In 1972 werd een experiment uitgevoerd in een kleuterschool. Bij 4 tot 6-jarigen werd een snoepje voor hun neus op de tafel gelegd. Er werd hen gezegd dat ze als beloning een 2e marshmallow zouden krijgen als ze de eerste 15 minuten konden laten liggen. De overgrote meerderheid van de kinderen kon echter niet aan de verleiding weerstaan en verkoos ogenblikkelijke bevrediging zelfs al was het in hun eigen belang om eventjes op de tanden te bijten en flink te zijn.  Dit onderzoek werd later opgevolgd en er bleek uit dat de kinderen die aanvankelijk in staat waren om hun ogenblikkelijke behoeftenbevreding uit te stellen, later maatschappelijk succesvoller waren.

Ik las recent over dit onderzoek op een forum over elektrische voertuigen (EV) waarin de vergelijking werd gemaakt tussen de lagere aankoopprijs van een klassieke auto en de duurdere prijs van een EV, waarbij -het was per slot van rekening een forum over EV 😉 – gestipuleerd werd dat in the long run de hoge kostprijs van EV veel voordeliger was gezien de lage onderhoudskosten en de gunstige kostprijs van elektriciteit in vergelijking met benzine/diesel. Aan de milieuvoordelen (zeker bij opladen via zonnepanelen) werd geen aandacht besteed.

Ik kon het niet nalaten om een parallel te zien met de manier waarop bepaalde mensen momenteel met hun spaargeld omgaan. Er wordt dezer dagen nogal wat geshopt en aan prijsvergelijkingen gedaan via sites als Spaargids en dergelijke.

Mensen sluiten spaarrekeningen af bij bank X om over te stappen naar bank Y, waar er een iets hogere rente geboden wordt. Maar de meeste blijven zweren bij hun spaarrekening en kijken niet over het muurtje naar andere mogelijkheden. En ondertussen dalen de rendementen op de spaarrekeningen verder. Het lijkt wel het omgekeerde verhaal van de gekookte kikker. We blijven zitten tot er totaal geen rente meer overblijft.

Nu is het algemeen geweten dat de financiële vorming van de gemiddelde Belg niet al te hoog is (maar wellicht toch hoger dan die van 4 tot 6 jarigen uit het marshmallow-experiment). Kan dit spaargedrag alleen door de huidige angst rond de eurocrisis verklaard worden, of gaat het hier over veilig gewaand kuddegedrag (“ik doe wat de meesten doen”) of moeten we concluderen dat de meeste mensen – zoals ik soms in gesprekken hoor – in feite niet bezig willen zijn met hun geld en uit pure gewoonte dan maar vasthouden aan wat ze van vroeger kennen?

Het lijkt er alvast op dat de meeste mensen momenteel kiezen voor de ogenblikkelijke bevrediging -de zekerheid van een rente (zelfs al is die lager dan de inflatie)-  dan dat ze bereid zijn in de huidige omstandigheden lange termijnkeuzes te maken die wellicht meer aangepast zijn aan hun reële behoeften. .