De wereld blijft in beweging. Een voorbeeld? Beleggingsfondsen waren vroeger de enige manier om je risico te spreiden als je weinig afwist van beleggen (of er geen tijd wou insteken). Inmiddels zijn er evenzeer ETF (index-rackers) die voor die functie kunnen zorgen. Nog een voorbeeld? Impactbeleggen wint aan tractie.

Impactbeleggen? Is dit niet gewoon een ander -, maar modieuzer woord voor duurzaam beleggen? Euh, neen. Een woordje uitleg kan helpen.

Van “niet schaden” ….

Duurzaam beleggen is een vorm van beleggen waarbij je in eerste instantie je geld steekt in bedrijven of landen, die mens of milieu geen schade toebrengen.

• Dat kan gaan van eenvoudig alle sectoren uitsluiten die wél schade toebrengen: niet beleggen in gokbedrijven, in bedrijven die steenkool ontginnen, die wapens produceren, die tabak verwerken, … .
• Een meer gebruikte strategie is die van de “best-in class“-methode. Per sector wordt dan gekeken welke bedrijven het beter dan de rest doen op vlak van milieu, aandacht voor de mens en goed bestuur. Sectoren die anders volledig uitgesloten worden, kunnen in deze manier van bekijken alsnog opgepikt worden door de fondsbeheerder. Die redeneert dan bv. als volgt “OK, oliebedrijven zijn erg vervuilend. Maar onder de oliebedrijven is Total diegene die het meest zijn best doet op ESG-vlak. Die goede praktijk wil ik belonen. Mogelijk is ze een inspiratie voor de rest van de sector om ook meer aandacht aan ESG te besteden.” Duurzame beleggers schrikken zich soms een hoedje als ze uiteindelijk de lijst onder ogen krijgen van bedrijven waarin hun fonds investeerde.
• Soms beperken fondsbeheerders op voorhand hun beleggingsuniversum. Ze stellen een lijst op met bedrijven die goed presteren op vlak van ESG. Eens die lijst opgesteld is, putten ze alleen maar daaruit om hun beleggingsfonds te stofferen.

… tot “helpen herstellen”.

Impactbeleggen gaat een stapje verder dan duurzaam beleggen. De nadruk ligt op de meetbaarheid van de positieve ontwikkeling. In ons voorbeeld van hierboven mag Total dan het “beste oliebedrijf zijn”, olie kan geen bijdrage leveren aan het tegengaan van de klimaatopwarming. En komt dus niet in aanmerking voor impactbeleggen. Impactfondsen blijven vaak in dezelfde sectoren beleggen als duurzame fondsen.

Zoek de 5 verschillen.

Maar toch zijn er wezenlijke verschillen. M&G stelt dat er met name 5 verschillen tussen beide zijn.

De positieve impact moet meetbaar zijn.

Ze wordt ook jaarlijks door de fondsbeheerder gerapporteerd. Omdat genereren van winst niet het enige doel is, is het universum waarin een impactbelegger kan investeren kleiner. Bij niet ieder bedrijf is het immers mogelijk op een meetbare manier de vooruitgang voor mens en milieu die de bedrijvigheid opgebracht heeft te meten.

Er moet een intentie zijn tot positieve impact bij het bedrijf.

Dit mag dus geen loutere toevalligheid zijn. Bv. een bedrijf kan bij aanvang de intentie hebben om moeilijke profielen op de arbeidsmarkt aan te nemen. Als een softwarebedrijf na verloop van tijd ontdekt dat mensen met autismespectrumstoornis erg goed presteren in hun bedrijf, is dit een gevolg van trail and error en niet van hun intentie om dergelijke mensen een kans te geven. Het bedrijf moet zich “bewust” bezighouden met activiteiten die direct bijdragen aan een betere wereld.

Het bedrijf moet een “toevoeging” zijn.

