet bij velen misschien toch een belletje rinkelen over klimaatverandering. Dat zagen we alvast vorig jaar ook toen de grote droogte in de VS (en orkanen als Sandy) toch enkelen van kamp deed veranderen: van denier (ontkenner) naar believer (overtuigde).

Natuurlijk, je kan geen staat maken op het “weer” -wat een tijdelijke toestand is- en daar zonder meer een conclusie voor het klimaat – een blijvende toestand- aan verbinden.

Laten we het er maar op houden dat het absoluut niet nodig was om de hitte in het buitenland op te zoeken, veel geld aan verplaatsing te besteden en te wennen aan vreemde talen, eetgewoontes en andere gebruiken om van een goede vakantie te kunnen genieten.

Meer en meer wordt de term “staycation” gebruikt om aan te geven dat mensen ‘lekker’ thuis blijven. Ze besparen zich alvast de vertrekstress en het tijdverlies bij de verplaatsing. Het is natuurlijk ook ecologischer om geen fossiele brandstoffen (diesel, benzine, kerosine,…) te gaan verbranden om zelf even later ook verbrand te worden door de zon. Maar wellicht is de term ‘staycation’ toch ook een beetje een eufemisme. In het leven geroepen om ook voor de grote groep mensen, die zich om financiële redenen geen verre vakantie meer kunnen permitteren het gevoel te geven dat ze toch volledig mee zijn met de laatste trend.

Zelf ben ik voor het zoveelste jaar op rij thuis gebleven (een sporadisch weekendje niet te na gesproken). In mijn job als verzekeringsmakelaar (in klein kantoor) staat “grote vakantie” nemen natuurlijk ook gelijk met klanten met ongevallen, nieuwe risico’s, … een beetje aan hun lot overlaten. Maar vakantie kan in feite wel geörganiseerd en ingeplant worden. Afspraken met derde organisaties of met collega’s kunnen dan de periode van uithuizigheid overbruggen.

De reden waarom ik de laatste jaren niet op vakantie ging ligt dan ook elders:

• op 10 jaar 2 keer verhuisd met telkens de zelf opgelegde taak om toch ook een flink pak werk zelf te verzetten.
• Vorig jaar heb ik tijd genomen om de opstart van deze site én mijn werking rond ethisch beleggen verder te stroomlijnen.
• En dit jaar heb ik financieel wat op de noodrem gestaan omdat ik een grote uitgave voor de boeg heb en je je geld maar 1 keer kunt uitgeven.

Ik heb natuurlijk wel een versnelling lager geschakeld. En op zo’n momenten pak je ook wel eens dingen aan, die al lang op je lijstje staan. Bij mij was dit onder meer beginnen met mijn uitgebreide verzameling grammofoonplaten eens te digitaliseren.

Bij de laatste verhuis is de platenkast en de oude pick-up in mijn bureau terechtgekomen. Onder meer omdat mijn partner niet wild is van mijn muzikale voorkeur –ze ontbreekt daar trouwens ook het noodzakelijke referentiekader voor. Iets wat op mijn beurt ook voor mij geldt wat betreft haar smaak– . En in een bureau, zeker als je er klanten ontvangt en er beroepsmatig vaak met verzekerings- en beleggingsdossiers bezig bent, is muziek niet echt aan de orde.

De platen waren derhalve aan het verstoffen. Nochtans vertegenwoordigen ze een kapitaal aan geld (zowat het enige -behoudens boeken- waar ik in mijn jonge jaren mijn spaarpot voor openbrak), aan herinneringen, emoties en puur plezier. Hoewel bij dit laatste toch moet opgemerkt worden dat smaken evolueren en sommige zaken waar ik als twintiger wild van was ondertussen toch erg gedateerd klinken.

Maar toen 1 van de consequenties van het feit dat ik een hypermoderne auto gekocht had goed tot mij doordrong: internetradio én MP3-voorziening, maar géén old skool (sic) CD-speler meer, geraakte ik gemotiveerd om de platenkast te digitaliseren.

Die hypermoderne auto is trouwens de grote financiële uitgave waarover ik het hierboven had. Dit wordt de plaats waar ik in alle rust mijn oude platen nog eens zal “draaien”. Omdat de wagen geruisloos is, zullen de krassen en de kraken er echt tot hun recht komen ;-).

Nou, viel dat digitaliseren even tegen qua tijdsinvestering! Ben na 1 maand zowat door de 2e letter van ons alfabet: Bartok, Berg, P. maar ook C Bley, Bourvil,  D. Bowie, maar ook naamgenoot Lester , Brel , Breuker, … en een eerste USB-stick met 8 MB opnames is volgeschreven. Meer dan 60 uur muziek op een paar centimeter samengebald.

