Tijdens de Gentse Feesten wordt sinds jaar en dag de Prijs voor de Democratie uitgereikt. Ook in 2012 is dit het geval. De prijs gaat ditmaal naar FAN, zijnde Financieel Aktie Netwerk. Deze koepelorganisatie waar verschillende vakbonds-
organisaties naast Attac Vlaanderen, BBL, KWB, 11.11.11, FairFin, … deel van uitmaken ageert vooral voor een rechtvaardiger belastingsstelsel.In tijden van gecontesteerde bankbonussen en hoge overheidsschulden is een belastingssysteem dat rechtvaardig is natuurlijk erg belangrijk. Rechtvaardigheid zou in de belgische context alvast wat geholpen worden door een eenvoudiger belastingsstelsel. De voorbije regeringen hebben het er echter steeds complexer op gemaakt. En het ziet er -helaas- niet naar uit dat Di Rupo I een andere koers vaart.Er zijn reeds diverse ingrepen gebeurd, die je ogenschijnlijk kan interpreteren als “rechtvaardiger”, maar die vaak alleen maar verlaging van aftrek inhouden (denk aan fiscale aftrek van pensioensparen en langetermijnsparen, die voortaan voor iedereen gelijk op 30 % bepaald wordt of het wegvallen van investeringsaftrek voor zonnepanelen).
Spaarders en beleggers worden momenteel alvast duidelijk geviseerd, want naast het genoemde is er o.m. ook nog:
- algehele verhoging van roerende voorheffing van 15 % naar 21 % of 25 % voor wie erg veel intresten (+ € 20.020 op jaarbasis) opstrijkt,
- verhoging taks op BEVEKs, … ).
Wat velen nog niet lijken te beseffen is dat de bewijslast rond je intresten vanaf volgend jaar ook een belastingsitem is voor wie belegt in kasbons, termijnrekeningen, BEVEKS, … . Je kan nu al het geweeklaag bij het invullen van alle belastingsbrieven volgend jaar voorspellen. Iedereen zal moeten kunnen bewijzen hoeveel intresten hij bij welke bank voor welke producten ontving. Hoe de banksector dit alles zal opvangen en hoe de fiscale administratie dit zal verwerken is een half jaar na het nemen van de maatregel nog steeds onduidelijk.
In een rechtvaardig belastingsstelsel moet rekening gehouden worden met draagkracht. De sterkste schouders moeten dan ook de grootste lasten dragen. Dat staat buiten kijf. Maar soms vraagt een mens zich toch wel af of de slinger niet doorslaat. Immers we zien zo graag de splinter in het oog van een ander om de balk in ons eigen oog niet te moeten zien. De vraag is of -gezien de relatief eenzijdige samenstelling van FAN- je FAN ook van dergelijke blindheid moet verdenken? Uit de Marxistische scholing leren we dat je “denkt wat je bent” ( de onderbouw bepaalt de bovenbouw).
Persoonlijk denk ik dat er aan beide zijden (werknemers & sociale organisaties versus werkgevers) toch iets te sloganmatig gedacht wordt. En dat dit denkproces vaak bepaald wordt door de eenvoudige gedachte: “ik betaal al genoeg, het is nu aan de ander“. Mijns inziens is er erg weinig genuanceerde imput over waar we naartoe willen met de opbrengst van die belasting (tewerkstelling, innovatie, duurzaamheid, sociale voorzieningen,…). En over hoe we economische dynamiek en initiatief blijven gaande houden.
De keuzes die we (of onze voorouders in het verleden) gemaakt hebben loslaten of anders invullen is geen eenvoudige kwestie. Maar wellicht is ze nodig om toekomstige scenario’s de baas te blijven. Ik pleit daarbij absoluut niet om zomaar “alle verworven rechten” in de weegschaal te leggen. Maar halsstarrig aan het verleden vasthouden kan een toekomst bezwaren.
Toch is politiek activisme rond belastingen zeker nuttig. En ontmoedigend moet het ook niet zijn. Hoe moeizaam het soms is je ideeën te laten doorsijpelen, toch maakt de uitdrukking de druppel holt de steen uit duidelijk dat er vaak na lang ageren toch resultaat kan bereikt worden. Proficiat dus aan FAN.
Maar toch een kleine slotopmerking. De prijs wordt toegekend door Democratie 2000. Voorzitter van Democratie 2000 is tevens woordvoerder van Attac, 1 van de deelorganisaties van FAN. Dit lijkt toch op enige vorm van nepotisme . Ben ik hier te kritisch? In dit geval roep ik ter verdediging de door Eric Goeman vaak gebruikte uitdrukking ” Zonder dwarsliggers kunnen de treinen niet rijden” in;-).