Lang geleden, voor het digitale tijdperk was De Vlaamse Uitgeversmaatschappij (VUM) een begrip in  ons land. Als vehikel dat de kranten van De Standaard- groep uitgaf vervelde ze eerst tot Corelio. Even later werd samen met Concentra het Mediahuis opgestart. In het licht van de nakende parlementsverkiezing lijkt het wel of de verzamelde politici zich verenigd hebben in een nieuwe uitgeversmaatschappij: de BUM of Belgische Uitgeversmaatschappij.

Nu is het voor politici uit de voorbije 50 jaar niet ongewoon dat ze geld uitgeven. Het is eerder een traditie. Maar geld uitgeven dat er niet is, is natuurlijk niet echt vooruitziend bezig zijn. Vraag het maar aan ganse bevolkingsgroepen die (soms ook gewoon door pech veroorzaakt) op schuldbemiddeling en budgetbeheer aangewezen zijn. Hun ontwaken eens de kraan dichtgaat is pijnlijk. Een lange periode van ultrazuinig leven, zich veel ontzeggen en geleidelijke schuldafbouw (-als ze geluk hebben- soms ook schuldkwijtschelding) is hun deel. Als ze er al bovenop geraken.

De spreuk “belofte maakt schuld” wordt momenteel in de buurt van de Wetstraat wel erg letterlijk genomen. Belastingsverminderingen, verhoging van pensioenen, verlaging van BTW, verlaging van pensioenleeftijd, …. elke politieke kleur heeft wel een item waarmee ze het geld terug aan de kiezer willen geven.

Rode cijfers…

Natuurlijk, koopkracht is een belangrijk item. Sociale afbraak, belastingsverhoging,…. tasten deze aan. Gevolg is gebrek aan vertrouwen, staken van consumptie, stilvallen/vertragen van het economisch leven. Maar koopkracht injecteren door geld dat er niet is uit te geven? Tja, dat lijkt toch geen goed idee. Alsof moeder op het einde van de maand en met niets in de portemonnee de kinderen naar de snoepwinkel om lekkers zou sturen. Toch niet bepaald gedrag dat het probleem aftopt en de kinderen bewust maakt van het precaire van de situatie.

Nu zijn we als land niet het land met de hoogste schuld. Een land als de VS heeft een groter gat in de hand. Daar heeft iedere inwoner in feite een schuld van $ 82.400 (*) aan zijn nek hangen ($ 141.750 per werkende inwoner). Maar als land kan de VS gezien zijn omvang, zijn economisch belang en dynamische economie wellicht iets vlotter de grote jan uithangen, dan het bescheiden België, waar een verouderende bevolking en een stramme arbeidsmarkt slechts een kleine vuist kan maken op wereldvlak. Met een schuld die iedere seconde + € 500 oploopt en momenteel op € 42.620 per inwoner staat (€ 85.250 per werkende inwoner) is de Belgische Staatsschuldmeter toch een flink tikkende tijdbom. Eén die elk moment kan afgaan. En dan leven we vandaag nog in een tijd van ultralage rente.

De Staatsschuldmeter van diverse andere landen laat zien dat we ons niet in een benijdenswaardige positie bevinden. Spanje doet het maar lichtjes beter dan ons land (schuld van $ 40.100/inwoner – $ 69.000/werkende inwoner), Engeland zit in dezelfde schuif ( schuld van £ 35.000/inwoner – £ 60.200/werkende inwoner) en zelfs Frankrijk  lijkt een betere leerling in vergelijking met ons land (schuld van € 37.800/inwoner – € 75.588/gezin). In al die landen blijft de teller momenteel ook ongenadig oplopen. Met andere woorden de schuld blijft er groeien.

Op vlak van schuld verwijderen België en Nederland zich momenteel van elkaar met een middelpuntvliedende kracht van € 850 / seconde.

Toch zijn er landen die het tij aan het keren zijn. Landen waar de staatsschuld geleidelijk aan het krimpen is. Oostenrijk is in die situatie (schuld van € 30.200/inwoner – € 60.400/werkende inwoner). Dichter bij huis ook Nederland (schuld van € 24.200/inwoner – € 48.400/werkende inwoner) en Duitsland (schuld van € 23.900/ inwoner – € 47.900/werkende inwoner).

