Plastic, het materiaal van de toekomst.

Er was een tijd dat plastiek gezien werd als het product van de toekomst.

• In de film The Graduate krijgt Dustin Hoffman de raad om er zijn toekomst op te bouwen. Google maar eens naar ‘one word: plastics’.
• Ook de eega van John Lennon (of de oorzaak van de split van The Beatles zo je wil) wou zich als progressief profileren door haar muzikanten de groeperen onder de naam Plastic Ono Band
• zelfs in de undergroundcultuur van het voormalige Oostblok was plastiek een verwijzing naar iets vooruitstrevend. De Praagse rockgroep The Plastic People of the Universe had verschillende aanvaringen met het Tsjechische regime.

Maar de euforie en zweem van progressiviteit die rond plastiek hing, is geleidelijk omgeslagen naar bezorgdheid. Plastiek verloor haar glans en werd meer en meer gezien als synoniem van kunstmatigheid. Dit was al zo toen in 1967 The Mothers of Invention (Frank Zappa) hun album Absolutely Free openden met de track “Plastic People” een aanklacht tegen conformisme en materialisme. In volle punkperiode werd Plastic Bertrand gewoon als stand-in gebruikt door Lou Deprijck om diens nummer “ça plane pour moi” de hitlijsten in te schreeuwen. Hiermee aanduidend dat betrokkene perfect vervangbaar én voor eenmalig gebruik bedoeld was. Hoewel deze eerste dit toch anders begrepen had. Onder meer op de verkeerde voet gezet door de songtitel die te vertalen is als “Alles zit me mee“.

Plastic, langzaam maar pijnlijk ontwaken.

Het beeld dat we van plastiek hebben is ondertussen drastisch bijgesteld. Van veelbelovend, luxueus én swingend werd het een gemakzuchtig verpakkingsmateriaal dat vaak overvloedig én nodeloos gebruikt werd. Om daarna achteloos weggegooid te worden.

Geleidelijk kwamen we er achter dat sommige plastieksoorten kankerverwekkend zijn én dat het moeilijk vergaat. Het blijft jaren in ons milieu rondslingeren en tast daar onder meer de gezondheid van dieren aan. Afgebroken in microformaat sijpelt het als microplastics door in onze voeding en laat zo ook sporen na in onze lichamen.

De alarmerende berichten over de aangroeiende Plasticsoep in onze oceanen, die gedurende lange tijd haar vervuilende en giftig werking heeft, roepen de laatste jaren meer en meer weerstand op.

Maatregelen dringen zich op.

Bedrijven en winkels worden opgeroepen (soms verplicht via overheden) om het gebruik van plasticzakjes te beperken. Op die manier zijn de gratis zakjes uit de warenhuizen verdwenen. Vlaanderen loopt qua wetgeving alvast niet voorop. Initiatieven om zelf linnen zakjes te gebruiken om je boodschappen te doen, om zelf je verpakking mee te brengen naar de winkel, … scherpen het bewustzijn wel wat aan.

Maar plastiek is zo doordrongen in onze maatschappij dat het een hopeloze strijd lijkt om als consument tegen dit plastic in te gaan. Het zit volop aan de binnenkant van je auto, in je speelgoed (poppen en lego), in snoepverpakkingen, water- en frisdrankflessen,… .

Een groot gedeelte van het plastic kan gerecycled worden (in België via o.m. PMD-inzameling), maar wereldwijd is dat een druppel op een hete plaat. Toch zijn er politieke initiatieven die eenmalige gebruik willen bannen en recyclage willen aanzwengelen. Zo neemt Europa het voortouw en wil dit tegen 2050 dat 90 % van het plastic terug ingezameld wordt.

Spectaculairder is natuurlijk de poging van een jonge activist Boyan Slat, die met The OceanCleanUp erg ambitieus is. En ook op veel sympathie kan rekenen.

Een recent ESG-thema voor promotors van duurzaamheid …

De plastic-problematiek komt ook steeds meer bovendrijven (sic) bij duurzame beleggers. De laatste jaren domineerde daar de klimaatwijziging én het noodzakelijk afscheid van het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar “plastic” lijkt aan een grote inhaalbeweging bezig. Het thema wordt meer en meer naar voor geschoven in allerlei lijstjes van belangrijke opkomende ESG-thema’s.

