Fintech klopt aan de deur. Zeker jongeren én zij die kosten-avers zijn hebben hiervoor interesse. Klassieke banken breken hun hoofd over hoe ze de gevolgen van de vlugge omwentelingen die voor de deur staan kunnen opvangen. En uiteraard komt ook het trendy duurzaam beleggen in het vizier. Kan ik straks easy peasy duurzaam beleggen via mijn smartphone?

Neem nou BUNQ.

Neobank N26 kwam zopas eerder negatief in het nieuw omdat het ten onrechte rekeningen van Belgische klanten blokkeerde. Maar ook elders loopt er wel eens een serieus wiel af. Zo is bijvoorbeeld BUNQ, dat zich aanprijst als ‘the bank of The Free‘ onlangs begonnen met duurzaam beleggen. Duurzaam lijkt zelfs hun kernactiviteit als je de foto’s en teksten doorneemt. Een soort digitale NewB?  Mooi toch?  Ze noemen hun product Easy Investments. Sustainable investmensts, made easy. Wel wordt je geld belegt via hun investeringspartner Birdee. Je moet dus ook daar een rekening openen. Maar bon, niet onoverkomelijk, zeker als je gestimuleerd wordt met omschrijvingen als “(het is) onze investeringspartner die vergelijkbare waarden heeft als wij. Ze hebben een sterke focus op duurzaamheid en willen zinvolle investeringen voor iedereen toegankelijk maken“.

 Is it a bird, is it a plane … ?

Wie Birdee is kom je te weten door weer enkele klikken. En ook daar weer ziet het er overtuigend uit. De slogans scrollen voor uw ogen: zinvol beleggen, beleggen zonder poespas, verantwoord beleggen voor iedereen, het goedkoopste aanbod op de markt, … Je wordt zo verblind als je niet oppast.

De portefeuilles waarop je kan intekenen zijn gemiddeld 82,5 % samengesteld uit waardepapieren die mee bijdragen aan een betere wereld. Dat lees je toch. Je hebt de keuze tussen ‘algemeen: 95 % duurzaam’, vastgoed: 84 % duurzaam, KMO’s en Small Caps: 76,5 % duurzaam of Biotech: 65 % duurzaam’.

In het persdossier kan je lezen dat Birdee (Money Experts) een online tool is ontwikkeld door Gambit Financial  Solutions en dat het kapitaal nu vooral in handen van BNP Paribas AM zit. Ze richten zich op iedereen die geld wil beleggen zonder te beschikken over een groot vermogen of enige financiële voorkennis en gebruiken algoritmen om de portefeuilles af te stemmen op persoonlijke beleggingsdoelen en risicoprofiel. Birdee wordt gereguleerd door Luxemburgse toezichthouders CAA en CSSF. Tot hiertoe vertrouwenwekkend.

… of is het gewoon lucht?

Uw centen blijven niet bij Birdee, maar worden veilig en wel op een rekening geplaatst bij de Duitse Sutor Bank. Ook daar vindt je aandacht voor duurzaamheid.

Maar waarin wordt het geld nu eigenlijk belegd? Dat willen we nagaan. En zo komen we bij de ‘wettelijke documenten‘. Daar vindt je ook een tekst mbt. uitbesteding van diensten. Het is dus allemaal minder eenvoudig dan alleen een klik op je smartphone. Er zijn linken naar andere bedrijven in Luxemburg, België, Ierland en de VS. Over welke bedrijven het gaat hebben we het gissen.

Er is ook een uitleg over het SFDR-beleid bij Birdee. Je leest er dat Birdee gekozen heeft voor ETF-verkoop. En dat ze alle ETF’s die in aanmerking komen voor artikel 8 & 9 volgens de SFDR-verordening beschouwt als maatschappelijke beleggingen. Dankzij deze verordening maakt het bedrijf nu een objectieve selectie van zijn ETF’s. Ze hoopt het aantal artikel 9 ETF’s te kunnen uitbreiden.

En dan komt the proof of the pudding: de beleggingsinstrumenten van Birdee: een lijst van 45 ETF en 1 algemeen fonds.

… die onfris ruikt?

ETF’s zijn, indexfondsen die passief beheerd worden. Dit zorgt er voor dat de kosten laag blijven. Het algemeen fonds zal wellicht gebruikt worden voor verzamelen van instapgelden en uitstapgelden. Als het een cashbuffer is in onzekere tijden? Wellicht niet actief, gezien zoveel als mogelijk geautomatiseerd wordt.

Wat blijkt uit analyse van de beleggingsinstrumenten? We baseren ons op de gegevens zoals op de website van Birdee vermeld per 26/04/2022.