Alleen al het bestaan van dit bedrijf veroorzaakt impact. Bedrijven die zich op zonne-energie richten kunnen in een duurzaam fonds hun plaats vinden, maar niet in een impactfonds. Technologiepioniers passen daar dan weer wel in. Zo zou je kunnen stellen dat Tesla absoluut geen duurzaam bedrijf is (werknemersrechten en goed bestuur zijn voor veel kritiek vatbaar). Maar louter het feit dat Tesla bestaat heeft de andere automobielbedrijven wel “geïmpacteerd”: zij verliezen winstgevendheid en schakelen nu node ook over naar productie van elektrische voertuigen.

De impact moet wezenlijk zijn.

De activiteit of het product dat voor impact zorgt moet ook voor het grootste deel van de winst zorgen. Een bouwbedrijf dat 10 % omzet/winst haalt uit nul-energiewoningen, maar 90 %  uit klassieke woningbouw zal dus niet door impactbeleggers omarmt worden.

Bijdragen aan de betaalbaarheid van een maatschappelijke dienst.

Impactbeleggers zullen niet mikken op verbetering van voorzieningen voor bemiddelde mensen (onderwijs, ziekenzorg, toegang tot de financiële sector). Ze zullen focussen op verhogen van  betaalbaarheid/toegankelijkheid  voor wie minder kans heeft (4e wereld, ontwikkelingslanden, gehandicapten, …).

Meetbaarheid van impact: de duurzame ontwikkelingsdoelen.

Impactbeleggers willen vooral dat hun geld positieve effecten heeft op sociaal-en ecologisch vlak. Ze willen met hun geld helpen om oplossingen te vinden voor grote problemen als global warming, armoede, vluchtelingen, verlies van biodiversiteit, milieuvervuiling, … .  Het positief maatschappelijk effect is bij hen minstens zo belangrijk als het financieel rendement.

Impactbeleggen is momenteel nog het kleine broertje van duurzaam beleggen. Door de specificiteit van het impactbeleggen zijn de risico’s wellicht iets groter dan bij duurzaam beleggen. Er is momenteel alvast minder spreiding (wijst op hoger risico) en sommige beleggingen kunnen minder goed verhandelbaar zijn. Microkredietfondsen zijn bijv. een zeer goed voorbeeld van impactbeleggen.

Maar de wil om een positieve invloed te hebben én de inmiddels wijd verspreide opvatting dat in duurzame fondsen toch soms sectoren of bedrijven vertegenwoordigd zijn, die in de persoonlijke beleving van de klant juist niet-duurzaam zijn, zorgt er voor dat impactbeleggen toch aan tractie wint.

De 17 duurzame ontwikkelings-doelen in 2015 door de VN afgekondigd zijn een redelijk goed kader om impact te meten. Ze duiden thema’s aan waar maatschappelijke vooruitgang dringend nodig is. We zien dan ook dat meer en meer beleggingsfondsen duidelijk gaan specifiëren op welke van de 17 SDG’s ze juist willen inspelen. Zelfs duurzame fondsen beginnen die oefening te maken.

Voorbeelden van impactfondsen?

• De Triodos-fondsen, die je in België kan onderschrijven (Triodos Euro Bond Impact Fund / Triodos Global Equities Impact Fund / Triodos Pioneer Impact Fund)
• Echiquier Positive Impact   
• RobecoSam Global SDG Equities
• FundsForGood (FFG Global Flexible Sustainable / Quest CleanTech Fund (R Acc) / FFG European Equities Sustainable / FFG European Equities Sustainable Moderate). De beheerders van FFG staan een deel van hun winst (en deel van hun tijd) af om echte impact te creëren. U kan er hier meer over lezen.

  

De fondsen in italic kan je onderschrijven via de werking van ethischbeleggen.com.

In de prijzen.

Het FFG Global Flexible Sustainable-fonds dat door Athora verdeeld wordt, werd trouwens recent laureaat bij de Decavi-verzekeringstrofee 2020 in de categorie Fonds Medium Risk.

Het was de eerste keer in de 20-jarige geschiedenis van de Decavi-levensverzekeringstrofeeën dat die eer te beurt viel aan een duurzaam fonds. Nog een reden om te besluiten dat impact aan tractie wint.