De telefoon

Vorige week was het weer zo ver. Een aspirant-klant contacteerde mij voor een gesprek. Hij was verhuisd, had zijn huis verkocht en daar een flinke som voor ontvangen. Wou nu een sabbat van 2 jaar opnemen (wereldreisje met camper en vriendin) en daarna zou hij uitkijken om zich opnieuw te settelen. Het budget voor zijn sabbatjaren lag aan de kant. Maar nu bleef hij met de rest van zijn geld zitten. Daar wou hij toch iets mee doen. Liefst zo duurzaam mogelijk. We maakten een afspraak voor enkele dagen later.

Op het einde van het gesprek bleek dat hij al overlegd had met zijn gewone financiële adviseur. Die had hem een betere spreiding aangeraden. Na doornemen van mijn website wou hij alvast een second opinion, overtuigd als hij was dat ik voldoende kennis had om hem bij te sturen in zijn ideeën.  Of hij zijn ideeën niet alvast eens in kort bestek kon doorsturen? Dan kon ik me beter op het gesprek voorbereiden en waren we minder afhankelijk van de frisheid en de invallen op het moment van ons rendez-vous. Hij zou dit overwegen.

En ja hoor, de volgende dag stak een lijvig document (5 pagina’s met voorkeuren voorzien van linken naar diverse teksten uit het ruime internet en pro en contra’s mbt. zijn voorkeuren) in mijn mail. Oef! was mijn eerste idee. Iemand die tenminste al heeft nagedacht over wat hij wil. Dit is een verademing. In veel gevallen vragen aspirant-klanten immers wat wij in hun plaats zouden doen. Alsof behoeftes en beleggingskeuzes zomaar als een virus over te dragen zijn tussen bemiddelaar en klant.

“Rien ne va plus” klinkt in het casino.

Echter, mijn aanvankelijke vreugde was van korte duur. Er bleek namelijk een enorme discrepantie te bestaan tussen de producten die hij geselecteerd had en de beleggingshorizon (3 jaar) die hij zichzelf stelde. Ik ben er nog niet achter of betrokkene vegetariër is, maar zijn keuzes pasten bij elkaar als een tang op een varken.

Zijn geld wou hij als volgt besteden:

• 60 % in fondsen/ETF’s van risicoklasse 6,
• 20 % in 1 obligatie en
• 20 % in aandelen.

Bij de fondsen/ETF’s en de aandelen had hij telkens wel een spreiding voorzien. Helaas was deze spreiding eerder fictief, want voornamelijk –net als de betrokken obligatie– gecentreerd rond 1 thema: (alternatieve) energie.

Ook waren verschillende aandelen die hij wou aankopen al fors vertegenwoordigd in de fondsen/ETF’s die hij ook wou onderschrijven.

Bij dergelijke concentratie van hoog risico, was zijn ideologische insteek (ik wil dat mijn geld zo duurzaam mogelijk ingezet wordt) de verzengende zon die verhinderde dat hij de mismatch met zijn beleggingstermijn zag. Kortom: hij stond op het punt een beleggingshorizonde te plegen.

Beleggen is geen garantie voor binnenhalen van de jackpot.

Het mag niet-verwonderlijk zijn dat mensen zich niet-bewust zijn van de grote risico’s die zij lopen bij dergelijke spreidstanden (producten aankopen die een lange beleggingshorizon nodig hebben, terwijl ze hun geld op korte termijn terug nodig hebben). Dit wegens gebrek aan financiële vorming in ons onderwijs.

Dat beleggingsfondsen/ETF’s en aandelen niet alleen gestaag (of nog beter: snel) stijgen, maar evengoed de omgekeerde beweging kunnen maken werd hier niet ingeschat.

In het concrete geval was het aandelengedeelte zo mogelijk nog speculatiever. Uiteraard ontbrak Tesla er niet. Maar ook diverse bedrijven uit China en Korea, die zich inlaten met batterijen voor elektrische auto’s of zonne-energie stonden op het verlanglijstje.

Hoge concentratie van risico door vooral in 1 nichemarkt  te willen investeren en daar bovenop ook nog eens aandelen uit markten die totaal anders gereglementeerd zijn als die bij ons, zorgden er voor dat het volatiliteitsrisico van de totale belegging tussen de 30 à 40 % lag. Dit volatiliteitsrisico is dan nog wat onderschat, gezien het op 5 jaar berekend is en de klant een kortere tijdsspanne voor ogen had.

Uiteraard bestaat de kans dat er zich in de komende 3 jaar geen crisis voordoet waarvan de fondsen en de aandelen zich moeten herstellen. Maar je mag er niet aan denken dat die zich voordoet op het moment dat klant eindelijk de vestigingsplaats van zijn woning gevonden heeft en dan vaststelt dat zijn redelijk riante reserve met 40 % gekrompen is.

