In Nederland is er momenteel veel te doen om de zogenaamde ““pensioenkorting”. Veel gepensioneerden voelen er zich in de tang genomen. Een groot deel van hun pensioengeld wordt immers uit pensioensfondsen geput. Pensioenfondsen waar het over de periode van tewerkstelling bijeengespaarde kapitaal in belegd wordt. 

In tegenstelling tot in België waar we met een repartitiestelsel zitten ( Bij ons worden in de wettelijke pensioenpijler geen reserves opgebouwd. Het vandaag op uw – en mijn loon afgenomen gedeelte voor pensioenen wordt dadelijk doorgestort en door de RVP aan onze ouders en collega-bejaarden als hun pensioen uitgekeerd.).

Het repartitiestelsel in Nederland (de AOW – Algemene Ouderdomswet) vormt maar een klein onderdeel van de oudedagsvoorziening. Het grootste kapitaal van de pensioenen wordt er opgebouwd via collectieve bedrijfspensioenen. Een klein stukje ook via individuele verzekeringsproducten. Dit zijn kapitalisatiesystemen. Gezien de wijde verspreiding van collectieve bedrijfspensioenen is er in Nederland wel een grote reserve in de pensioenpot, maar toch zijn ze daar de laatste tijd niet echt blij mee. Hoewel een kapitalisatiestelsel om diverse redenen te verkiezen is boven een repartitiestelsel is dit stelsel natuurlijk ook niet volmaakt. Zo hangt zo’n stelsel natuurlijk niet in het luchtledige. En momenteel heeft men er behoorlijk wat last met de gerealiseerde opbrengsten.

• Enerzijds hebben aandelenbeleggingen ook in Nederland te maken gehad met diverse crisisjaren (2000-2002 / 2008 / 2011) en dit heeft er toe geleid dat veel pensioenfondsen er hun wonden moeten likken en hun verliezen hebben moeten slikken.
• Anderzijds hebben ze hun besluiten getrokken uit de volatiliteit waar ze aan onderhevig waren en vaak dan maar gekozen voor zekerder opbrengsten. Voor vastrentende producten dus. Producten die echter de laatste jaren ook een serieuze knauw gekregen hebben door de alsmaar dalende rente.

  

Om hun uitbetalingsverplichtingen te kunnen waarmaken terwijl ze hun beoogd rendement niet gehaald hebben, besloten om die redenen verschillende pensioenfondsen dit jaar hun uitkeringen te verminderen.  5,6 miljoen noorderburen zijn hierdoor getroffen. Uiteraard zeer onaangenaam voor personen die hier mee te maken hebben, maar vanop afstand gezien een daad van goed beheer.

Want als je niet meer beleggingsrisico’s durft  te (of mag) nemen en je ziet dat je klanten steeds langer leven en dat je wegens het niet halen van je beleggingsdoelstellingen stelselmatig je matras opeet, kan je beter tijdig ingrijpen. Zachte heelmeester maken immers stinkende wonden. Niet tussenkomen verschuift in feite alleen maar de steeds groter wordende problemen naar een toch niet te vermijden moment later.

Leedvermaak met de nederlandse situatie is absoluut ongepast. Enerzijds hebben zij een veel beter uitgebouwde 2e pensioenpijler waar dus alvast reserves inzitten, terwijl de 2e pensioenpijler in België ondermaats verspreid is en er meer mensen aangewezen zijn op het wettelijk pensioen alleen, waar géén reserves inzitten. En een portemonnee met een gat in is nog steeds beter dan helemaal géén portemonnee.

Maar anderzijds kennen we in België ook kapitalisatiesystemen en ook daar kunnen we stellen dat de ooit beoogde rendementen niet gehaald worden. Ik heb het dan over onze 2e pensioenpijlersystemen als VAPZ, IPT, groepsverzekering of 3e pensioenspijlersystemen als individuele levensverzekering of pensioensparen.

Hoewel moet opgepast worden met veralgemeningen, kan daar toch grosso modo gezegd worden dat wie pakweg 20 jaar geleden in 1 van die systemen stapte een opbrengstprojectie zal ontvangen hebben, die vandaag de dag ook totaal niet realistisch meer is.

Om een langdurige spaarinspanning te kunnen visualiseren werk(t)en verzekeraars met projecties : als je jaarlijks voor X bedrag spaart en en je spaarbedrag brengt gemiddeld Y % op, dan ontvang je op je pensioen een bedrag ter hoogte van Z.

Zelf heb ik ook dergelijke contracten en daar was de projectie nog opgemaakt aan een vaste rente van 4,75 % met daar bovenop een zicht op bijkomende winstdeling (een niet gegarandeerd extraatje dat de verzekeraar zou uitdelen in het geval ze meer dan 4,75 % rente zou halen op haar beleggingen). Vooronderstelde winstdeelnames van 1 % of meer waren niet ongebruikelijk.

Omdat de rente in die voorbije 20 jaar meer dan gehalveerd is, is de winstdeelname en/of de gegarandeerde rente op de huidige contracten maar een fractie meer van wat oorspronkelijk voorgespiegeld werd.  Dus als je je blijft blindstaren op de projectie die men je ooit overhandigde, dan zal je op moment van uitkering wellicht onaangenaam verrast zijn. Los van het feit dat inflatie al een deel van je opbrengst uitgehold heeft, zal de feitelijke opbrengst erg sterk afwijken van wat oorspronkelijk voorgespiegeld werd.

Er blijft maar 1 oplossing voor wie toch minstens aan het bedrag van zijn oude projectie wil komen. En dit is zelf de discipline opbrengen om bijkomende spaar- of beleggingsinspanning te verrichten.

Want in de voorbije jaren zijn niet alleen de rentes gedaald, waardoor je je pensioenkapitaal wellicht niet haalt. Gelijktijdig zijn is ook nog eens de levensverwachting van de meeste mensen gestegen. Een Catch-22-situatie die je beter nu en niet op moment van pensionering ontdekt. Zie hieronder om enigzins in te schatten  hoeveel jaren je (gemiddeld) van je pensioeninkomsten en je financiële reserve zal moeten kunnen leven.