Duurzame ETF’s

Alleen artikel 9-fondsen mogen volgens richtlijnen van FSMA duurzaam genoemd worden. Ze zijn aanwezig, maar nemen een marginale plaats in in het aanbod. 5 van de 45 (11,11 %).

Lichtgroene ETF’s

Ook artikel 8-fondsen zijn aanwezig. 4 van de 45 ETF’s besteden aandacht aan 1 of meerdere ESG-aspecten. Hetzij 8,88 % van het aanbod.

In totaal dus 9 op 45 min of meer duurzame fondsen. Als de algoritmes dit maar weten. Easy peasy duurzaam beleggen met smartphone? Zal nog niet voor direct zijn zeker?

Niet duurzame ETF’s.

We konden lezen bij het SFDR-beleid van Birdee dat artikel 6 fondsen door hen niet als maatschappelijke beleggingen beschouwd worden. Toch zit hun aanbod er stampvol mee.  28 of 30 (2 twijfelgevallen waar we niet 100 % zeker van zijn of onze inschaling terecht is) ETF’s krijgen een vermelding als ‘artikel 6-fondsen’ achter zich.  Zijnde 62,22 of 66,66 % van het aanbod.

Merk op: SFDR zegt niet alles. Sommige fondsen worden door raters toch als redelijk duurzaam gezien, terwijl ze zich inschreven onder SFDR-artikel 6. Hier kan je dit bvb. zeggen voor de iShares Stoxx Europe 600 Healthcare Ucits ETF (Isin: DE000A0Q4R36)

Doodlopende sporen

Over het algemeen fonds konden we niets terugvinden.

Van 1 fonds konden we in onze internetsearch achterhalen dat het hetzij geliquideerd, hetzij samengevoegd was met een ander en in de gegeven presentatie niet meer beschikbaar was. 2 fondsen waren inmiddels ontbonden (respectievelijk per 11/12/2019 en per 12/02/2020). Ook was er 1 fonds waar we zelfs totaal niets van terugvonden op internet. 4 aangeboden fondsen zijn dus gewoon niet meer onder hun huidige vorm beschikbaar en moeten daardoor beschouwd worden als ‘spookaanbod’.

Onze bevindingen kan je hier per fonds nalezen. Waar we afwijkingen op artikel 8 of 9 vonden (dus bij de grote meerderheid) vind je ook de link waarop wij ons baseren voor ons oordeel.

Ontmaskerd?

“Debunk” is de Engelse term voor “ontmaskeren”. Bij het lanceren van het beleggingsaanbod voor de smartphone werden ronkende verklaringen afgelegd. Ali Niknam, de CEO van bunq, prees Easy Investments als een mogelijkheid om moeiteloos een hoger rendement te halen, terwijl je gelijktijdig bijdraagt aan de ontwikkeling van een groenere planeet.  Gaël Minon, directeur van Birdee, had het over het feit dat Birdee de expertise op gebied van sociaal en ecologisch verantwoord beleggen inbracht (ik citeer) “aangezien bijna ons gehele aanbod nu op deze beleggingsvehikels gericht is“.

Uit bovenstaande blijkt alvast dat het aanbod niet overeenstemt met wat men voorhoudt dat het is. De belegger wiens hart groter is dan zijn achterdocht en die naar een eenvoudige oplossing zoekt om zijn bekommernissen mee te vertalen in zijn spaar-en beleggingsgedrag, is bij de bok gezet. De hipster met een APP-etijt voor flitsend en -duurzaam bankieren moet oppassen dat hij verder kijkt dan door marketeers op millennials gerichte boodschappen. Want op basis van onze bevindingen is er een groot verschil tussen wat men schrijft te verdelen en wat er echt in de etalage ligt.

Het lijkt er op dat bunq in zee ging met Birdee op basis van een oppervlakkige inhoudelijke analyse van hun duurzaam beleggingsaanbod. Op de website van Birdee, zoals die zich vandaag presenteert, staan flagrante misleidende beweringen rond de aard van hun aanbod. Helaas moet je dieper graven vooraleer je tot dit inzicht komt.

Het is niet omdat je het woord Transparantie in drukletters vermeld en er de baseline ‘Wij hebben geen geheimen voor u” onder zet, dat het voor de verleidde consument gemakkelijk uit te vogelen is dat het aanbod in realiteit behoorlijk afwijkt van wat hij er meent aan te treffen.  Vogelvangst is verboden in België, maar Bunq en Birdee mogen blijkbaar wel klapnetten en mistnetten uitzetten om argeloze klanten te vangen. Welke controledienst dicht die mazen van het net?