John Bogle verdient een standbeeld. Dit is niet onze mening, maar deze van Warren Buffett. Maar omdat hij de beleggingswereld uitdaagde én op een reëel pijnpunt wees, verdient hij wel een standpunt.

Bogle wees er in de jaren ’70 voor het eerst op dat een hoop rendement voor de klant verloren ging, omdat dit aan de handen van beleggingsfirma’s en  tussenpersonen bleef hangen.  Dit in de vorm van hoge beheerskosten. Zijn opvatting was daarom de logica en de eenvoud zelve: verhoog uw rendement door te kiezen voor beleggingen waar u minder kosten betaalt.

Quotes

Dat die visie niet door iedereen gedeeld werd, vertaalde hij met een pijnlijke kwinkslag (zie hiernaast). Hij nam geen blad voor de mond en deed vaak erg treffende uitspraken. Een bloemlezing:

Time is your friend; impuls is your enemy. (vrij vertaald: beleg niet impulsief, maar laat de tijd voor u werken.)

The scandal is no what’s illegal. It’s what’s legal. (vrij vertaald: niet het illegale is schandalig. Wat wij legaal noemen is het wel.)

Buy right and hold tight. (vrij vertaald: koop een goed aandeel/fonds en hou het lang bij.)

The stock market is a giant distraction to the business of investing. (vrij vertaald: de aandelenmarkt werkt als een grote afleiding voor wie echt wil investeren.)

Don’t look for the needle in the haystack. Just by the haystack! (vrij vertaald: probeer niet aan stockpicking te doen, maar kies voor de totale markt.)

Weg met fondsbeheerders en tussenpersonen?

Je kan in Bogle een voorganger zien in de strijd tegen het uitschakelen van de middleman (tussenpersoon). Een strijd die inmiddels op tal van vlakken doorgebroken is (denk alleen maar aan rechtstreekse verkoop via internet).

Nu is het zo dat in de financiële wereld vroeger een pak hogerekosten aangerekend werden dan heden ten dage. Maar ook vandaag nog mag er zeker stilgestaan worden bij de vraag of alle aangerekende kosten wel te verantwoorden zijn?

De strijd van Bogle wordt vaak gereduceerd tot een pleidooi tegen actief beheerde fondsen en pro ETF‘s. Deze laatste kort door de bocht omschreven als passieve indextrackers. Hoewel Warren Buffet zelf -als voorzitter- met Berkshire Hathaway een actieve beleggingsrol speelt, raadt hij zijn erfopvolgers toch aan voor ETF’s te kiezen. Zij zijn volgens hem de meest eenvoudige én zekere manier om rendement te bekomen.

Maar is het wel zo eenvoudig?

ETF: lage kosten, maar goede spreiding?

• veelvoud aan kleine ETF’s.
  • op de website van Morningstar.be alleen vinden we al 12210 ETF’s. Er zijn dus indexen én indexen. Niet elke ETF weerspiegeld automatische een belangrijke, representatieve beurs.
• veel zelfs belangrijke beurzen zijn niet evenwichtig verdeeld.
  • We hoeven hiervoor niet ver buiten de deur te gaan. In onze eigen Bel20 maken 3 bedrijven  (AB Inbev, KBC en Engie al samen 36 % van de totale beurswaarde uit). Wie wil inzetten op de Belgische economie heeft dan ook geen goede doorsnede ervan geselecteerd als hij belegt in een Bel20-ETF.
• beurzen hebben de neiging kuddegedrag te vertonen
  • In een fase van oververhitting stapt iedereen nog vlug in, in een crisis loopt iedereen gelijktijdig naar de uitgang. Hierdoor krijgt je overdreven schommelingen. Waardeschommelingen die zich ook tonen bij de evolutie van de overeenkomstige ETF’s.
• tegenpartijrisico
  • een modale belegger die niet dieper graaft, zal zich niet bewust zijn van het tegenpartijrisico (de kans dat een tegenpartij zijn beloftes niet kan nakomen (bvb. door faling)). Vaak worden effecten voor een bepaalde tijd uitgeleend aan derden (kan ook gebeuren bij fondsen). Hiervoor is echter meestal wel een onderpand voorzien.
  • maar er bestaan ook synthetische ETF’s. Hierbij biedt een tegenpartij het rendement van een index aan, terwijl ze zelf met de gelden van de ETF in andere activa belegt.  Wat als deze swap misgaat?

Actieve fondsen: hogere kosten, rendement afhankelijk van cherrypicking

• inspelen op tendensen / nieuwe evoluties
  • De meeste indexen bevatten gevestigde namen. Bedrijven die zichzelf al bewezen hebben. In tijden van disruptie zit de (komende) groei echter mogelijk elders. Actief beheerde fondsen kunnen hier -afhankelijk van hun mandaat- korter op de bal spelen.
• minder afhankelijk van de waan van de dag
  • Een actief beheerd fonds zal analyses uitvoeren en op basis van de resultaten van deze analyses keuzes maken. Hopelijk zien ze vroeger dan the wisdom of the crowd kerende kansen of doorzien ze overdrijvingen.
• halen fondsen op lange termijn toch betere resultaten?
  • door de soepelheid en de afwijkmogelijkheden ten opzichte van een index mag je dat misschien wel verwachten? Voor Belgische fondsen lijkt dit alvast te kloppen, maar 1 zwaluw maakt natuurlijk de lente nog niet.

Wie loopt weg met Bogle’s erfenis?

Bogle stierf op 16/01/2019. Indexbeleggers claimen hem als hun founding father.  Maar volgens anderen hield hij meer van gewone beleggingsfondsen.

Is het überhaupt wel belangrijk om te kiezen tussen ETF’s en actieve fondsen? Sommigen vinden dat dit de verkeerde discussie is. Zelf doe ik er geen uitspraak over, gezien ik hier een belangenconflict zou hebben (zie disclaimer).

Toch is het inzicht dat kosten rendement wegvreten belangrijk. Ook voor lange termijn beleggers -die duurzame beleggers per definitie zouden moeten zijn-.

Om die reden hechten we in onze objectiveringsscore hier ook waarde aan. De waarde is beperkt tot  0,5 / 10. Een goedkoop fonds krijgt dit halve punt. Bij een duur fonds gaat er een half punt af van de score.

(disclaimer: deze blog wordt geschreven door een tussenpersoon, die selecteert uit actief beheerde fondsen).