Recent zijn opnieuw 2 publicaties verschenen over duurzaam beleggen in België. Met Duurzaam sparen en beleggen in België (ondertitel Actualisatie tot 2019 en nieuwe trends en inzichten) heeft de Vlaamse Milieumaatschappij (Mira) een nieuw rapport uitgebracht.

Ze leunt hierbij ook op de kennis van Forum Ethibel en de Universiteit Antwerpen. Het betreft een mooi uitgegeven, van vele illustraties voorzien, werk van 76 pagina’s.

De studie wijst op dezelfde tendensen die ook in de 2e studie (zie vervolgartikel) aan bod komen. De concrete cijfergegevens lopen echter wel een beetje uiteen. Duurzaam beleggen is een trend. Eentje die straks niet gewoon verdwijnt.

Actualisatie

De vaststellingen eind 2019 zijn (onder meer):

• opnieuw een erg sterke groei van bij duurzaam beleggen. Dit zowel in volume als in aantal producten. ICB’s staan in voor nagenoeg 70 % (69,8%) van het volume. Pensioenfondsen maken 20 % (19.7 %) uit. Daarna volgen levensverzekeringen (9 %) en gestructureerde producten (1,5 %). Fondsen met kapitaalbescherming zijn inmiddels volledig uit de markt verdwenen.  Er zou nu (2019) in de markt 48,6 miljard euro aan duurzaam belegd vermogen zitten.
• een verdere (lichte) daling bij duurzaam sparen tot een volume van 2,4 miljard euro
• de flinke groei (+ 46 %) is gedeeltelijk te wijten aan acties bij private bankiers. Deze zetten meer en meer op duurzaam beleggen in. Ze beheren nu bijna 28 miljard euro op die manier voor hun welstellende klanten.

Er wordt daarbij opgemerkt dat duurzaamheid nog altijd geen sluitend begrip is. De kans op greenwashing blijft bestaan. Verschillende strategieën blijven mogelijk, mits voldoende transparantie. Transparantie die men deels verwacht van duurzaamheidslabels.

Trends en inzichten

In het tweede gedeelte van de studie wordt onder meer ingegaan op:

duurzaamheidslabels

Er lijkt de laatste jaren een wildgroei te ontstaan. Ieder land lijkt zijn eigen label op te starten. Het Belgische Towards Sustainability-label (gelanceerd in herfst 2019) wordt vergeleken met haar Oostenrijkse -, Luxemburgse -, Duitse – , Franse – en Scandinavische tegenhangers.

duurzaamheidsdata

Aangestipt wordt dat er een tendens is naar publieke toegankelijkheid. Vroeger diende er steeds stevig betaald te worden voor duurzamheidsdata. Iets wat alleen financiële instellingen en niet de particulieren zich konden veroorloven.

Nu zijn zowel Sustainalytics als MSCI ESG begonnen met een algemeen duurzaamheidsprofiel van grote internationale bedrijven openbaar te maken. Dit via een zoekmachine op hun website. Ook voor de duurzaamheid van (een beperkt aantal) beleggingsfondsen heeft MSCI ESG een tool vrijgegeven. (Morningstar, de moeder van Sustainalytics, was daar al vroeger mee begonnen.)

het profiel van de duurzame belegger

Deze werd in een masterstudie ingedeeld in 5 types. Over het 5e type (de filantroop: maatschappelijk rendement primeert boven financieel rendement) vinden we niets terug in de publicatie van Mira. Blijven over

• de traditionele belegger, die voorbij gaat aan duurzaamheidsaspecten
• de verantwoorde belegger, waar rendement primeert, maar liefst niet verworven via onethisch gedrag of schadelijke producten

• de duurzame belegger, die zowel maatschappelijk – als financieel rendement nastreeft en zich richt op duurzaamheidsaspecten van de belegging
• de  impactbelegger, die evenveel waarde hecht aan maatschappelijk – dan aan financieel rendement, maar in zijn belegging toch kiest voor maximale duurzame impact

Het merendeel van de ondervraagden (858, aldus niet representatief voor de bevolking) beschouwt zichzelf als verantwoorde belegger. Uit de studie bleek dat gender en opleidingsniveau een verschil maken bij beleggingskeuzes.

• • Vrouwen neigen meer dan mannen om te opteren voor het duurzaam  – of impactprofiel. Mannen scoren hoger dan vrouwen bij het traditioneel – of verantwoord profiel.
  • Universitairen verkiezen meer dan secundair- of hogeschool gediplomeerden voor duurzaam beleggen. Omgekeerde tendens bij verantwoord beleggen.

Europa en haar actieplan voor duurzame financiering

Om iedereen mee te krijgen zal ook de financiële sector een belangrijke rol moeten spelen. Ook om die reden is duurzaam beleggen een blijvende trend. In de brochure wordt dan ook stilgestaan bij het belang van

• de groene taxonomie: een eenduidig classificatiesysteem dat bepaalt wat een ecologisch, duurzame economische activiteit is. Doel: tegengaan van greenwashing en bevorderen van transparantie bij beleggingen.
• de Green Deal: Europa’s nieuwe groeistrategie om een moderne, grondstofefficiënte – en concurrerende economie te bereiken. Deze moet tegen 2050 klimaatneutraal zijn en de gezondheid en het welzijn van de burgers verbeteren.

Aparte items

De studie besteedt ook aandacht aan NewB, als nieuwe speler op de markt en aan de gebeurtenis van 2020: Corona.

NewB

De begin 2019 aangekondigde financiële wervingscampagne werd (op de valreep) nog een succes. De bank in oprichting ontving inmiddels haar erkenning.

Corona

Waar het bij NewB moeilijk is om al zeer concreet te zijn, krijgt Corona toch reeds uitgebreid plaats in de publicatie. Dit terwijl we van de (gevolgen van) het virus nog nog de staart niet gezien hebben. Wat hieronder samengevat wordt zijn dan ook inzichten na de doortocht van de eerste golf van de pandemie. De publicatie dateert immers van oktober 2020. Dat er een financiële put geslagen wordt is duidelijk, maar ook lijkt duidelijk dat de versnelde digitalisering, die corona op gang bracht velen uit hun spaarboekje en naar de beurs lokken.

Nieuwe en jonge beleggers manifesteren zich

“Beleggen” lijkt een hype te worden, die nu ook niet-frequente beleggers en jongeren tot actie verleidt. Met blitse applicaties als Robinhood (VS) of Bux (Europa) is de drempel tot handelen alvast gevoelig verlaagd. De lage beleggingskostprijs en de aanlokkelijke presentaties leidden helaas ook tot impulsieve beslissingen. Gezien de algemene financiële ongeletterdheid van de bevolking kan dit tot rampen leiden.

Voortaan meer klemtoon op Social en Government bij ESG?

De duurzame fondsen lijken -tot heden- minder geraakt door het virus dan de niet-duurzame. Ook dit inzicht verstrekt het inzicht dat duurzaam beleggen een trend is.

En de hernieuwde aandacht voor gezondheidsproblemen kan er ook toe leiden dat de eenzijdige aandacht, die bij duurzaam beleggen nu vaak gaat naar ecologie wat gemilderd wordt. Dit ten voordele van hernieuwde aandacht voor sociale structuren en goed bestuur. Op die manier zou -dankzij Corona- duurzaam weer het volledige gamma van ESG kunnen gaan bespelen.

De publicatie sluit af met een begrippenlijst en afkortingen, die 5 pagina’s bevat.