Vaak wordt gesteld dat de ‘weg belangrijker is dan de bestemming’. Het is een twijfelachtige uitspraak, gezien het minstens erg belangrijk is om de ‘juiste’ bestemming te kiezen. De uitspraak benadrukt echter -terecht- dat je altijd erg veel kan leren van de weg die je aflegt om je doel te bereiken.

‘Op weg naar duurzaamheid‘ wat ik in de titel van dit stuk gebruik is een dubbeltje op zijn kant. Het kan op 2 manieren geïnterpreteerd worden.

Enerzijds kan je er ‘bescheidenheid‘ in zien. Het besef dat je niet alles weet, voor niet alles de macht hebt om oplossingen op te leggen, je je bewust bent van je positie als ‘een radertje in een groter geheel’. Anderzijds kan er ook ‘een gebrek aan ambitie‘ in verscholen zitten. Iets in de zin van ‘we weten dat het die kant moet opgaan en we zullen ons hier wel naar conformeren. Maar vraag ons niet om een voortrekker te zijn’.

Het labelingsinitiatief rond duurzaam sparen en beleggen van Febelfin koos ervoor om onder de naam ‘Towards Sustainability’ door het leven te gaan. Het is een voorbeeld van de 2 kanten die het ‘op weg naar’ kan opgaan. Het initiatief stelde van bij het begin dat het alleen minimumnormen naar voor zou schuiven en die daarna gradueel verder zou optrekken. Dit om zoveel mogelijk producenten van beleggingen mee te kunnen nemen in hun traject. Maar deze keuze is ook van bij het begin al door anderen omstreden wegens ‘gebrek aan ambitie’.

Niet alleen banken en hun klanten, ook verzekeraars worden uitgedaagd rond duurzaamheid.

Verzekeren wordt vaak omschrijven als een activiteit die de financiële gevolgen van een zekere – of onzekere gebeurtenis probeert te compenseren. Bij “zekere gebeurtenissen” kan je bijv. denken aan je pensioenopbouw. Je weet -mits je blijft leven- dat je op 65, 66 of 67 jaar op pensioen zal gaan en dat dan -in de meeste gevallen- je beschikbaar inkomen drastisch naar beneden dondert.  Maar de meeste verzekeringen dekken ‘onzekere gebeurtenissen’ af: een toevallige schade die je veroorzaakt in je privéleven of als gebruiker van een gemotoriseerd voertuig, een brand, waterschade, een plotse ziekte, een onvoorziene hospitalisatie, een vroegtijdig overlijden van een kostwinner, … .

Nu is het zo dat sommige “onzekere gebeurtenissen” door externe omstandigheden beïnvloed worden. Overmatig roken en drinken bespoedigt het overlijden, ongezonde voeding verhoogt het ziekterisico, luchtvervuiling kost jaarlijks het leven aan meer dan 300.000 Europeanen, … .

Het is dan ook logisch dat verzekeraars proberen invloed uit te oefenen op die externe omstandigheden. Dalen de effecten van deze omstandigheden dan stijgt de winst voor de verzekeraars (of kunnen haar premies naar beneden). Stijgen ze dan moeten ze meer vergoedingen uitkeren en daalt hun winst (en zullen de premies stijgen).

De gevolgen van de klimaatverandering zijn om die reden ook stilaan een groot zorgenkind voor de verzekeringssector. Maar niet alleen de klimaatverandering is aan de orde.

Van onzekerheid naar quasi zekerheid. Stijging van schadeveroorzakende gebeurtenissen.

Als de zeespiegel stijgt, dan zullen er meer overstromingen zijn in de kustgebieden. Diverse wereldsteden liggen aan de zee. Gigantische materiële schade kan daar dan ontstaan.

Een globale temperatuurstijging geeft aanleiding tot meer (bos)branden. Het klimaat verandert met meer extreme weersomstandigheden als gevolg. Niet alleen wordt het warmer. Er komen ook meer stormen en korte periodes van overvloedige regenval (juli 2021 – Ardennen). Opnieuw dienen verzekeraars hun geldbeugel open te trekken.

Er is een toegenomen risico op pandemieën. Niet alleen Bill Gates (kop van jut bij complotdenkers) waarschuwde hiervoor. Ook diverse wetenschappers waarschuwen daarvoor. De combinatie van bevolkingsgroei, verstedelijking, industrialisering van voedselproductie en veehouderij, wereldwijd reizen en handelen, vergrijzing en veranderingen in klimaat en in ecosystemen worden hiervoor als aanzwengelaars gezien. Ook hier weer stijging in kosten (overlijdensuitkeringen, hospitalisatiekosten, …) voor verzekeraars.

Door onze productiewijzen stijgt de afvalberg, plastic komt in de oceanen terecht, ... Ratten (als verspreider van plagen) tieren welig terwijl elders de biodiversiteit verdwijnt.  Verdwijnen van de biodiversiteit creëert een sneeuwbaleffect en daagt de overleving van andere soorten uit. … .

