We zijn 5 jaar na het klimaatakkoord van Parijs. Europa zette zijn bakens uit in de vorm van een European Green Deal. Het heeft ook de ambitie om de kapitaalstromen te heroriënteren. Want met overheidsgeld alleen (wat in feite in de meeste Europese landen niet ruimschoots voorhanden is, getuige de schuldgraad) komt men er niet. Ook het geld van de belegger dient gemobiliseerd om de doelstellingen te kunnen bereiken.
Backspace naar 2011.
Maar is het wel verstandig achter een vlag of een door overheid opgelegde richting te lopen? Wie rond 2011 met zijn geld in wind- en zonne-energie zat, heeft daar bijv. meer verlies dan winst geteld. De beleggingsfondsen die hier toen op inspeelden waren vooral in Europese bedrijven belegd. Een dubbele schok overviel de sector:
- door een rem op de bestedingen nav. saneringen bij diverse overheden om de bankencrisis uit te zweten, stokten de investeringen. Veel Belgen herinneren zich dat er aan de gulheid waarmee Freya Vandenbossche zonnepanelen subsidieerde abrupt een einde kwam. Maar ook buiten België was de averij groot. De Deense windmolenfabrikant Vestas kendeeenrampjaar.
Bedrijf ging bijna molenwiekend ten onder - bovenstaande oorzaak werd nog versterkt door het verschijnen van goedkopere alternatieven op de markt. Zo werd de groei bij Bekaert plots fel afgeremd omdat Chinese producenten zijn zaagtanddraad (ook gebruikt in productie van zonnepanelen) veel goedkoper konden maken. Het Belgische Photovoltech , een zonnepanelenfabrikant, ging in 2012 in faling. Eveneens door goedkopere aanvoer uit het Oosten.
Forward naar vandaag.
Inmiddels is de markt meer matuur. De politieke overtuiging dat fossiele brandstoffen moeten uitgefaseerd moeten worden heeft in diverse landen de overhand gehaald. De diverse klimaatvergaderingen, met het klimaatakkoord van Parijs als orgelpunt (hoewel geen eindpunt), hebben de neuzen in dezelfde richting gezet. Enkele einzelgängers, genre Trump en Tropical Trump, stribbel(d)en nog tegen.
Ook de evolutie van de kostprijs van hernieuwbare energiebronnen was gunstig. Deze evolueerde onder de prijs van die van fossiele brandstoffen. Ofschoon deze laatsten aan een bodemprijs noteren. Het gestegen rendement van de infrastructuur door verdere doorgedreven wetenschappelijke ontwikkeling (D&O) is hier mede debet aan.
Natuurlijk niet alle puzzelstukken passen al in elkaar. De waterstofontwikkeling blijft nog in een startfase zitten (sommigen oordelen dat ze daar beter zou blijven), piekverbruik kan nog steeds niet voldoende opgevangen worden door beschikbare batterijen, kernenergie wordt soms nog gezien als overgangstechnologie. Sommigen kennen ze zelfs een ‘groen imago’ toe.
De technologie, het inzicht én de wereld zijn veranderd in de voorbije 10 jaar. Is nu wel het moment aangebroken om volop in (het tegengaan van) klimaatverandering te investeren? Los van het argument dat Europa dit ons vraagt.
Financiële informatiebedrijven zoals MSCI hebben hiervoor de laatste jaren indexen ontworpen. Zo wil MSCI met haar Climate Change Indexen :
- risico’s beperken: blootstelling aan klimaatrisico’s op lange termijn en op gestrande activa verminderen
- disruptieve kansen grijpen: meer investeren in bedrijven die klimaatvriendelijke technologieën en transitie-oplossingen aanbieden
- prikkels voor een beter klimaatrisicobeheer geven: gedragsverandering bij bedrijven richting verbeterde langetermijnstrategieën en meer transparantie stimuleren.
We kijken hiervoor even naar 2 specifieke indexen.
Wereldwijd: wat leren we uit de MSCI ACWI Climate Change Index?
Let wel: deze index is opgemaakt met terugwerkende kracht (in juni 2019). Daar steekt altijd een gevaar van manipulatie in. 1 aandeel wel of niet verkiezen, een ander een hoger of lager gewicht geven kan de resultaten al beïnvloeden.
Los daarvan bleek op 30/09/2020 het rendement van die index in vergelijking met zijn vader (de MSCI ACWI Climate Change Index is afgeleid van de MSCI ACWI Index) sinds 26/11/2013 iets beter te scoren. Met een geannualiseerd rendement van gemiddeld 8,52 % versus 7,26 %. Ook op andere tijdsintervallen (YTD, 3 jaar, 5 jaar) deed deze index het telkens meer dan 1 % beter. Alleen 2016 was hierop een uitzondering. De originele index presteerde toen 1,14% beter.
