In zijn nog steeds lezenswaardig theaterwerk ‘Die Dreigoschenoper (De driestuiversopera)’ uit 1928 heeft Bertolt Brecht de oude Latijnse spreuk ‘Primum vivere deinde philiosophari’ heropgevist.

Ze werd verduitst tot “Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral”.  De uitspraak vertolkt het algemeen aanvoelen  dat er eerst voldoende basisveiligheid moet zijn, vooraleer mensen overwogen morele keuzes maken.

Schroders’ Global Investor Study 2020

Zou die opvatting anno 2020 achterhaald zijn? Zo lijkt het toch als we de resultaten van een nieuw Schroders onderzoek ‘Are investors more motivated bij morals or money?’ zien. In dit onderzoek liet Schroders 23.450 mensen uit 32 verschillende locaties bevragen door Raconteur.

Het resultaat van dit onderzoek suggereert dat de meerderheid van de investeerders bij het beleggen géén compromis meer wil maken met hun persoonlijke overtuigingen. Zelfs als dit vasthouden minder rendement zou opleveren. Met andere woorden: eigen waarden en normen eerst!

Bij beleggen spelen uiteraard erg veel verschillende invloeden een rol. Maar bij het besteden van hun geld lijkt het dat het persoonlijke waarden- en normensysteem voor de meeste mensen een dwingende richtlijn blijft. Iets waar niet mee gesjacherd wordt. Zelfs niet als het alternatief meer rendement oplevert.

Een generatiekloofje.

De vaststelling geldt voor alle generaties, hoewel er lichte verschillen zijn.

• in de leeftijd tussen 18 en 37 jaar houdt 75 % aan zijn principes vast. Slechts 1 op de 4  beleggers wil mits voldoende compensatie in rendement zijn persoonlijke waarden opgeven.
• wie tussen de 38 en 50 jaar oud is (de zogenaamde Generatie X) wijkt hier slecht 1 % in af (76% versus 24 %)
• wie ouder is dan 51 jaar vindt zijn persoonlijke overtuigingen nog belangrijker (82 % versus 18 %)

De reden van het verschil wordt niet medegedeeld in wat Schroders publiceerde. Zijn de opvattingen van de ouderen iets verder uitgekristalliseerd in vergelijking bij die van de jongeren generatie? En wordt er daarom nog meer waarde aan gehecht? Zijn de jongeren onzekerder over hun toekomst en willen ze daarvoor in sommige gevallen liever boter bij de vis? Primeert om die reden rendement ipv. getrouwheid aan de morele opvattingen?

Geen handels-, maar een waardenconflict?

Bij een regionale uitsplitsing valt op dat China er uitspringt aan positieve kant : 90 % van de beleggers wil niet investeren tegen hun persoonlijke opvattingen in. Slechts 10 % verloochent zijn principes voor een (fors) hoger opbrengst.

De VS (samen met Singapore) hangt aan de andere kant van het spectrum. Daar houdt slechts 67 % vast aan zijn persoonlijke overtuigingen. 1op de 3 beleggers is bereid om die te verloochenen voor een extra bord linzen.

Speelt hier het hyperindividualisme en het gebrek aan uitgebouwd vangnet in sociale zekerheid én gezondheidszorg de VS-beleggers parten? En is het sociale zekerheidsstelsel (inclusief pensioenopbouw) in China dan zoveel beter ontwikkeld? Of is de bevolking er globaal gezien optimistischer over hun toekomst?

De Belgen zijn Prinzipenreiters.

Het mag verwonderlijk lijken, maar landen waarvan men soms denkt dat de bevolking er de kantjes van afloopt en rekbare principes heeft doen het in dit onderzoek erg goed. In Italië en Portugal is 82 % van de ondervraagden beginselvast. België volgt samen met Zweden en Denemarken op  de 4e plaats. Hier zwicht gemiddeld 81 % van de ondervraagden niet voor een hoger rendement.

Dubbel of niets.

Wie bereid is om een compromis te sluiten, is dit slechts op voorwaarde dat de belegging die niet strookt met hun overtuigingen minstens 21 % meer opbrengt.

Die 21 % is zowat het dubbele van het gemiddelde jaarlijks rendement dat beleggers voor de komende 5 jaar verwachten. In een eerder artikel (4/08/2020) had Schroders uitgezocht dat die verwachtingen ergens tussen  5,96 % (Japan) en 15,38 % (VS) ligt. Voor België was dit cijfer 9,69 %. Gemiddeld lag dit op 10,9 %.

Beleggen in waarden.

De resultaten van het onderzoek sterken Schroders in de overtuiging dat mensen meer en meer – ook in hun financiële keuzes- rekening houden met de eigen waarden en normen. Dat rendement niet langer de allesbepalende focus bij beleggen is.

Duurzaam beleggen is voor meer en meer mensen dan ook het spoor dat ze willen volgen. Ze vinden dit o.m. aantrekkelijk omdat

• dit een betere weerslag heeft op het milieu (47 %)
• ze verwachten dat dit waarschijnlijk meer rendement zal genereren (42 %)
• het strookt met hun maatschappelijke opvattingen (32 %).

Bertolt Brecht tot de orde geroepen?

Laten we niet vergeten dat de resultaten van het Schroders onderzoek goed gekaderd moeten worden.

Onder invloed van de pandemie?

Enerzijds is het onderzoek gebeurd tijdens de eerste Covid-19 golf. Zou het kunnen dat in een periode waar een maatschappij in lockdown gaat, toekomstperspectieven plots onzeker worden (heb ik morgen nog wel een job?, in wat voor een wereld laten wij onze kinderen achter?), … – kortom mensen bruusk uit hun comfortzone gehaald worden- de gedrevenheid op winstmaximalisatie (tijdelijk?) onder druk komt? En dat andere waarden (gezondheid, aandacht voor mens en milieu, … ) net aan gewicht winnen?

Beleggingsklimaat in de voorbije 10 jaar.

Anderzijds was de doelgroep van de bevraging, beleggers wie in het komend jaar minstens € 10.000 te besteden had en die in de afgelopen 10 jaar wijzigingen in hun investeringen aangebracht hadden.

Wie € 10.000 kan investeren behoort zich wellicht minder zorgen te maken over het dagelijks overleven dan iemand die in armoede leeft. Voor die persoon is het gemakkelijker om zijn perspectief wat breder te houden.

Als je daar bovenop in de voorbije 10 jaar je investeringen gewijzigd heb, heb je ook moeten afvragen waar je perspectief zag. Het was een periode met ultralage rentes, banken die over de kop gegaan waren, goede huisvaderaandelen die hun beloftes niet waarmaakten, … . Wellicht dat je dan minder in de verkooppraatjes van je bankdirecteur bent gaan geloven en mogelijk andere paden bent beginnen verkennen. En het was tevens een periode waarin ook het klimaatcrisis uitvoerig aan bod kwam (klimaatakkoorden van Parijs, Greta Thunberg, …). Het besef dat ‘geld’ niet waardenvrij is, is zeker in die periode verder gegroeid.

Dit alles relativeert de bevindingen toch ietwat. Laten we Bertolt Brecht dus nog maar niet afserveren.