Verzekeraars hebben er dus iets bij te winnen om niet alleen met hun corebusiness bezig te zijn (premies te innen en schade te vergoeden), maar verder te kijken dan hun neus lang is. Preventief – en structureel denken helpt hierbij.

 ESG komt in het vizier: UNEP FI PSI

De Verenigde Naties hebben in 2012 een initiatief genomen en 4 principes gelanceerd om de verzekeringsindustrie aan te zetten milieugerelateerde -, sociale- en bestuurlijke risico’s (ESG) beter te begrijpen, ze te voorkomen en/of te reduceren. Op die manier kunnen er kansen komen voor kwaliteitsvoller en betrouwbaarder risicobeheer. Dit werden the Principles for Sustainable Insurance (PSI). Ze kaderen binnen het netwerk van banken, verzekeraars en investeerders dat de VN ontwikkelde ter versnelling van duurzame ontwikkeling. Het United Nations Environment Programma Finance Initiative  (UNEP FI) werd reeds in 1992, ter gelegenheid van de Earth Summit in Rio, gelanceerd.

Wat zijn deze 4  principes?

1. We zullen milieu- , sociale – en goed bestuur-kwesties (ESG) in onze besluitvorming integreren zo deze relevant zijn voor onze verzekeringsactiviteit.
2. We zullen samenwerken met onze klanten en zakenpartners om het bewustzijn rond ESG te vergroten, risico’s te beheersen en oplossingen te ontwikkelen.
3. We zullen samenwerken met overheden, regelgevers en andere belangrijke belanghebbenden om wijdverbreide actie in de samenleving te bevorderen op gebied van ESG.
4. We zullen verantwoordelijkheid en transparantie tonen door regelmatig onze voortgang bij het implementeren van de principes openbaar te maken.

Op welke wijze én waar deze principes kunnen uitgewerkt worden werd ook omschreven en is op de site te lezen.

Ook Belgische verzekeraars betrokken?

Inmiddels zijn er wereldwijd 134 verzekeraars bij dit initiatief aangesloten.  Voor België vinden we volgende verzekeraars:

• AG Insurance (Ageas)
• Allianz SE
• AON
• AXA
• Baloise Insurance
• KBC
• NN Insurance

Recent ondertekende ook Ethias dit engagement. Zo las ik in een persbericht dat mij toegestuurd werd. Ethias staat nog niet vermeld op de UNEP FI website. Dus mogelijk is de lijst, die ik consulteerde niet volledig actueel.

Bindend engagement of marketing?

Of de verzekeraars hun engagement actief uitdragen kan ik vanachter mijn bureau niet uitmaken. Feit is wel dat binnen de werking van de UNEP FI PSI onder meer een Net-Zero Insurance Alliance afgesloten werd. Een engagement waarbij verzekeraars beloven hun beleid af te stellen op de Akkoorden van Parijs en de bevindingen van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). Tegen 2050 mag in hun (her)verzekeringsportefeuilles totaal geen productie van broeikasgassen meer zitten. Voor deze concrete belofte zijn er alvast minder onderschrijvers. Voor België vinden we hier alleen (mits de website correct bijgewerkt is) Allianz, AXA en NN terug.

In het persbericht van Ethias bvb. wordt hun onderschrijving van de VN-principes voor duurzaam verzekeren gezien als een logische voorzetting van de acties die Ethias als jaren onderneemt. In december 2021 rolde ze een nieuwe Sustainability-strategie uit met aandacht voor net-zero carbon, duurzame investeringen, strijd tegen armoede, preventie en beheer van opkomende risico’s, behoud van biodiversiteit en regeneratie van ecosystemen, … . Dit alles na te lezen in haar niet-financieel verslag 2021.

 De weg belangrijker dan de bestemming (bis).

In het persbericht van Ethias viel mij een bijzonder citaat op. Philippe Lallemand, CEO, stelt er terecht dat “Wanneer je kijkt naar de harde realiteit van de huidige en toekomstige uitdagingen op milieu- en maatschappelijk vlak niets doen geen optie is” En hij vervolgt met “Ons doel als onderneming moet niet zijn om de beste verzekeringsmaatschappij te worden, maar veeleer om te doen wat het beste is voor de samenleving en het milieu“.

Dit klinkt toch een beetje vreemd en wrang uit de gelederen van een verzekeraar die in 2008 gered diende te worden met gemeenschapsgeld en quasi volledig in handen van de overheid kwam. 14 jaar na die redding is de focus blijkbaar verschoven weg van de corebusiness.

Ook vreemd is dat Monceau Assurances, de hoofdinvesteerder in NewB én de verzekeringsmaatschappij waar de ethische bank zijn verzekeringsoplossingen inkoopt, niet terug te vinden is bij de onderschrijvers van de duurzame verzekeringsprincipes van de VN.

Zou het kunnen dat zowel Ethias als NewB in hun overleveringsstrijd hun bestemming/doel uit het oog verloren zijn? Voor wat NewB betreft is Carl-Alexandre Robyn daar alvast erg van overtuigd.