In de reiswereld is het een alomgekende praktijk: wie vroeg boekt, is zeker van een mooi plekje en krijgt bovendien een korting op zijn reis- en verblijfsprijs.

Reisorganisatoren staan deze vroegboekkorting maar al te graag toe. Door mensen te stimuleren om vroegtijdig te reserveren (en te betalen) krijgen ze zicht op de plannen van hun klanten. Waardoor ze nog tijdig kunnen bijsturen in hun organisatie.

Last minute is zowat het tegenovergestelde van vroegboeken. En toch hebben last minute reizigers ook een financieel voordeel. Zij betalen minder omdat plaatsen die oorspronkelijk vastgelegd waren in vliegtuig, bus of verblijf niet verkocht werden én anders ongebruikt overblijven. Maar ze moeten wel tevreden zijn met de overschotjes en kunnen dus niet zomaar hopen op hun persoonlijke topbestemming.

Het reisvirus heeft een groot stuk van onze westerse wereld in zijn greep. Velen beslissen al in het najaar waar ze volgende zomer naartoe willen. Dit schept bij hen gemoedsrust.

Hoewel een toekomst toch gedeeltelijk onvoorspelbaar blijft: onverwachte familiale problemen (ongeval, ziekte, overlijden) kunnen opduiden. De reisorganisator kan over kop gaan en in het land van je droombestemming kan ondertussen een natuurramp plaatsvinden of een (bloedige) opstand uitbreken.

In het financiëel beleid van veel particulieren lijkt het echter dat ze alleen op last minute boekingen rekenen.

Nu is het algemeen geweten dat de gemiddelde mens liever wegdroomt bij brochures of internetsites van zonnige stranden dan dat hij/zij naar gortdroge cijfertabellen staart. Helaas werkt de last minute-praktijk niet in financiële planning. Maar de voordelen van vroegboekkorting blijven overeind. De boodschap is daar dus: vroeg begonnen is half gewonnen.

Diverse financiële instellingen hebben dit reeds in duidelijke schema’s gezet. Maar nog steeds wordt dit door de erg veel mensen straal genegeerd. Wellicht speelt ook hier het marshmallow-effect. Opteren voor  consumptie vandaag is (op korte termijn) bevredigender dan aanleggen van een voorziening voor later.

Maar “later” komt vaak vroeger dan men aanvankelijk dacht. En als men niet tijdig iets aan de kant gezet heeft, dan kan men dat vaak op het laatste moment niet meer inhalen. Je weet wel : het verhaal van de krekel en de mier . De cijfers die je hieronder ziet en aangeleverd werden door verzekeraar Delta Lloyd Life spreken voor zichzelf. Wie te laat begint komt met een achterstand aan, zelfs al verdubbeld hij zijn inspanning.

Wie op jonge leeftijd stelselmatig iets reserveert voor de lange termijn zal net als bij de vroegboekkorting zijn latere wensen beter kunnen realiseren en dat door een kleinere – maar volgehouden- inspanning.

Voor hem of haar blijft echter ook de toekomst onzeker:  inflatie, overheidsschuld en betaalbaarheid van pensioenen, …. zijn onzekere factoren.

In een interview met De Tijd van 13/10/2012 liet professor economie Jean Hindriks (UCL & lid van denktank Itinera ) optekenen dat hij verwacht dat in het volgende decennium (2020 – 2029) het wettelijk pensioen met 20 tot 25 % zal dalen. Lees: iedereen die vandaag 50 jaar of jonger is, zal een fors lager pensioen hebben dan wat de gepensioneerden van vandaag ontvangen.

Als je die 25 % zelf moet bijeensparen, dan kan dat door gemiddeld 5 % van je jaarinkomen te sparen als je 25 jaar bent. Ben je echter al 50 en moet je er nog aan beginnen, dan moet je maar liefst 25 % van je inkomen aan de kant zetten.

Uitstelgedrag wordt derhalve afgestraft. En in die zin ziet de professor ook een mooie analogie met de klimaatverandering: zolang we niet met onze rug tegen de muur staan, doen we niets. Ondanks het feit dat de de opwarming gekend is, blijven we inzetten op steenkool en olieproductie en voeden we daarmee de globale temperatuurstijging.

We weten dat de financiële spaarmogelijkheden voor de komende generaties gehypotheceerd zijn door hoge belastingdruk, lage rentes en onzekerheid op de financiële markten. En het is een feit dat het spaargedrag dat de huidige gepensioneerden vroeger ontwikkeld hebben voor de huidige generatie geen perspectief biedt. Structurele financiële vooruitgang organiseren kan immers momenteel niet langer met veilige producten als spaarrekeningen, termijnrekeningen en kasbons. De vergoedingen op deze producten compenseren amper de inflatie. Jammer dat Wikifin hierover geen duidelijk standpunt inneemt, maar juist blijft inzetten op superveilige (?) producten. Financiële opvoeding is m.i. namelijk ook (toekomstige) problemen zien en toelichten.

Andere keuzes maken, voldoende spreiden en aanvaarden van een zeker risico zal er helaas moeten bijhoren, voor wie geen financiële stilstand wil.

Met Ethisch Beleggen voelen we ons daarom wel eens als een padvinder. Op zoek naar andere mogelijkheden, los van platgetreden paden. Inzetten op duurzaamheid, ecologie, respect voor mensenrechten,… is iets dat ook in de financiële keuzes kan opgenomen worden.

We willen immers een wereld die beter wordt. En uiteindelijk ook een toekomst voor onszelf. En zo komen we weer bij de 3 P’s: People, Planet en Profit (of: Prosperity).

Misschien zijn we op dat vlak ook vroege boekers , waar anderen liever nog wat de kat uit de boom kijken. Maar als de kat veel te lang in de boom blijft en je moet op het laatste moment nog je richting veranderen, dan zal de prijs van je last minute wellicht erg hoog uitvallen. En mogelijk onbetaalbaar blijken te zijn.