Sinds de oprichting in 2011 en de openbare lancering in 2013 van het NewB initiatief is er veel water door de zee gestroomd. Hoe ver staat het nu met het NewB-project?
Een kickstart: veel verwachtingen.
Bij de lancering van NewB stroomde het geld en de coöperanten toe. 2013 was een erg hoopgevend jaar. Duizenden mensen leken de oprichting van een bank die werkt volgens ethische principes én zich als een coöperatie organiseert te ondersteunen.
De stelling van Elsschot….Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren ….
Na de opstart was het natuurlijk zo dat er voor de initiatiefnemers nog een pak werk op de plank stond: een organisatie op poten zetten, discussiëren op concretisering van de algemene opties (waar willen we ons in onderscheiden van de anderen,…) en vooral bijkomende financiële middelen vinden én de toezichthoudende overheid kunnen overtuigen van de zinvolheid én slaagkans van het project.
Het is vandaag niet evident om de interesse én het elan van potentiële coöperanten lang aan te houden.
In tijden van Snapchat, Instagram en Facebook is het geweten dat de aandachtsspanne van een mens al korter is dan die van een goudvis . We kunnen -onderzoek 2015- ons kopje nog maar 8,25 seconden ergens bijhouden (in 2000 was dit nog 12 seconden).
Enthousiast blijven over een project dat -voor zover de buitenwereld er zicht op heeft- slechts zeer moeizaam vooruitgang boekt, is dus niet evident.
De achterban: groot genoeg?
De aangroei van coöperanten ( B-leden) groeide na de aanvankelijke euforie slechts lichtjes. Momenteel hebben meer dan 51.000 mensen minstens 1 aandeel gekocht.
Het aantal bedrijven/organisaties dat bij NewB een engagement onderschreef is in die periode aangegroeid tot + 150. Het zijn zeker niet allemaal kleintjes, maar de financiële inbreng die ze deden grenst (zeker voor de grote organisaties als ABVV, LBC, BBTK, Gezinsbond, Greenpeace, 11.11.11, Femma, WWF, … ) aan het symbolische. Ze werden allen A-coöperanten (inleg € 2.000).
Echt de portefeuille opentrekken en zich als betrouwbare steunpilaar opstellen door te investeren als C-coöperant (inleg: € 200.000) was er niet bij. Misschien ook omdat de statuten (versie juni 2017) voor C-coöperanten voorzien dat ze ‘deskundigheid moeten kunnen voorleggen op financieel vlak’, terwijl van A-coöperanten alleen maar verwacht wordt dat ze deskundigheid kunnen voorleggen op ‘maatschappelijk vlak’.
Whatever that may be kan bevraagd worden bij sympathieke instanties als boekhandel De Zondvloed, de pastorale unie van Etterbeek, coachingproject Art Decoo, de abdij van Scourmont, … (deze organisaties worden hier opgelijst om aan te duiden hoe vaag de grenzen zijn, we doen uiteraard geen uitspraak over de werking ervan).
De bankkaart
Een echt productaanbod bleef lang uit. Als eerste werd de GoodPay-kaart in 2015 gelanceerd. Niet echt een wervend topproduct, maar toch met de nodige ambitie in de markt gezet. Helaas maakt ze haar verwachtingen niet waar met een omzet van € 24,425,12 (2016) en € 36.743,36 (2017) hou je geen grote organisatie draaiend. Onbekend -buiten voor de incrowd- is of die omzet in 2018 fors gestegen is.
Buffer gezocht
Het eigen kapitaal van een financiële instelling moet voldoende hoog zijn om in de financiële wereld 1 of meerdere tegenslagen te kunnen overleven. Zelfs al beken je je niet tot het casinokapitalisme én wil je eenvoudige en voorzichtige producten in de markt zetten. De toezichthoudende overheid (FSMA & Nationale Bank van België) moet hierop toezien en wikken en wegen.
Tot heden houdt deze toezichthouder de poort gesloten (negatief uitgedrukt) of zo je wil op een kier (er kan op zijn minst al gesproken worden met de toezichthouder). Op de algemene vergadering van NewB kon je daar meer over vernemen, hoewel -begrijpelijk- nu ook niet alle details over de toonbank gingen.
Er is vooral nood aan een grotere kapitaalbuffer. De enige institutionele belegger die tot heden toetrad (Monceau Générale Assurance via nevenbedrijven Monceau International -opgericht per 06/2014), La mutuelle centrale de Réassurance en Monceau Investisements Mobiliers) pompte € 10.000.000 in het initiatief én engageerde zich voor 10 jaar.
Verzekeringsagent
Zo kon NewB alvast een erkenning bekomen als verzekeringstussenpersoon, zodat u nu ook uw autoverzekering via New B kan onderschrijven. Dit in het kader van de vrije dienstverlening binnen Europa. In een latere fase worden nog andere verzekeringsproducten in het vooruitzicht gesteld.
De erkenning is er 1 als verzekeringsagent, wat betekent dat NewB niet buiten het aanbod van Monceau (in jaarverslag van Monceau staat “partenariat exclusif” (p 19)) kan treden.
“Auto”-matisch het meest ethisch?
