De 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG) die in 2015 door de UN gedefinieerd zijn, moeten de wereld op weg zetten naar een rechtvaardiger en toekomstgerichte ontwikkeling voor iedereen. Uit een doorlichting die Ethisch Beleggen deed bij 112 fondsen die opgevolgd worden, blijkt dat beleggingsgeld amper bijdraagt aan de realisatie van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs). Het zijn nochtans allemaal beleggingsfondsen die zwaaien met ESG-engagementen. De pijnlijke vaststelling luidt dat hun beleggingsbeleid niet op SDGs afgesteld zijn. En deze geldt niet allen voor de lichtgroene (SFDR-art. 8) fondsen. Ook veel artikel 9-fondsen, die van zichzelf verklaren dat ze meetbare positieve impact nastreven zijn in hetzelfde bedje ziek.
Transparantie over onze onderzoeksmethode.
Gedurende vrije momenten tussen 25/01/2022 en 18/03/2022 hebben we alle fondsen in onze bestanden in de zoekbalk van Google geplaatst. We gaven zowel “de ISIN-code van het fonds gevolgd door de afkorting SDG” in als “SDG gevolgd door de naam van het fonds“. Daarna zochten we matchen op de eerste pagina die Google ons presenteerde. Stonden op de eerste pagina te veel advertenties die afkomstig waren van andere beleggingsfondsen, dan checkten we ook de 2e Google-pagina.
Aan fondsen die in het begin van ons onderzoek onder de loep genomen zijn en later toch nog info zouden gepubliceerd hebben: onze excuses.
En het is niet omdat de info niet door Google gecapteerd, werd dat hij niet bestaat. Wel kan geconcludeerd worden dat deze alvast niet gemakkelijk te vinden is. Qua openheid rond beleggingsdoelstellingen hebben de meeste fondsen nog flink wat werk voor de boeg. Je zou denken dat ‘duurzame’ beleggingsfondsen die zich willen profileren meer doen dan de letters EGS/SRI/ISR/MVO in grote letters op hun publiciteit zetten. Particulieren (en professionelen, zoals ikzelf) wordt het niet gemakkelijk gemaakt om beweringen, aanspraken van fondsen te verifiëren. Alsof we nog in de tijd leven van openbaringen. Iets wat gepredikt wordt en wat gelovigen sowieso voor waar moeten aannemen.
SDG : niet traceerbaar bij de helft van de fondsen.
Bij 57 fondsen (50,89) uit het gecontroleerde staal, konden we gewoonweg niets vinden. Is dit omdat de duurzame ontwikkelingsdoelen geen raamwerk voor evaluatie van beleggingen zijn? Of wachten fondsbeheerders die zich onder artikel 8 en 9 van de SFDR-reglementering inschrijven met hun huiswerk ter zake tot de EU-taxonomie uitgerold is? We kunnen alleen maar vermoeden dat marketeers de SDG niet als voldoende sexy aanvoelen. Of dat ze hun inhoudelijke beleggingsdoelstellingen liever wat flou houden.
Opvallend is dat het cijfer bij art. 9 fondsen wel beter is, maar dat daar toch ook bij 12 op de 41 fondsen (29, 26 %) geen info kon gevonden worden. Terwijl artikel 9 juist maar kan geclaimd worden door een fonds dat concreet meetbare impact beoogt: DO GOOD in plaats van DON’T HARM.
Veel flou artistique bij fondsen waar wel verwezen wordt naar SDG.
We waren ons onderzoek begonnen met de verwachting dat we bij de meest transparante beleggingsfondsen zouden aantreffen dat ze zeer specifiek inzetten op 1 of meerdere van de ontwikkelingsdoelen. In ons optimisme hadden we voorzien dat ze tot 80 % van hun inlage konden toewijzen. Ook rekenden we op fondsen die rond de helft van hun bestedingen aan concrete duurzame ontwikkelingsdoelen konden toewijzen. Een derde categorie moest minstens 20 % van hun inleg concreet kunnen linken.
