Wat is een aandeel en hoe verdient de bezitter daar iets mee?

Een aandeel is een verhandelbaar deelbewijs van een bedrijf/organisatie. Als aandeelhouder ben je in feite mede-eigenaar.

Als aandeelhouder ontvang je een vergoeding voor het investeren van je geld. Dit noemt men het dividend. Om een dividend te kunnen ontvangen, moet er normaal gezien wel winst in het bedrijf gemaakt worden. Als je niets hebt, kan je immers moeilijk iets uitgeven.

In dit al dan niet winst maken, schuilt het risico voor de aandeelhouder. Immers als het bedrijf niet goed draait, dan kan er geen winstuitkering zijn. In het slechtste geval gaat het bedrijf over de kop. En als mede-eigenaar ben je dan ook je eigen inleg kwijt.

Als een bedrijf waarvan je aandelen bezit het goed doet en niet al zijn winst aan de aandeelhouder uitbetaalt, dan wordt het bedrijf waardevoller. Als er meer waarde in het bedrijf zit en die waarde wordt niet uitgekeerd, dan worden uw aandelen in feite meer waard.

Kocht je bijvoorbeeld voor € 1.000 10 aandelen en stijgt de waarde van het bedrijf, dan heb je als mede-eigenaar in theorie recht op een stukje van die waarde.

Uw aandeel dat vroeger € 100  per stuk waard was, is nu bijv. € 103 waard. Verkoop je al je aandelen, dan zal je een meerwaarde van € 3 opstrijken (te verminderen met belasting).

Let er op dat dit een vereenvoudigde situatie is en dat bedrijven van die filosofie kunnen afwijken.

Heb je bijv. aandelen van de coöperatieve vennootschap ECOPOWER , dan heb je er mee ingestemd dat de waarde van je aandeel niet zal stijgen en dat de winst in het bedrijf blijft of als (een begrensd) dividend wordt uitgekeerd.

Beursgenoteerd?

Als een onderneming beursgenoteerd is, dan evolueert de koers van dit aandeel niet alleen volgens de gestegen – of gedaalde winst. De koers wordt er ook bepaald door het inschatten van de toekomstvooruitzichten van de onderneming.

Als de verwachting is dat er in de toekomst méér winst zal gemaakt worden, dan zal de beurskoers van het aandeel stijgen. Dit kan bijv. omdat men een nieuwe markt ontsluit, omdat er kan uitgepakt worden met een nieuwe product waar veel van verwacht wordt, omdat de sector waarin je onderneming actief is gezien wordt als een sector met veel toekomst,… .

Omgekeerd kan het natuurlijk ook: als de vooruitzichten voor uw bedrijf er niet goed uit zien, zal de waarde van een beursgenoteerd aandeel dalen.

De beurswaarde van een bedrijf is dan ook voor een stuk gebaseerd op sentiment, verwachtingen. En we weten allemaal hoe wisselvallig sentimenten kunnen zijn. Vandaag voelen we ons goed, maar morgen zien we het plots niet meer zitten. Op de beursvloer zie je dan ook geregeld virale uitbarstingen van sentiment. 1 gerucht kan een lawine van beweging in positieve -of negatieve richting teweegbrengen. Dit wordt onder meer weergegeven in deze klassieke cartoon.

Wat is een aandelenfonds? En waarom zou je daar voor kiezen?

Omdat je met het bezit van aandelen in 1 bedrijf  je risico’s niet voldoende afdekt (remember in Vlaanderen Lernout & Hauspie begin jaren 2000) en je alles kan verliezen, investeer je beter in verschillende bedrijven tegelijk als je aandelen wil kopen.

Een aandelenfonds is een beleggingsfonds die dat voor jou doet. Via 1 aandelenfonds beleg je meestal gelijktijdig in meer dan 20 verschillende bedrijven. Je legt dus niet al je eieren in dezelfde mand.

Een andere reden om voor aandelenfondsen te kiezen en niet voor individuele aandelen, is dat de aandelenmarkt momenteel vooral aangestuurd is door door (day)traders en automatisch geprogrammeerde computerprogramma’s (flitskapitaal).

Deze spelen in op kleine koersbewegingen om hun winsten te genereren en kunnen soms echte hypes op gang brengen. Als kleine belegger, die geen tijd heeft om iedere dag actief bezig te zijn met zijn beleggingen, loop je daardoor meestal constant achter de feiten aan.

Mede omdat dit constant kopen én verkopen marktverstorend is en slechts winsten voor enkelen veroorzaakt, zijn er initiatieven om dit gedrag aan banden te leggen. Dit zou onder andere door de Tobintaks of een variante ervan kunnen.

Voor elk wat wils.

Er zijn honderden aandelenfondsen op de financiële markt beschikbaar.We beperken ons in de bespreking enkel tot “open”  fondsen: fondsen waar je doorlopend in of uit kan stappen. Er zijn fondsen die investeren in een mix van bedrijven. Maar de meeste fondsen proberen een bepaalde strategie te volgen. Ze investeren in een specifieke regio (Europa, VSA, Emerging Markets, …), een specifieke economische sector (Pharma, ICT, Green Tech, …) of bedrijvenclusters met specifieke kenmerken (bedrijven met hoge dividenduitkering,…).

Je kan meestal kiezen uit 2 versies van hetzelfde fonds.

Enerzijds heb je de fondsversie, die jaarlijks de dividenden aan haar klanten uitkeert. Deze worden distributieaandelenfondsen genoemd (DIS). Ze zijn bedoeld voor mensen die het belangrijk vinden om op geregelde tijden een uitkering van hun fonds te ontvangen.

Anderzijds zijn er de kapitalisatieaandelenfondsen (CAP). De dividenden blijven in het fonds zelf en/of daar worden nieuwe aandelen mee gekocht. Voor beleggers met een doelstelling op (middel)lange termijn zijn zij het meest aangewezen.

De winst of het verlies van het aandelenfonds heeft bij deze laatsten vooral te maken met de meerwaarde die de onderliggende bedrijven effectief creëren of door de winstverwachting die er voor de bedrijven in kwestie in de markt  heerst.

Voorspelbaar of niet?

Aandelenfondsen, net als aandelen, evolueren niet in het luchtledige.  Hun evolutie is ook afhankelijk van opvattingen of tendensen in de maatschappij en in de rest van de financiële markten.

Als er inflatie is, hoge werkloosheid, economische crisis, kortom: als er geen vertrouwen is dan vluchten veel mensen weg uit aandelen of aandelenfondsen.

Maar er zijn ook momenten dat “iedereen” naar aandelen of aandelenfondsen vlucht. Dergelijke momenten worden vaak als “TINA” omschreven. Dit letterwoord betekent  “There Is No Alternative”. Bijv. als de rentes zeer laag staan en je nergens anders nog noemenswaardige rendementen kunt verwerven.

De bewegingen van aandelenfondsen zijn derhalve niet alleen het resultaat van hoe de bedrijven uit die fondsen economisch- en financieel presteren, maar ook van tal van andere invloeden. Daarom is het zo moeilijk om de markt in te schatten.

Wie beweert dat hij/zij dit wel kan, is meestal ter kwader trouw of naïef.  Tenzij je gelooft in het bestaan van de Dame met de Glazen Bol, die weet wat de toekomst in petto heeft.

(update: 19/11/2019)