Het is pijnlijk. Maar het moet. Bekennen dat onze modelportefeuilles voor 2022 niets opgeleverd hebben. Wacht. Het is nog erger. Ze hebben wel iets opgeleverd: een zwaar verlies. En alsof het nog niet erg genoeg is, gebeurde dit in een jaar waarin de inflatie de hoogte inschoot. In feite is dit dus een dubbel fiasco. Waren onze persoonlijke inschattingen dan zo foutief? Blijkbaar wel.

Maar wie had begin 2022 verwacht dat centrale banken hun rentes zo gezwind zouden optrekken na jarenlang gratis-geldbeleid? Wie had gedacht dat er een oorlog in Oekraïne zou uitbreken, met energieproblemen voor Europa en stijgende prijzen? En wie had een inflatieopstoot van meer dan 10 % verwacht? Weinigen.

Het is geen troost dat we ons in een peloton van verliezers ophouden. De meeste beleggingsfondsen en ETF’s noteerden in het rood (alleen wie in traditionele (fossiele) energie belegd was zat op rozen), cryptomunten deden het niet goed. Westerse beurzen als BEL20, AEX , CAC40, DAX, NYSE, NASDAQ, … allen verloren pluimen.

Het was -helaas voor de ethische beleggers- een jaar waarin wapens, fossiele brandstoffen en tabak hoge toppen scheerden op de beurs.

Tijd om onze selecties even tegen het licht te houden.

Onze defensieve portefeuilles (*)

We hadden al enkele jaren geleden gestopt met onze defensieve portefeuilles vol te stouwen met obligatiefondsen. In 2022 zat er geen enkele full obligatiefonds in 1 van onze portefeuilles. In de defensieve portefeuilles was er wel een overwicht van ‘gemengde fondsen’. Dergelijke fondsen kunnen (en hebben meestal wel) een gedeelte obligaties in portefeuille.

Deze portefeuilles verloren tussen de 17, 60 % (portefeuille voor € 10.000) tot 19,72 % (portefeuille voor € 15.000) over 2022.

Onze gebalanceerde portefeuilles

Zoals je kan verwachten steken in de gebalanceerde portefeuilles voornamelijk gemengde fondsen. Omdat we begin 2022 meer vertrouwen in aandelenfondsen dan in obligatiefondsen hadden, zaten er secundair in deze portefeuilles ook puur aandelenfondsen.

Het YTD-verlies binnen deze portefeuilles varieerde tussen 17,51 % (portefeuille voor periodieke stortingen van € 100 tot 500, portefeuilles voor € 3.000 en € 6.000) tot 19,92 % (portefeuille voor € 10.000).

Onze dynamische portefeuilles

Dit waren in 2022 portefeuilles die uit een mix van full aandelenfondsen opgebouwd. Met een accent op themafondsen (ecologie).

Ook die portefeuilles verloren waarde. Het verlies varieerde van 17,88 % (portefeuille voor periodieke stortingen van € 100 tot 500, portefeuilles voor € 3.000 en € 6.000) tot 21,39 % (portefeuille van € 15.000)

Conclusie

1. Dat dynamische portefeuilles erg kunnen schommelen mag als algemeen gekend beschouwd worden. In goede beursjaren gaan deze vlot de hoogte in. In slechte beursjaren kunnen deze naar beneden donderen. Dus niet echt een verrassing dat dit gebeurde.
2. De gemengde portefeuilles combineren in theorie het beste van 2 werelden: de bescherming van obligaties én het potentieel rendement van aandelen. In de praktijk blijken ze dit jaar amper onder te doen voor de meer risicogevoelige dynamische portefeuilles.
3. Bij defensieve portefeuilles is het vooral de bedoeling dat ze niet al te zeer schommelen. Ze scheren in goede beursjaren niet echt hoge toppen. Maar in slechte jaren gaan ze ook niet echt spectaculair onderuit. Echter het afgelopen jaar blijkt hierop een uitzondering te zijn geweest. Je kan het in feite niet echt goed afleiden uit onze eigen defensieve modelportefeuilles, omdat die geen full obligatiefondsen bevatten. Maar geloof me op mijn woord. De obligatiefondsen die wij opvolgen (en die niet in onze selectie modelportefeuilles raakten) kleuren allen ook diep rood. Voorbeelden? :

• • Triodos Euro Bond Impact Fund : – 17.35 %

    

  • DPAM L – Bonds EUR Quality Sustainable: -15.18

De theorie dat fondsen met een laag risicogehalte niet zwaar kunnen zakken werd dus dit jaar weerlegd. Nochtans is de volledige regelgeving rond risicoprofiel en adviesverlening hierop gestoeld. Tijd voor bijsturing?

(*): wegens onze inschatting van de situatie eind 2021 namen we geen obligatiefondsen op in onze defensieve modelportefeuilles. Het risicoprofiel van wat we voor defensieve beleggers voorzagen was dan ook groter dan in klassieke opvattingen. Het profiel draaide rond 5 (op schaal van 7). Nochtans werd in de keuze van de samenstelling wel degelijk rekening gehouden met risicomijdende elementen.