Helaas was dit optimisme niet gewettigd. Bij fondsen waar we informatie konden vinden lag die voornamelijk lager dan 20 %. Slechts enkelen overschreden die kaap bij 1 of meerdere concrete SDG. Nergens haalden we de verwachtte 50 %, laat staan 80 %. Algemeen is de naar de SDG zeer summier uitgewerkt. Hierdoor hangt veel af van de concrete presentatie én is er meer dan ruimte voor (mis)interpretatie van de lezer. Eenduidigheid, eenvormigheid, normering, … in verslaggeving is er niet.
Bingo met SDG.
Bij de 55 fondsen die wel iets publiceerden ligt de nadruk het meest op SDG 3. Op afstand gevolgd door SDG 11 en SDG 13 (gelijke score). Buiten de top 3, maar dicht in de buurt stranden SDG 12, 7 en 6.
Als eenzame achtervolger vinden we dan SDG 9. Op afstand gevolgd door SDG15, SDG 14 & SDG 8 (gelijke score), SDG 2, SDG16 en SDG 4 (gelijke score). Dit peloton wordt afgesloten door SDG 1.
Als hekkensluiter met nog minder vermeldingen prijkt SDG 17.
Bevindingen van een ESG-rater.
Bij ISS ESG Gateway kan je per fonds een score aantreffen van de mate waarin het fonds helpt om de SDG dichterbij te brengen. Althans als dit fonds in hun bestand zit. 36 fondsen uit onze steekproef worden door hen niet gescreend. Van 86 vonden we wel een score.
Slecht
Het is verbijsterend om vast te stellen, maar 8 ESG-fondsen brengen de realisatie van de duurzame ontwikkelingsdoelen niet dichter, maar breken deze zelfs verder af. Daarbij ook 1 artikel 9-fonds (Thematics Safety Fund).
Niet goed
Het grootste gedeelte van de fondsen uit de steekproef helpen de SDG volgens de doorlichting van ISS ESG Gateway amper vooruit. daar waren ook 3 fondsen bij die relatief hoog scoren bij onze objectiveringsscore: Nordea 1- Global Climate & Environment Fund haalt een score van 0,20. DPAM Invest B Equities New Gems Sustainable en Pictet-Global Megatrend Selection halen beiden 0,40.
Beter
Het best scorende fonds was hier Mirova Europe Environmental Equity Fund. Het haalde een score van 4,4 op de SDG Impact-meter van ISS ESG Gateway. Dit komt overeen met volgende omschrijving: “beperkte positieve impact“.
Pictet-Quest European Sustainable Equities kwam op de 2e plaats met een score van 4,3. Daarna volgde Nordea 1 – European Stars Equity Fund met een score van 4,2 en EdR Euro Sustainable Equity & Echiquier Positive Impact beiden met 4,1. Triodos Euro Bond Impact Fund (obligatiefonds) en Echiquier Major SRI Growth Europa haalden nog een score van 4,0.
Conclusie:
Duurzame ontwikkelingsdoelen lijken dus erg weinig voordeel te halen uit al het geld dat naar ESG-fondsen gaat. Althans als we de steekproef die we deden als representatief kunnen beschouwen.
Het lijkt er niet op dat de meeste fondsbeheerders hier wakker van liggen. De SDG is geen concreet, dwingend richtsnoer waarop ze hun beleggingen afstemmen. Eerder lijkt het een zijdelingse interesse, inzetbaar voor marketingdoeleinden.
Een pijnlijke vaststelling. Maar de waarheid heeft haar rechten: beleggingsgeld draagt amper bij aan realisatie SDGs.
Hiernaast vindt u een slide zoals het pensioenfonds van overheids- en onderwijspersoneel in Nederland (APB) verduidelijkt hoe hun beleggingen eind 2020 over SDGs verspreid zitten. We kunnen alleen maar verwonderd zijn over het feit dat ze daar wél duidelijk kunnen uitsplitsen waarin ze beleggen, terwijl we deze transparantie in (het onderzochte staal van) de ESG-fondsen wereld niet konden terugvinden.
correctie: na publicatie bleek dat er een mistelling zat in de cijfers. De gegevens in bovenstaand artikel werden per 24/03/2022 aangepast.