Is het door de fysieke vergelijking (“platenkast” versus “usb-stick”), is het door de rust in het hoofd, die je in de vakantie openstelt voor andere beschouwingen of toch door de vergeelde kleefstickers van allerlei platenzaken uit Kortrijk en Gent, die ondertussen allen niet meer bestaan, …. ?  Maar op zo’n momenten blijkt toch weer eens hoe onze wereld en de referentiekaders waarin we werken én actief zijn razendsnel veranderen. Had je mij als would-be audiofiel 30 – 40 jaar geleden gezegd dat er géén toekomst meer was voor een platenzaak, ik had je vierkant uitgelachen. Een platenzaak was toen voor mij het equivalent van een GSM-winkel vandaag. Iets waar ik geregeld naartoe ging om mij te verlekkeren op nieuwe edities en waar ik ook geregeld kocht. Dat dit ooit zou verdwijnen? No way! Maar toch …. allemaal weg.

Het wijst er op hoezeer wij vasthangen aan wat we kennen. Ons referentiepatroon is opgebouwd uit elementen uit het verleden. Dit is ons vertrouwd en we rekenen er -onbewust- op dat het er altijd zal zijn. Nochtans Phanta rhei. Alles verandert. Zelfs de steen in het water wordt door de stroming verschoven, afgeplat,…

Het is fijn om vast te hangen aan het vertrouwde. Het heeft in het verleden alvast bewezen te werken. En tot tevredenheid. Maar het is ook een gevaarlijke houding. We dreigen vast te roesten en nieuwe mogelijkheden of gevaren niet te (willen) zien. Gemakzucht kan de bovenhand krijgen op vernieuwing.

Zo’n confrontatie met de wijzigingen binnen een mensenleven (hier op de piepkleine schaal van een platenkast/USB-stick) maakt in feite duidelijk dat we een andere mind-set nodig hebben. En de overstap, de mind-shift,  is niet evident.

Als je er voor staat lijkt het onmogelijk. Is ze achter de rug, dan lijkt het onbegrijpelijk waarom je de stap niet eerder zette. Toen Michelangelo gevraagd werd hoe het kwam dat hij een dergelijk mooi beeld uit een blok marmer kon kappen, schijnt hij gezegd te hebben: ” Dat was niet moeilijk. Het beeld zat daar al altijd in. Ik moest alleen de overtollige stukken wegkappen om het te bevrijden “.

Dit is m.i. een mooie verwoording van een mindset, die op de toekomst en niet op het verleden gericht is.

Als we die mindshift maken, vallen de schellen zowaar van onze ogen: ‘ Waarom hebben we dit niet eerder gezien? Het is zo evident! Hoe konden we zo blind zijn en blijven?”.

Een beetje zoals je bij een perspectiefverandering kunt zien dat iets wat aanvankelijk mooi lijkt, het in werkelijkheid niet is.

Zoals je voor een gerestaureerde gevel kunt staan en denken: wat een mooi huis is me dat! Terwijl je – eenmaal je 4 meter voorbij de gevel gewandeld bent – duidelijk kunt zien dat al het geld naar de voorgevel ging. En je de rest van het gebouw ziet, waar “op zijn vlaams” bijgebouwen en koterijen zonder enig stijlbehoud of handhaving van de oorspronkelijke belijning verschijnen. Je denkt dan enigszins verlegen “hoe kon ik dit zopas nog mooi vinden? “.

Of denk aan de evaluatie van een afgelopen relatie: “wat zag ik ooit in deze partner?”. Hoewel hier ook de emoties en de rol die je zelf speelde je invulling achteraf kleuren natuurlijk. Dus deze laatste vergelijking is misschien wel sprekend, maar niet helemaal correct.

Dergelijke onaangepaste mindset komen we doorlopend in ons leven tegen. Het zijn de ‘blinde vlekken’, waarvan we ons soms nooit helemaal bewust van worden.

–  de keuze voor de hoogstrenderende spaarrekening, die in feite totaal géén oplossing is voor onze pensioensplanning

–  de keuze voor dure merkkledij, die vaak géén waar voor ons geld biedt (gaat voor onszelf niet langer mee en de omstandigheden waarin ze geproduceerd werd kunnen we beter maar niet kennen)

–  het gezonde water dat we uit de supermarkt aanslepen, tegen een vergeten ecologische kost, terwijl het water uit de kraan even gezond is

–  het geld dat we aan onze bankier of ons pensioenfonds toevertrouwen met vraag naar rendement, zonder andere voorwaarden of verwachtingen uit te spreken

– …..

 

Hoe meer je erbij stil staat, hoe duidelijker het wordt: het gewoontedier dat we zijn kan best af en toe eens een rustperiode inbouwen. Door afstand te nemen van het dagelijkse, kunnen inzichten helderder worden.

Ondertussen … heb ik nog 24 letters in mijn platencollectie te gaan én gun ik iedereen zijn vakantie waar dan ook. Reizen én confrontatie met andere culturen kan natuurlijk ook de ogen openen.

PS: Vaak zegt men dat echte kunstenaars altijd ook een beetje visionair zijn. Waarom ben ik dan zo verrast tijdens het omzetten van mijn platenkast?

Van Morrison heeft toch niet voor niets, in 1977 al,  een LP uitgebracht, die de transitie die te gebeuren stond/staat aankondigde. Hoeveel duidelijker kan je zijn als je je plaat immers ” A Period of Transition ” als titel meegeeft?