… en begerige ogen 

Als politici bang zijn om ons met de waarheid te confronteren omdat ze hun kiezers als verwende, misleide kinderen niet tegen de haren in durven strijken om gespaard te blijven van gejengel van hun kroost, is dit vluchtgedrag dat opvoedend contraproductief is. Je zou je moeten afvragen waar het equivalent van Kind en Gezin is. Een orgaan dat controlerend, sturend en desnoods sanctionerend ingrijpt op de situatie.

Als burger (kind in de vergelijking) zouden we zelf ook het verstand moeten hebben om verder te kijken dan onze neus lang is. Het kortzichtig, collectief egoïsme waar we ons met zijn allen aan bezondigen legt meer dan 1 hypotheek op de frêle schouders van de jongste generaties. Betalen voor de zorg van een vergrijzende bevolking, investeren om klimaatopwarming tegen te gaan, updaten van verouderde infrastructuur,….. begin er maar aan als je eerst eens diep in de put van staatschuld en opeenvolgende begrotingen hebt moeten kijken.  Je zou er voor minder de brui aan geven en je in een blokkerende bore-out –wegens je er geen doen aan zien– verschansen.

Of je nu links – of rechts draagt, met een draagvlakbeleid begeven we ons verder op een hellend vlak.

11.11.11 maakte met regisseur Michaël R. Roskam een kortfilm over ons klimaat, ons geweten en onze toekomst. Dit om de politici te op hun verantwoordelijkheid te wijzen op vlak van te nemen klimaatmaatregelen en internationale solidariteit. Terecht.

[embedplusvideo height=”360″ width=”640″ editlink=”http://bit.ly/2VFHuBN” standard=”http://www.youtube.com/v/P2CORm6txWY?fs=1″ vars=”ytid=P2CORm6txWY&width=640&height=360&start=&stop=&rs=w&hd=0&autoplay=0&react=1&chapters=&notes=” id=”ep3977″ /]

Alleen vrees ik dat het verhaal van Een Verkeerde Toekomst nog veel te veel van een “wij én zij” (“de goeden versus de slechten“) – opdeling getuigt. We zullen allemaal onze eigen verantwoordelijkheid moeten opnemen, afkicken van onze routine en ons onnadenkend verwend gedrag moeten bijsturen.

Daarom: NEEN aan belastingsverlaging! JA aan rekeningrijden én verhoogde pensioenleeftijd!

Niet omdat we masochisten zijn, maar omdat inspelen op korte termijndenken én alleen doen waar zogenaamd een draagvlak voor is een doodlopende weg is. Wat de Grieken enkele jaren geleden overkwam, is niet onmogelijk elders. Schuldafbouw zal toch ooit prominenter op de agenda moeten komen, willen we met zijn allen gewapend zijn voor een volgende crisis. De Griekse kalenden (vaak verbasterd tot “kalender”) blijven gebruiken is een gevaarlijk spel.

Er was eens een zoon van een beroemde vader die orakelde: “Elke politicus weet wat je moet doen om het klimaatprobleem aan te pakken. Er is alleen geen enkele politicus die weet hoe hij nadien nog verkozen kan raken” . Welnu, ik verwacht van onze beleidsmakers niet minder dan dat ze doen wat ze moeten doen.

En ik verwacht van mezelf en mijn medeburgers de moed om de feiten onder ogen te zien én niet alles op hun beloop te laten of op anderen af te schuiven. De eerder reeds geciteerde politicus had hier ook een oneliner over: “De beste stuurlui staan aan wal, maar ze gaan nergens naartoe”.

Eat that! galspuwende Facebooker, opgewonden Twitteraar of verongelijkte HNL-lezer als je de komende dagen je licht laat schijnen op de plannen van je eigen voorkeur en de voorstellen van je politieke tegenstander met de grond gelijk maakt.

Voilà, dit moest me even van het hart. Stuur het pek en de veren nu maar mijn richting uit.

————————————————————————————————————————————————————————————————-

(*): cijfers zijn een momentopname en slechts benaderend.