Soms stoot je op onwaarschijnlijke bevindingen. Vandaag lees ik een artikel van Maximilian Pichulik. Betrokkene – door The Mail en The Guardian ooit opgenomen in hun Top 200 van jonge veelbelovende Zuid Afrikaanse bedrijfsleiders- had tijdens het vorige weekend wat tijd en grasduinde in het duurzaamheidsrapport van Lonmin Plc, het bedrijf dat onder meer de Platinum-mijn in Marik(h)ana uitbaat.
Tot diens verwondering stelde hij vast dat het bedrijf erg goede punten kreeg voor duurzaamheid. Zo kreeg het door Ernst & Young in 2010 een uitstekende ranking en het staat ook op diverse andere lijsten als een Maatschappelijk Verantwoorde Investering (MVI). Hij verwijst naar de FSTE4Good en de lijst van SRI bedrijven op de aandelenbeurs van Johannesburg . Nog tot mei laatstleden zou het bedrijf voor eigen marketingdoelstellingen zichzelf als een duurzame investering bestempeld hebben. Hoewel er toen reeds sprake was van sociale onrust en stakingsakties in het verschiet. Om die reden investeerde het bedrijf in conflictbemiddeling onder voorzitterschap van haar CEO, Ian Farmer. Het mocht blijkbaar niet baten.
Pichulik stelt zich vragen bij de combinatie ‘mijnen’ en ‘duurzaamheid’. Rotsen opblazen, platinum winnen met gebruik van zwaar materieel en mensenkracht, de er aan verbonden veiligheidsrisico’s en het gevaar op beschadiging van het ecosysteem,… allen lijken ze in tegenspraak te zijn met wat hij zelf onder duurzaamheid verstaat. Hij vraagt zich af hoe een dergelijk bedrijf goede rapporten kan bekomen als het zo duidelijk is dat er geen win-win situatie is op financieel -, arbeidsrechterlijk- en ecologisch vlak.
Hij pleit er daarom voor om mechanismes tot stand te brengen, waarbij onafhankelijke bronnen bedrijven uit duurzaamheidsindexen kunnen verwijderen als blijkt dat ze toch een groot sociaal -, ecologisch – en bestuurlijk risico uitmaken. Want dat een gemiddelde ‘duurzame belegger’ ter goeder trouw investeert op basis van ‘indexen’, ‘lijsten met duurzame bedrijven’ of fonden waar etiketten als “Sustainable” op kleven is een feit. Je kan nu eenmaal niet verwachten dat iedereen zijn huiswerk tot in detail maakt Maar onder meer door gebrek aan controle door onafhankelijke instanties, gebeurt het nog steeds dat ethische beleggers toch betrokken geraken bij niet-ethische bedrijfspraktijken.
De nieuwe sociale media, die nu dergelijke situaties onder de aandacht brengen zullen er hopelijk toe bijdragen dat ook niet-financiële gegevens in rekening gebracht worden. Zo deze dan ook nog financiële gevolgen hebben (bijv. de-listing uit indexen) voor de bedrijven, dan kan de aandacht op dergelijke situatie getrokken worden zonder dat moet gewacht worden op tragedies als die van 17/08 ll.
Succes, besluit hij, moet niet alleen afgemeten worden in financiële termen of groei van BNP alleen, maar ook in het verschil dat gemaakt wordt in het leven van de mensen in de mijndorpen.