In theorie kan het dat je bij één buitenbeentje (Monceau was tot medio 2017 onbekend als verzekeraar in België) de beste voorwaarden én de meest ethische regelgeving/-aanpak kan bekomen. Maar dan moet de financier u wel heel ver volgen in uw verlangens.
Uit niets blijkt momenteel echter dat NewB voor Monceau echt een speerpunt van zijn activiteiten is of moet worden. Dat de autoverzekering toch op die manier in de markt gezet wordt (“vandaag al ethische producten op weg naar de bank van morgen” lezen we op de website), lijkt dan ook op verkoop van gebakken lucht.
Dit wegens geen keuzevrijheid, noch expliciet gemaakte vergelijkingspunten met de rest van de markt.
Of het organisatorisch (op vlak van onderschrijving en schaderegeling) vlot loopt om bij een buitenlandse verzekeraar die de Belgische markt niet goed kent te contracteren, is voor de buitenwereld onbekend.
Uit de lijst bij Assuralia blijkt alvast dat Monceau niet toegetreden is tot de in autoschade gebruikelijke RDR-regeling.(* + update 2) Als slachtoffer van een autoschade veroorzaakt door een NewB-verzekeringsklant kan je dus maar beter een goede rechtsbijstandsverzekering én wat geduld hebben.
Nieuw beroep op aandeelhouders. Reken je rijk?
De noodzaak aan extra financiering (liefst bijkomende institutionele beleggers) is een blijvend zeer. Het FSMA blijft daar volgens onze bronnen op hameren. Of het lukt deep pockets binnen te halen valt af te wachten.
Via een openbaar aanbod doet men sinds eind oktober 2018 nogmaals beroep op de coöperanten om in hun buidel te tasten. Ditmaal met een beperkte investeringsmogelijkheid (€ 20 voor privépersonen en € 100 voor rechtspersonen), waarbij men mikt op een totale som van € 3.500.000.
In de veronderstelling dat alle 51.000 coöperanten intekenen én met schatting dat 25 % van de coöperanten rechtspersonen zijn die € 100 extra inleggen, komt men op een som van € 2.040.000 ( € 765.000 door privépersonen & 1.275.000 voor rechtspersonen). Dit betekent derhalve dat er ook nog een forse aangroei van nieuwe coöperanten moet komen.
Hindernissenparcours
NewB had de tijdsgeest mee toen ze van start gingen, maar ondertussen zit die toch wat te wringen.
Het lijkt alsof de bevlogenheid rond het project inmiddels gereduceerd is tot de diehards.
- Een goede 15.000 mensen volgen NewB op Facebook.
- De video’s die NewB verspreidt worden slecht door een kleine minderheid ervan aangeklikt.
- De blogbijdragen op hun site lokken erg weinig reacties uit.
De marktomstandigheden blijven ondertussen niet gelijk.
Zo is de financiële regelgeving die over banken uitgestort wordt er in de voorbije jaren niet op verminderd. Denk bijv. aan:
- Hogere banklasten op spaargelden en
- de uitgerolde Europese MiFID II-richtlijn in voege sinds 03/01/2018
Ondertussen wordt de bankenwereld door digitale disruptie bedreigd.
- het kantorennet wordt gedecimeerd door thuisbankieren en bankautomaten
- Fintech en AI-toepassingen lijken aan de deur te kloppen
- het lijkt een kwestie van tijd vooraleer de mastodonten als Google, Facebook, Apple, Amazon, Tencent hun eigen oplossingen in de markt zetten
En zal de controlerende overheid om zijn eigen blazoen op te krikken wellicht ook dubbel willen checken.
- Niet alleen heeft de FSMA iets recht te zetten nadat ze impact van de financiële crisis niet had zien aankomen.
- Er zijn ondertussen ook de vernietigende gevolgen van het mismanagement bij het Arco-coöperatief aandeel.
- En er is ook het frauduleuze Optimadossier, die tot faling geleid heeft bij de laatste door toezichthouder erkende bank.
Cynici (realisten?) roepen dan ook op om de banklicentie definitief te weigeren.
Op het eerste gezicht staan de sterren niet gunstig, maar de wonderen zijn de wereld nog niet uit.
Misschien steken er nog enkele troefkaarten in de mouw bij NewB.
En anders schuilt er mogelijk troost in de gedachte dat niet schieten altijd mis is.
Disclaimer: dit artikel is geschreven door een coöperant, die zelf niet actief aan de kar ten gunste van NewB getrokken heeft.
(*) RDR werd in het leven geroepen met oog op snellere vergoeding van de slachtoffers van een verkeersongeval én een vlotter beheer van het dossier.
Update 1: 30/01/2019: per 29/01 diende NewB haar licentieaanvraag als kredietinstelling in. De komende 12 maanden zijn dan ook belangrijk voor de overlevingskans van het project. Draag je dit project een warm hart toe, lees dan even wat je kan doen om hen te ondersteunen.
Update 2: 09/04/2019 : per 09/04 vernemen wij dat Groep Monceau Assurances een partnership afsloot met verzekeringskanaal Aedes. In de correspondentie hierover staat vermeldt dat Monceau toetreedt tot de RDR-conventie. Het hoger geuit bezwaar vervalt dan ook.