Beleggingscowboy schiet in het wilde weg.

De beleggingshorizon is een essentieel te overwegen gegeven voor wie wenst te beleggen. Het antwoord op de vraag “Hoelang kan ik mijn geld maximaal missen? Wanneer het ik het terug nodig?” is mede bepalend voor welke beleggingsinstrumenten aangewezen zijn.

• Wie een lange termijn voor de boeg heeft, kan gerust wat risico nemen.
• Wie een korte termijn heeft en daar niet kan van afwijken (wie dus voor een noodzakelijke investering staat) moet zoveel mogelijk risico mijden. Een 0-risico bestaat niet. Geld op een spaarrekening plaatsen betekent verlies oplopen (inflatie hoger dan rente), geld in defensieve fondsen of ETF’s stoppen gaat al gepaard met instapkosten en kan ook nog verder verlies incasseren (bij verder dalende rente).
• Gaat het over bestedingen op korte termijn die wenselijk, maar niet noodzakelijk zijn (nice to haves), dan kan men een verlies eventueel rustig laten uitzieken en de investering wat uitstellen.

En of je nu Lucky Luke heet (en sneller schiet dan je schaduw) of Robin Hood (en sneller aandelen koopt dan je je analyse maakt), je kogel of je pijl moet ingezet worden om precies te richten.

Er is een uitdrukking die stelt “niet schieten is steeds verkeerd”. Hiermee moedigt men mensen aan om risico te nemen. Maar in een wereld waar lukraak geschoten wordt is het niet veilig. Niet voor mezelf, maar ook niet voor wie zijn munitie afvuurt.

Een horizon blijft steeds onbereikbaar.

Het probleem bij een horizon is echter dat deze steeds even ver van je vandaan blijft. Doe je een stap in de richting van je horizon dan treedt die zelf ook een stap terug. Je bereikt die horizon dus nooit. Heb je gekozen voor een beleggingstermijn van 3 jaar, dan kan op dag 364 van het 3e jaar zich alsnog een zware verschuiving optekenen.

Een daling van de waarde, waarbij je je verlies gemiddeld opnieuw binnen 3 jaar zal kunnen recupereren. Of niet. Want een andere beleggingsregel is namelijk dat “om een verlies van 50 % te recupereren je met 100 % moet stijgen om terug op je vroeger niveau te komen”.

Wie bij zijn beleggingskeuze voorbijgaat aan zijn eigen beleggingshorizon begaat in feite een beleggingszonde. Dit gebeurt natuurlijk ook in de andere richting. Als je een beleggingshorizon van 10 jaar hebt en je laat al je geld op een spaarrekening staan, dan zet je ook je middelen niet efficiënt in.

Ik gebruik even een allegorie om mijn punt te maken:

Wie bij mooi weer en open hemel op Cap Gris-Nez staat, kan aan de overkant van het Kanaal de krijtrotsen van Dover zien liggen. Ogenschijnlijk ligt Engeland binnen handbereik. Maar het is niet omdat je iets ziet dat het ook bereikbaar is. De afstand blijft nog steeds 33 km. Alleen flink afgetrainde zwemmers zullen de oversteek halen. Ook wie met een roeibootje de tocht aanvat, zal wellicht de overkant nooit bereiken. Wil je met zekerheid aan de andere kant raken, dan zal je betere middelen moeten aanwenden. Zoals de meeste vluchtelingen die in Calais verzeild raken zelf weten.

Beleggen is geen gokexperiment.

Er zijn weinig zekerheden. Maar ook bij beleggen moet je de juiste middelen proberen in te zetten.

Met sparen bouw je vandaag geen patrimonium meer op. Op korte termijn kan je met beleggen veel geluk hebben. Maar op geluk rekenen is een vorm van gokken. Zelfs als je voldoende spreidt en de juiste middelen inzet, dan nog kan het zijn dat je je beoogde eindpunt niet bereikt. Beleggen is immers geen exacte wetenschap. En niemand kan dus de evoluties op korte of lange termijn perfect inschatten.

Maar dan maar je toevlucht nemen tot speculeren of met de combinatie van je lievelingscijfers een lotje kopen, in de verwachting dat je de hoofdprijs binnenhaalt, is redelijk naïef. De realiteit zou wel eens erg pijnlijk in je gezicht kunnen openspatten.  En wat heb je aan een zonde als je er op zijn minst geen plezier uithaalt?

Kortom: wie zijn beleggingshorizon niet respecteert loopt veel kans om op het eindpunt van zijn belegging in angstzweet te ontwaken. Want veel aspirant-beleggers lijken wel liever snel naar de hel dan traag naar de hemel te willen.