• Zo vond je het bovenaan het lijstje van 5 ESG-Trends om voor 2019 in het oog te houden dat MSCI publiceerde. Plastiekafval wordt er gezien als de andere handelsoorlog . Verschillende afval exporterende landen zijn in 2018 tegen weigeringen van ontvangende landen aangelopen. China speelde hierin de rol van pionier. Bedrijven, maar ook beleggers zullen genoodzaakt zijn om rekening te houden met die nieuwe realiteit. Omdat het niet evident is om nog nieuwe ontvangende landen te vinden, zullen uitvoerende landen wellicht regelgeving rond afvalbeperking ernstig beginnen nemen. Dit zal niet langer een marketingprioriteit zijn, maar echt een zakelijke uitdaging.
• Binnen PRI (Principles for Responsible Investment) werd in 2018 een Plastic Investor Working Group opgericht. Deze 29 leden tellende werkgroep wil kennis én begrip rond plastics vanuit een globaal – en holistisch perspectief ontwikkelen. En nagaan hoe dit past binnen het breder  concept van circulaire economie
• Bij Sustainalytics, een duurzaamheidsscreener, kan je een rapport downloaden of naar een podcast luisteren met als thema “Blue Investing: Searching for solutions to ocean plastics.” Ze identificeerden 8 bedrijven die bijdragen aan oplossingen voor de plastic-vervuiling. Ze zien onder de waterlijn talrijke kansen voor beleggers liggen.

… een wingewest voor beleggers …

Op plastic en de verschuiving in gebruik ervan ( volgens het reduce-, reuse- en recycleprincipe) wordt ook al ingespeeld door investeerders en beleggers.

• In The Plastic Issue erkende PAI Partners, origineel een Paribas-onderneming gefocust op private equity-investeringen binnen Europa, de opportuniteit van investeren in plastics. Het heeft daarbij grote aandacht voor stimuleren van hergebruik. Iets wat nu bij slechts 7 % van de plastics gebeurd. En door de beperkte schaal waarop het gebeurt momenteel nog 20 à 30 % duurder is dan de productie van nieuwe plastics. Regelgeving die dit stuurt kan natuurlijk het aanbod groter maken, waardoor de prijzen automatisch zullen dalen.
• Bij AMP Capital vinden we in hun artikel Top 10 ESG Issues for 2019 op nummer 7 The War on Plastic vermeld. De redacteur komt uit Australië, waar ze het probleem aan den lijve ondervonden door de hogervermelde terugzending van hun afval door China.  Ze stipt aan dat volgens een VN Milieurapport uit 2017 er bij ongewijzigd beleid er in 2050 meer plastiek dan vis in de zee zal zitten. Ook daar verwachten ze beleidskeuzes die het eenmalig gebruik van plastiek voor zowel bedrijven als consument duurder zullen maken.
• ESGClarity.com is een redactioneel geleide website voor fondsenbeleggers, die rekening willen houden met ESG in hun overwegingen. Ook daar verwachten ze dat de politiek strenger zal worden tegen plasticvervuiling en haar toxische impact. En ziet men beleggingsopportuniteiten.

… maar bezorgdheid nog niet prominent aanwezig bij duurzame beleggingsfondsen.

Op vandaag zien we amper dat beleggingsfondsen specifiek rapporteren over hun insteek mbt. de plasticproblematiek. Misschien komt dit nog als het thema verder aan gewicht wint (of de zoekmotoren van Google en consoorten dit beter oppikken).

Als resultaat van een vergadering over SDG (duurzame ontwikkelingsdoelen – Sustainable Development Goals) op 14 in juli 2017 nam de VN (lees: de wereld) de resolutie “Our Ocean, our future: call for action” aan. Alle landen verbonden zich er toe zich meer in te spannen om vervuiling van oceanen tegen te gaan. Concreet kwam de focus vooral op bestrijden van eenmalig (verpakkings)plastic te liggen.

De strijd tegen plastics is niet expliciet opgenomen in 1 van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Maar volgens de Plastic Soup Foundation is de strijd tegen plasticvervuiling toe te wijzen aan verschillende van die duurzaamheidsdoelen. Ze zien immers banden met SDG 3 (gezondheid en welzijn), SDG 6 (schoon drinkwater en sanitair), SDG 11 (duurzame steden en gemeenschappen), SDG 12 (verantwoorde consumptie en productie), SDG 13 (klimaatactie), SDG 14 (leven in het water) én SDG 15 (leven op het land).

Het is dan ook te verwachten dat banken en beleggingsfondsen die de SDG’s als checklijst voor hun duurzaamheidsinsteek zien, de strijd tegen plasticvervuiling meer en meer in hun beleggingsbeleid zullen opnemen.