In volle vakantieperiode word je als ouder wel eens platgeslagen met een zeurende opmerking als ‘ik verveel me!’ . Kinderen zien niet altijd de vele mogelijkheden die ze hebben of de uitdagingen die ze nog kunnen aanpakken.
Zelf zien we dit ook niet altijd. Commentaren als “er gebeurt nooit niets!” zijn wellicht herkenbaar. Maar klopt dit wel? Zitten we niet te zeer met onze neus op de feiten, zodat de grote veranderingen aan onze aandacht ontsnappen? Dat we dit weekend voor het eerst onder het regime van Formidable Filip I zullen leven, lijkt minder relevant dan andere zaken die gelijktijdig gebeuren.
En neen, de veranderingen zijn niet steeds verbeteringen. Maar vaak zitten we toch in een stroomversnelling, zelfs al voelen we ze niet aankomen. Tot het zover is. Het is een beetje zoals met een aardbeving: ondergronds is er allerlei gerommel (verschuiving van tectonische platen) dat aan onze aandacht ontsnapt. Tot de spanning niet meer te houden is en er een breuklijn tevoorschijn komt. De schade voor wie daar het slachtoffer van is, is dan vaak niet te overzien. Daar dacht ik vandaag aan toen ik het nieuws vernam dat Detroit, die lang als Motor City bekend stond, bescherming tegen bankroet aangevraagd had. Eens een trotse metropool. Nu een kansarme, troosteloze plek.
Het automobielverhaal is bekend. De grote 3 Amerikaanse bedrijven, Ford, General Motors en Chrysler, voelden zich oppermachtig en gingen voor steeds groter. Waarbij verbruik en vervuiling géén belang speelden. De Amerikaanse burger volgde echter op een gegeven moment niet meer en Toyota, Suzuki, maar ook de Europese merken, die allen wel inspeelden op beperking van verbruik en kleinere modellen aanboden vraten de reserves weg. Het is een wrang toeval dat het (bescheiden) succesverhaal vanTesla Motors in België zichtbaar werd door opening van hun Flagship Store op dezelfde dag dat Detroit de handdoek in de ring gooide.
De verhouding tussen de klassieke automobielindustrie en Tesla lijkt een praktische toepassing van de opvattingen van Gandhi die geweldloze weerbaarheid voorhield en voor ongeduldiger exemplaren volgende les in petto had: “First, they ignore you. Then they laugh at you. Then they fight you. Then you win.”
De implosie van de klassieke autoverkoop kent er mogelijks nog een uitloper, nu blijkt dat voor veel jonge Amerikanen autobezit niet langer een must is. De auto heeft er afgedaan als statussymbool. Nabijheid of bereikbaarheid worden immers ook gegarandeerd door goed openbaar vervoer, autodelen en natuurlijk die bliksemse sociale media als Facebook, Twitter, Google+, Skype, WhatsApp, ….
Maar naast de autobranche gaat een gelijkaardig verhaal op voor andere sectoren. Vaak gaat het over ofwel gebrek aan vernieuwing bij de gevestigde orde of over nieuwe technologie, waarvan men de impact niet zag aankomen.
Zo laat ook in de informaticabranche (die zelf al verantwoordelijk was voor veel ontwrichting, denk maar eens aan het verdwijnen van heel wat klassieke jobs) die plotse verandering zich gelden. De opmars van de smartphone en tablets heeft op een paar jaar tijd Microsoft in snelheid genomen en het het terugslaan met Windows 8 lijkt maar niet te lukken.
De veranderingen in technologie lijken nu ook stilaan door te dringen in de financiële wereld. Vooral, maar niet exclusief, in de bankwereld. We horen er van het grote succes van de Belfius App voor mobiel bankieren. Lang geleden dat Belfius nog eens primus was ;-). We zien er de lancering van Hello Bank! door BNP Paribas Fortis groep We zien dat technologiebedrijven en informaticabedrijven klaar staan om een stuk van de markt in te pikken.
De moeizame hervormingen in de bankwereld nav. de crisis in 2008, zouden wel eens in snelheid genomen kunnen worden door de technologische evoluties die zich nu afspelen. De ravage in de financiële wereld (denk aan versneld verschrompelen van van kantorennetwerk en tewerkstelling) kan enorm zijn.
Mijns inziens een topuitdaging voor NewB, die hyperdemocratisch en derhalve wellicht erg traag zal moeten bewegen. Een bancair alternatief zou er wel eens anders kunnen uitzien dan dit dat vanaf 2009 daar op de tekentafels onderworpen werd.
Hetzelfde verhaal lijkt zich voor te doen in de sector van de elektriciteitsvoorziening in ons land. Electrabel is niet langer heer en meester en blijft klanten verliezen. Ook daar lijkt er meer aan de hand. De opgang van hernieuwbare energie is er schromelijk onderschat. En de aanmatigende monopoliehouding heeft veel wrevel gewekt. Internationaal heeft de ramp in Fukushima de inertie rond alternatieven, die ontstaan was door de financiële crisis, terug omgebogen.
En de bezorgdheid rond klimaatverandering doet nu zelfs investeerders uit fossiele brandstoffen stappen Gezien gevreesd wordt dat deze door regulering om temperatuurstijging tegen te gaan onontginbaar zullen worden. Een beweging die door onder meer grassrootsorganisaties als 350.org op gang geduwd werd.
Ook in onze branche, die van duurzaam beleggen, zien we tendensen die er op wijzen dat deze vorm van investeren meer en meer onder de aandacht komt.In Australië is al 16 % van de beleggingen onder die noemer te vatten. En in Amerika lijkt de jongere generatie daar veel meer belang aan te hechten dan de ouderen. Misschien komt er ooit een dag waarop mensen het onbegrijpelijk vinden dat ethische overwegingen niet meespelen in het spaar- of beleggingsgedrag.
Het is dus zeker niet zo dat er “nooit iets gebeurd“. Transitie is bezig, terwijl we er op kijken.
Natuurlijk is de strijd nog absoluut niet gewonnen. Oude belangen zullen nog lang verdedigd worden en vaak door goed georganiseerde en kapitaalkrachtige organisaties . Maar als je je verveelt, kan het erg nuttig zijn om je ogen eens open te doen en verder te kijken dan normaal. Zoals je wanneer je een losse tegel in je tuin optilt en je plots allerlei onbekende diertjes aanschouwt. Wellicht schrikt dit je even af, maar dat is wat er overal aan het gebeuren is: gewriemel en gewemel. Verschuivingen op weg naar nieuwe paradigma’s? Mogelijk.