IPT: in kort bestek

Een IPT (Individuele Pensioentoezegging) is 1 van de mogelijkheden om binnen het kader van de werkomgeving een aanvullend pensioen op te bouwen. Dit via een levensverzekering betaalt door het bedrijf. En met als begunstigde een zelfstandige of een werknemer.

Die zelfstandige is de bedrijfsleider. Werknemers kunnen bijv. bepaalde sleutelfiguren zijn waar het bedrijf op steunt. Via een IPT kan het bedrijf ze extra motiveren/binden aan de onderneming.

De vennootschap betaalt de premies en kan die aftrekken als beroepskost. Mits naleven van de 80 %-regel. Een regel die er moet voor zorgen dat er niet buitenmatig veel geld aan dergelijke premies besteed wordt. De gezamenlijke uitkeringen van  IPT, groepsverzekering én wettelijk pensioen mag -op maandbasis verrekend- niet hoger zijn dan 80 % van uw laatste loon.

IPT in tijden van lage rente.

Vroeger werden IPT’s uitgegeven op basis van vastrentende beleggingen. Maar vandaag is de rente superlaag (denk aan uw spaarrekening). Dergelijke producten zijn dan ook niet langer rendabel. Daardoor verschuift het aanbod de laatste jaren meer en meer naar risicobeleggingen. Tak 23-fondsen.  Die kunnen schommelen in waarde. Maar zullen op lange termijn gezien -normaliter- de vastrentende opbrengst flink overtreffen.

De verschuiving naar fondsen zorgt er voor dat je een bijkomende keuze moet maken.  Welke fondsen vind ik als bedrijf (betaler) of als begunstigde (ontvanger) in overeenstemming met de waarden die ik zelf belangrijk vind? Je kan het ook scherper formuleren: “wil ik met de belegging om mijn pensioen veilig te stellen, investeren in producten en diensten die die toekomst hypothekeren?”

Een individualistisch product? Niet noodzakelijk.

Wie aandacht in zijn leven heeft voor duurzaamheid, kan zijn premies beleggen in fondsen met een hoog ESG-gehalte. Op die manier wordt dit gedeelte van uw pensioenopbouw 1 van de efficiëntste manieren om uw ecologische voetafdruk te verminderen.

Nordea berekende ooit dat uw (volledige) pensioenopbouw duurzaam regelen 27 x efficiënter is dan de som van volgende inspanningen (voortaan uw douche met 2 minuten inkorten + jaarlijks 1 keer minder het vliegtuig nemen + treinen in plaats van met de auto te rijden + maximaal 1 stuk vlees per week te eten). Hun berekening vertrok van het Zweedse pensioensysteem. Maar dit zal voor België niet erg verschillend zijn, vermoed ik.

We bekijken hieronder het IPT-aanbod van NN Insurance Belgium (*). Ons uitgewerkt voorstel is er 1 voor zelfstandige bedrijfsleiders.

Onze selectiecriteria

Spreiding bij beleggen is steeds een goed idee. Daarom stellen we voor om een voldoende aantal fondsen in de selectie op te nemen.

We nemen 6 fondsen op en selecteerden op de fondsen die het hoogst scoren op vlak van duurzaamheid. We gebruikten hiervoor zowel de SFDR-indeling (**) als de sustainability rating van de financiële website Morningstar. (**)

• Bij SFDR moet een fonds beantwoorden aan art. 9 om als duurzaam beschouwd te kunnen worden. Art. 8 fondsen zijn fondsen die op 1 of meerdere ESG-aspecten inspelen. Art. 6 zijn fondsen die zich niet profileren op duurzaamheid. In het concrete voorbeeld dat we hieronder uitwerkten hebben 5 van de 6 fondsen een inschaling binnen art. 9.
• Omdat de SFDR-reglementering nog zeer recent is en de controle erop nog niet uitgewerkt (fondsbeheerders mogen zichzelf inschalen) blijven we kritisch. Een onafhankelijke rater die langer ervaring heeft in beoordeling van duurzaamheidaspecten brengt ons inziens ook zinvolle informatie aan. Morningstar is zo een fondsenbeoordelaar. Een duurzaam fonds  krijgt er 5 globes. 4 globes betekent dat het fonds boven het gemiddelde scoort op vlak van duurzaamheid. In ons voorbeeld halen 5 van de 6 fondsen die 5 globes.

Hoe duurzamer, hoe meer gewicht in de totale portefeuille.

