In de financiële pers kan je er niet naast kijken. Sinds het begin van de COVID-pandemie zijn beleggers nog meer dan vroeger gaan kiezen voor “duurzame beleggingen”. Aandelen, fondsen en trackers waar een band met ESG (b)leek te bestaan schoten omhoog.

Van dergelijke financiële producten verwacht je meer. Naast het doel om rendement te behalen voor de investeerder, reken je er ook op dat deze de wereld helpen beter maken. Natuurlijk gaat het hier niet over een 1 op 1 relatie. Niet elke euro of dollar die in dergelijke producten belandt levert dadelijk een verbetering van de levenskwaliteit op.

Hoe gaat het inmiddels met de duurzame ontwikkelingsdoelen?

Toch is het even bitter slikken als je het Sustainable Development Goals (SDG) Report 2021 leest . Ik citeer hieronder uit nr 34 van Update 2030 Agenda, een publicatie van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling:

De pandemie heeft jaren of zelfs decennia van vooruitgang op ontwikkelingsgebied tot staan gebracht of teruggedraaid. De extreme armoede in de wereld is voor het eerst sinds 1998 weer toegenomen. … Bovenop de ruim 4.000.000 doden als gevolg van het coronavirus zijn er nog eens tussen de 119 & 124 miljoen mensen in de armoede geduwd en gingen 255 miljoen jobs verloren. De ongelijkheid die er al was tussen landen is nog verscherpt, wat onder meer blijft uit de ongelijke toegang tot vaccins. … dat ervoor het eerst sinds de SDGs werden ingevoerd in 2015 een echte terugval is in de uitvoering ervan. De gemiddelde score van de landen op de SDG index is gedaald.  … “

Is de Europese burger beter af?

Eurostat gaf midden juni een rapport uit over de vooruitgang mbt. de duurzame ontwikkelingsdoelen binnen de EU-context. Dit over een periode van 5 jaar.

Hieruit blijkt dat er vooral vooruitgang was op gebied van doelstelling 16, 1 en 3. Omdat niet alle indicators reeds de data van 2020 bevatten is de invloed van de coronapandemie hier nog niet inbegrepen. Dus de inschatting van de situatie rond gezondheid (SDG 3) en bestrijding van armoede en uitsluiting (SDG 1) is wellicht te optimistisch ingeschat.

De meeste SDGs konden slechts een bescheiden stap vooruit zetten. Bij SDG 6 (proper water en sanitatie voor iedereen) en 14 (leven onder water) zijn de weinig gegevens bekend om de trend te berekenen.

Voor SDG 7 (betaalbare – en propere energie) en 15 (leven op het land) lopen we achteruit in plaats van vooruit. Ecosystemen en biodiversiteit blijven er op achteruit gaan. De achteruitgang voor SDG 7 wordt verklaard door de -uitgezonderd COVID 2020- blijvende stijging van de energieconsumptie in  Europa.

Voor enkele van de SDGs kunnen de recent goedgekeurde European Green Deal in de komende jaren wellicht een boost vooruit veroorzaken. Maar het blijft vreemd dat Europa voor haar eigen burgers amper vooruitgang bij de uitrol van de meeste SDGs boekt. Laat staan dat het dan al betekenisvol bijdraagt aan de wereldwijde sprong voorwaarts, die beoogd werd. Terwijl de ambitie toch was om de SDGs tegen 2030 te realiseren.

Heeft duurzaam beleggen dan geen effect?

Uit dit alles blijkt dat het geld van “duurzame beleggers” momenteel nog weinig invloed heeft. De trend naar meer ‘impact’ (cfr. SFDR-artikel 9-beleggingen) is wel ingezet, maar voorlopig(?) is van een sneeuwbaleffect geen sprake.

Een felle kritiek op de wereldwijde geldbewegingen in de laatste jaren betrof het feit dat deze lijken ontkoppeld te zijn van de reële economie en – maatschappij. Op basis van wat we hier zien lijkt het er op dat deze kritiek -tot heden- ook opgaat voor de markt van duurzaam beleggen. Zolang ESG-bekommernissen bij vermogensbeheerders alleen een marketinggebeuren zijn om hun producten beter te kunnen promoten, zal dat niet veranderen.

Leveren de pogingen om het kaf van het koren te scheiden door strengere regelgeving van de overheid (EU-taxonomie, SFDR, …)  en het aanscherpen van beleggingsdoelstellingen bij vermogensbeheerders (meer en meer wordt de ‘keuze voor concrete -verifeerbare- impact’ expliciet gemaakt) iets op? Pas binnen enkele jaren zal dit duidelijk zijn.