De 10 grootste bedrijven vertegenwoordigt in beide indexen zijn dezelfde. Alleen wegen ze iets meer door in de Climate Change versie (vertegenwoordigen 18,19%) dan in de originele versie (15,26 %). Tesla weegt 3 keer zo zwaar (1,88 ipv 0,62 %), Intel 2,44 x zo zwaar (1,05 ipv 0,43%). Dit komt omdat er in de originele index enkele bedrijven zitten aan wie grotere risico’s toegekend worden vanuit het oogpunt van transitie naar een lagere emissie economie. Er werden bedrijven uitgesloten, maar er werden in de Climate Change Index geen bedrijven toegevoegd (anders wordt het helemaal niet vergelijkbaar meer).
Wie op startdatum van de vergelijking, zijnde 26/11/2013 $ 100 in beide indexen belegd had, zou in de originele index per 30/09/2020 zijn geld hebben zien aangroeien tot $ 161,64. In de Climate Change Index was zijn geld aangegroeid tot $175,08.
Europa: wat leren we uit de MSCI Europe Climate Change Index?
Ook dit is een index opgemaakt met terugwerkende kracht.
En net als bij de wereldwijde indexvergelijking ontlopen beide indexen (vader: MSCI Europe en afgeleide MSCI Europe Climate Change) elkaar niet ver. Sinds het ontstaan 26/11/2013 is het geannualiseerd rendement van de Climate Change Index 2,39 %. Dit van de originele index bedraagt 1,84 %. Hiermee is nogmaals gezegd dat de voorbije jaren Europa niet de plaats was waar je rendement kon verwerven. Ook op andere tijdsintervallen (YTD, 3 jaar, 5 jaar) deed de Climate Change index het telkens iets beter. 2016 en 2018 waren de uitzondering. De originele index presteerde dan telkens meer dan 1, 10% beter.
Ook hier zijn de 10 grootste bedrijven vertegenwoordigt in beide indexen dezelfde. In de Climate Change versie vertegenwoordigen ze 19.72 %. In de originele versie is dit 21.51 %. Nestlé is het enige bedrijf dat wat gewicht meer kreeg. De andere 9 zakken. Schneider Electric weegt +/- 63 % minder. Sommige andere bedrijven die in de originele index zitten zullen derhalve aan gewicht gewonnen hebben. Er werden bedrijven uitgesloten, maar er werden in de Climate Change Index geen bedrijven toegevoegd.
Wie op startdatum van de vergelijking, zijnde 26/11/2013 $ 100 in beide indexen belegd had, zou in de originele index per 30/09/2020 zijn geld hebben zien aangroeien tot $ 113,32. In de Climate Change Index was zijn geld $117,56 waard geweest.
Conclusie: Ja, maar …
1. We kunnen hieruit besluiten dat beleggen terwijl men rekening houdt met klimaatverandering alvast globaal gezien niet slechter scoort dan beleggen zonder rekening te houden met die specifieke insteek.
We kunnen er van uitgaan dat fossiele brandstoffen wellicht minder en minder dominant zullen gaan worden in onze economieën. Daarin investeren zal wellicht om die reden minder rendabel zijn.
2. Of het ook in de toekomst beter scoort is echter giswerk.
Ook in het universum van bedrijven die klimaatverandering tegengaan zal er kaf en koren zijn. Niet elk initiatief zal tot de winnaars behoren. Het zal er dus zeker op aan komen om ondanks goede intenties toch kritisch te blijven. Met de ogen toe inzetten op een bedrijf dat een groene vlag -zelfs terecht- ophangt is geen winnende strategie. Net zoals je in elke koers niet aan de start, maar slechts aan de finish weet wie zijn handen in de lucht mag steken en wie beschaamd afdruipt.
Hoogstens kan je op basis van resultaten uit het verleden, consensus bij de kenners, zelfstudie, … een redelijke prognose doen. Maar ondanks dat kunnen er ook in veelbelovende bedrijven wielen aflopen: wijzigende regelgeving (incl. subsidiëring), verlies concurrentievoordeel, nieuwe technologieën die goedkoper en/of efficiënter zijn, … .
3. En vergeet ook niet dat Climate Change niet het volledige terrein van duurzaam beleggen overspant. ESG is breder van opzet. De sociale dimensie (werknemerswelzijn, gendergelijkheid, relatie van bedrijf tot gemeenschap, … ) en bestuurlijk beleid (transparantie en redelijkheid op vlak van verloning en belastingsopstelling, …) kan bij uitsluitend aandacht mbt. klimaatverandering nog straal genegeerd worden.