• Er zijn 3 fondsen die zowel onder art. 9  SFDR vallen als 5 globes bij Morningstar krijgen. We geven ze elk 20 % gewicht in ons IPT-ontwerp.
• 2 fondsen halen wel art. 9 inschaling, maar ontvangen slechts 4 globes. Omdat art 9. echt mikt op behalen van meetbare duurzaamheidsdoelen geven we die fondsen elk een gewicht van 15 %.
• Tot slot bleef er 1 fonds over dat zich niet expliciet toelegt op duurzaamheid. Maar toch bekroont Morningstar het met 5 globes. Op basis van onderstaande motivatie, geven we dit fonds toch een gewicht van 10 %.
  • Een andere ESG-rater (MSCI) heeft de fondsbeheerder een AA-quotering. Wat er op duidt dat deze behoort tot de “leiders” op vlak van inzetten op ESG.
  • Gezien dit een van oorsprong niet-Europees fonds is en de SFDR-reglementering een Europees initiatief is, krijgt dit fonds nog clementie. Mogelijk heeft het de urgentie van de SFDR-regelgeving nog niet ingezien maar komt dit nog in de komende maanden.
  • Anderzijds is het geen noodzakelijke voorwaarde dat je je als duurzaam in de spots moet zetten om dit ook te zijn. Vergelijk het met de houding van een individuele mens. Sommigen huldigen het principe “doe wel én zie niet om“, zonder dat ze aan de grote klok hangen hoe goed bezig ze zijn.

Wat steekt er dan concreet in ons duurzaam IPT?

De samenstelling ziet er dan als volgt uit:

1. 10 % NN Fidelity Funds America Fund: een aandelenfonds dat vooral op VS gericht is.
2. 20 % NN Life Global Sustainable Equity Fund: een aandelenfonds dat wereldwijd belegt
3. 15 % NN European Equities Sustainable Moderate: een gemengd fonds dat voornamelijk in Europa belegt.
4. 20 % NN Life Patrimonial Balanced European Sustainable Fund: een gemengd fonds dat voornamelijk in Europa belegt.
5. 15 % NN Triodos Global Equities Fund: aandelenfonds dat voornamelijk wereldwijd belegt
6. 20 % NN Nordea Global Climate and Environment Fund: aandelenfonds dat wereldwijd in ecologische bedrijven belegt

In gevolge de invoering van SFDR per 10/03/2021 heeft het FSMA bepaald dat voortaan alleen beleggingen die volgens die regelgeving erkend zijn onder artikel 9 mogen uitpakken met de term ‘duurzaam’.  Door onze genuanceerde benadering heeft de hierboven vermelde belegging een totaalscore van 8,7 (ipv. 9). Ze is dus net niét volledig duurzaam. Wie strikt de SFDR-reglementering wenst te volgen kan het eerste fonds schrappen en bvb. het gewicht van de 5 andere fondsen telkens met 2 % laten stijgen.

Te gewaagd voor sommige profielen?

Deze selectie is situeert zich tussen een gebalanceerd- en een dynamisch profiel. Ze is geschikt voor mensen die nog een redelijk aantal jaren aan het bedrijf verbonden zullen zijn. Is de zaakvoerder al (redelijk) dicht bij zijn pensioen? Dan zou er een hoger gewicht aan gemengde fondsen kunnen toegekend worden. Schuiven in fondsen is iets wat een IPT toelaat.

IPT verkiezen boven VAPZ?

Een IPT is een zogenaamd 2e pensioenpijler product. VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandige) is dit ook. Is een VAPZ niet veel interessanter dan een IPT? Immers, er is bij VAPZ géén instaptaks en de fiscale aftrek is erg hoog. Dié voordelen zijn er zeker. Maar -even Johan Cruijff verbasteren-  Elk voordeel heb z’n nadeel!

Nadeel 1: Bij VAPZ verplicht de wetgever nog steeds dat je belegt in vastrentende producten (Tak 21). Hoogstens het surplus (extra rendement bovenop de minimum gegarandeerde rente) kan in Tak 23 belegd worden. Gezien de winstdeelname in de komende jaren wellicht erg laag tot nihil zal zijn, is het via die weg momenteel niet mogelijk om substantieel duurzaam accent aan je VAPZ te geven. Mogelijk erger is dat de gegarandeerde rente vandaag meestal zelfs de inflatie niet dekt. Nominaal verlies je er dus geld op.

Nadeel 2: Boontje komt om zijn loontje. Op het moment van de uitkering is er ook nog de eindbelasting. Door het mechanisme van de fictieve rente, wordt het VAPZ bij opname (aanvang van pensioen) het langst (en doordoor ook) het zwaarst belast.

Conclusie: In de huidige renteomgeving is het o.i. derhalve geen uitgemaakte zaak dat IPT minder interessant is dan VAPZ.

————————————————————————————

(*) NN Insurance Belgium is niet de enige verzekeraar waar je een duurzaam IPT kan onderschrijven. Een andere verzekeraar waar dit kan is Allianz Benelux. Het aanbod duurzame fondsen is iets kariger, maar wie om wat voor reden ook liever niet in zee gaat met NN Insurance Belgium, heeft daar een uitwijkmogelijkheid. Onderschrijven kan in beide gevallen via Ethisch Beleggen.

(**) Duurzaamheid is geen statisch gegeven. Fondsen kunnen evolueren (in positieve – of negatieve zin). Ook kan de rater zijn criteria aanpassen (lees verscherpen). De toegekende waarderingen zijn dus niet in steen gebeiteld. Het betreft hier de situatie van 01/10/2021.

Zich inlezen mbt. de technische kant van de belegging kunt u hier.

• de financiële informatiefiche van het NN Insurance Product (zelfstandigen)
• het beheersreglement van de beschikbare fondsen
• ESG-fiches van de fondsen bij NN Insurance

(update: 02/10/2021)