Een virus waartegen nog geen geneesmiddel bestaat, slaagt er in op 2 maanden tijd de wereld naar mondmaskers en meer draconische maatregelen te laten grijpen. Virologen hebben een vaste plaats in TV-studio’s. Dagelijkse statistieken van stagnatie of vooruitgang worden gepubliceerd. Een vakantiestreek bij uitstek (Noord-Italië) gaat nu eveneens in quarantaine, nadat dit eerder in de Chinese miljoenenstad Wuhan gebeurde.

Corona krijgt steeds meer greep op de economische- en financiële wereld.

Ook de beurs is in de greep van het COVID-19-virus. Op enkele weken liepen de verliezen bij de meeste beurswaarden op. We bewegen ons met zijn allen op (of over) het randje van de paniek. Is dit terecht?

Uiteraard zijn er erg veel bedrijven die nu niet kunnen produceren of leveren:

• luchtvaartmaatschappijen en hotelketens boeken een fel verminderde omzet,
• wegens het stilvallen van productiecentra in bijv. China komt de assemblage van veel eindproducten ook onder druk.

Een aantal bedrijven zullen de omzetverliezen niet ophalen (de skivakanties in de Italiaanse Dolomieten zullen niet later geboekt worden). Het gaat dan om tijdgebonden evenementen. Een gedeelte van de omzetverliezen is echter ook slechts uitgesteld verlies (Milaan-San Remo in het najaar betwisten zal de schade -op zijn minst-gedeeltelijk recupereren). Veel producten die nu bij gebrek aan essentiële wisselstukken niet kunnen afgewerkt worden, komen normaal gezien eens de productie ter plaatse weer op gang komt gewoon later op de markt.

Op korte termijn dus een grote vertraging tot stilstand. Op lange termijn mogelijk maar een rimpel op het oppervlak. Maar het kan natuurlijk ook om een meteoriet gaan, die al het water uit de vijver spat. We weten het niet omdat we middenin het gebeuren zitten en de geschiedenis steeds geschreven wordt na verloop van de feiten.

We schrijven dit artikel op 9 maart. In Azië en Europa openden de beurzen zwaar negatief. Niet alleen door de onzekerheid rondom het virus, maar ook omdat Saudi-Arabië drastisch ingreep op de olieprijs in haar partijtje armworstelen met Rusland. Dit via een prijsdaling van 30 %. De beurzen in de VS zijn net open wanneer we dit schrijven.

Volatiliteit is sterk gestegen.

We bekeken de CBEO Volatility Index (^VIX). Deze index staat op het moment van consultatie op 56,4. De lock-down in Italië en de ingreep van de Saudies heeft er flink op ingehakt, gezien de index vrijdagavond op 41,94 (ook al erg hoog) afsloot.

De CBEO (Chicago Board Options Exchange) Volatility Index is een index die de volatiliteit (beweeglijkheid) in real-time op de Amerikaanse beurzen probeert te meten. Deze index is afgeleid van de prijsopgaven (in opties) die uitgeschreven zijn op de S&P 500 index voor een duurtijd van 30 dagen. De S&P 500 index is wereldwijd voor beleggers de belangrijkste en meest gevolgde index.  Een optie is het recht om tot (en met)  een bepaalde datum aandelen te kopen (call) of te verkopen (put) aan een vooraf bepaalde prijs.

Die VIX-index vertelt ons dus wat de markt op korte termijn van de S&P 500 verwacht. Hoe hoger de VIX-index, hoe guurder het beursklimaat. De VIX-index is dus een spiegel van nervositeit en onzekerheid.

De huidige hoge stand is het hoogste punt sinds 13/10/2008.

• Op 13/10/2008 stond deze nog een flink stuk hoger (79,13). Wat er eind 2008 gebeurde weten de ervaren beleggers nog erg goed. Een financiële crisis die niet te bedwingen leek.
• Op 3/10/2011 stond hij in volle afwikkeling van de Europese landencrisis op 45.45. Griekenland, dat er onderdoor ging, Spanje, Portugal en Ierland aangeschoten en de Europese banken die hen krediet verleend hadden in zwaar weer. Denk aan Dexia dat per 09/10/2011 aan zijn einde kwam.

In beide gevallen was er grote onzekerheid in de markten. Achteraf is het eenvoudig om te zeggen dat dit (globaal gezien) niet nodig was.

En dan nu … Tsja, wat nu?

Je zou kunnen denken: olie op het vuur (de reeds bestaande coronacrisis) veroorzaakt uiteraard een steekvlam. Maar die zal dan ook vlug uitgelaaid zijn. Zitten we nu in hetzelfde schuitje als in 2008 of 2011? In alle eerlijkheid: we weten het niet.

Her en der is de paniek al uitgebroken. En bij paniek staan ook steeds een horde fluisteraars klaar: “Kies voor edelmetalen“, “Stap uit aandelen en ga voor staatsobligaties van landen die hun huishouden op orde hebben“, “Be Greedy When Others are Fearful“,… Het advies spuit alle kanten op.

Maar tussendoor (of veel te laat) het geweer van schouder veranderen, heeft 1 nadeel. Het verlies dat je opliep, kan je moeilijk weer ongedaan maken. Zeker wie van risicovol naar minder risicovol (denk van aandelen naar obligaties of spaarrekening) springt, klikt in feite gewoon zijn verlies vast. Daarom is het vaak beter om (hoe tegennatuurlijk het ook aanvoelt) gewoon te blijven zitten wanneer je geschoren wordt.

Omdat we geen glazen bol hebben, moeten we hier van “vaak” spreken. Een notoire uitzondering bijv. was de crash in 1929, gekend onder de naam De Grote Depressie. Hierbij viel de S&P 500 op 3 jaar tijd met maar liefst 86 % terug. Het was pas tegen 1954 dat de index zijn vroegere top weer overschreed. Door die ernstige terugval moest de beurs hiervoor eerst met 555,55 % stijgen. Iets wat uiteraard lang duurt.

We wensen niemand grote verliezen of jarenlange recuperatieperiodes toe. Maar beleggen is natuurlijk ook risico nemen en hiervoor een vergoeding kunnen opstrijken. Door allerlei pepmiddelen (denk gedrag van centrale bankiers) was het de laatste jaren globaal gezien iets te veel vergoeding opstrijken zonder risico nemen. In feite is het goed dat het risicobesef nog eens opnieuw doordringt tot het hart van alle (aspirant-)beleggers. En ja, dat gaat via de portefeuilles.