“Waanzin is steeds exact hetzelfde doen, maar steeds een ander resultaat verwachten” is een uitspraak toegeschreven aan Albert Einstein. Nu is het niet onze ambitie om voor gek verklaard worden en we zien van alles ook nog wel de relativiteit(stheorie) in. Daarom hebben we de modelportefeuilles waar we vorig jaar mee gewerkt hebben in 2013 aangepast.

“E” is voor Einstein (en voor ons allemaal) de constante in zijn wereldberoemde formule “E= MC2”.  Maar ik durf wel eens boud te stellen dat voor mij “verandering de enige constante is“.

Je vindt onze modelportefeuilles op deze pagina.  Waarom hebben we nieuwe modelportefeuilles aangemaakt? Enerzijds omdat we in 2012 enkele nieuwe fondsen in ons aanbod opgenomen hebben, maar er ook fondsen uit verdwenen zijn. We spelen dus nu met -gedeeltelijk- andere kaarten dan op het moment van de opstart van Ethisch Beleggen.

Anderzijds hebben we ook geprobeerd om meer fondsen per modelportefeuille op te nemen. Met méér fondsen wordt het beleggingsrisico nog een stukje verder uitgevlakt. Omdat je kan verwachten dat volatiliteit  daalt als je de portefeuille met meer  verschillende aanbieders opbouwt.

Uit eigen analyse van de fondsen die we verdelen bleek immers dat de verschillende fondsen amper in dezelfde vijver vissen. Ons artikel hierover kan je hier nalezen.

Volatiliteit is een verraderlijk beestje. Dit is trouwens de reden waarom we voor beleggers met een voorzichtig profiel graag ook enkele niet-ethische fondsen in ons aanbod inschakelen. We gebruiken hiervoor 2 fondsen, die in het voorbije decennium bewezen goede rendementen op te leveren en in stormweer amper (of niet) negatief kleuren.

Omdat we als doel hebben om op lange termijn een gemiddeld rendement van meer dan 5 % te behalen, maakt een kortstondige sterke daling of sterke stijging in feite niet zo veel uit.  We relativeren dan ook de goede opbrengst van onze modelportefeuilles over 2012.

We houden van onze fondsen een tracklijst bij van hun prestaties over 1, 3, 5 en 10 jaar. De prestaties op 5 & 10 jaar geven al een beter zicht op de deugdelijkheid van onze selecties.En dan valt het nu toch op dat de meeste modelportefeuilles op 5 jaar onze doelstelling van gemiddeld 5 % net niet gehaald hebben. Nu zorgt het debacle van 2008 en ook het rampjaar van 2011 wel voor dat we verzachtende omstandigheden kunnen inroepen. Zeker 2008 was uitzonderlijk negatief. En 2 barslechte jaren op 5 haalt het gemiddelde natuurlijk flink onderuit. Als het eindresultaat dan toch nog positief blijft, dan is dit in feite wel sterk.

Maar daar heeft een gemiddelde investeerder natuurlijk géén boodschap aan. Hij betaalde kosten én bibbergeld, terwijl hij evengoed zijn geld op een spaarrekening had kunnen parkeren en daar géén (hoewel Kaupthing, Dexia, Ethias… iemand?) angstzweet moest uitstaan. Voor ons ook een reden te meer om de modelportefeuilles te verfijnen. De verwachting is immers dat, -naar analogie met de klimaatwijzigingen- ook in beleggersland de volatiliteit zal stijgen. Dus meer hogere pieken-  cfr. 2012-  én dalen – cfr. 2011- op kortere termijn.

Bij de aanpassing hebben we nu ook expliciet de parameter “risico” ingebouwd. Over beoordeling van risico valt erg veel te zeggen. En de invulling ervan is ook een beetje afhankelijk van de positie die je zelf inneemt. Doet dit je een beetje denken aan quantummechanica?

In alle geval moet uitgegaan worden van het feit dat niets risicovrij is in het leven én van het feit dat risico vaak uit een onverwachte hoek komt.  Mijns inziens komt het er op aan om risico te aanvaarden en van daaruit uw beveiligingsstrategie te ontwerpen. Maar eerst dien je natuurlijk je doelstelling te formuleren. Als je naar New York wil gaan, zal dit niet lukken als je je middel beperkt tot gebruik van je voeten of van ten hoogste een fiets. Je zal moeten aanvaarden dat je ofwel een boot, ofwel een vliegtuig neemt. De prijs én de gevaren van deze vervoersmiddelen zal je er moeten bijnemen.

Omdat het voor veel mensen erg moeilijk is om het beleggingsrisico in te schatten is er vanuit de overheid al een tijdje een informatieplicht opgelegd aan instellingen die beleggingen verkopen. Omdat die elk een eigen invulling gaven aan die informatieplicht, is nu recent afgesproken dat er een document moet zijn dat de essentiële beleggersinformatie bevat (KII – Key Investor Information). Dit document is sinds 01/07/2012 verplichtend neergeschreven in een eenvormig document: KIID  genoemd. Je zou het een beetje kunnen vergelijken met de bijsluiter bij geneesmiddelen. Als je die doorneemt, durf je haast ook nooit meer het medicament slikken.

Er blijft gewerkt worden  met 7 risicoklassen. Maar waar die vroeger de stappen 0 tot 6 bevatten, gaat het nu van 1 tot 7 (1: max. standaardafwijking 0,5 % 2: standaardafwijking tussen tot 0,5 % & 2 % 3: standaardafwijking tussen 2 & 5 % 4: standaardafwijking tussen 5 & 10 % 5: standaardafwijking tussen 10 & 15 % 6: standaardafwijking tussen 15 & 25 % 7: standaardafwijking boven 25 %)

Nieuwe visuele voorstelling van het risiconiveau belegging

Omdat er in de voorbije periode extreme verliezen (en winsten) gemaakt werden, heeft de invoering van de KII ook geleid tot een herijking van de fondsenrisico’s bij de uitgevende instellingen.. Vaak wordt aan die fondsen momenteel een hoger risico toegewezen dan vroeger. Het is alsof er -na een rampjaar waarin enkele vliegtuigen kort na elkaar crashen- plots een verlammende vliegangst uitgebroken is en nu op elk toestel in grote letters geschreven staat: Betreden op eigen risico. Dit toestel kan uit de lucht vallen.

We willen in het kader van consumentenbescherming die KIID gaan gebruiken, hoewel we er voor pleiten om die steeds in een kader te plaatsen en ze niet zomaar klakkeloos toe te passen.

Tijdens het aanmaken van onze nieuwe modelportefeuilles is ons immers opgevallen dat er nog steeds sommige aanbieders zijn die eenzelfde fonds toch een ander risico toedichten. Dit was ook al zo toen we ons artikel van 01/05/2012 schreven. Hoewel we dit toen nog konden wijten aan de overgangsperiode rond invoering van KIID, kan dit nu duidelijk niet meer de reden zijn. We zouden het artikel van 1 mei in feite moeten aanpassen én de verwijzingen naar risicoklassen 0 tot 6 updaten naar de nieuwe realiteit. Alleen hebben we tot heden nog nergens de dashboard-illustraties, die het artikel opfleuren aangetroffen in hun nieuwe versie van 1 tot 7.  

En per 02/01/2013 – 6 maanden na de verplichtstellling – hebben we ook nog fondsen aangetroffen die hun essentiële beleggingsinformatie niet presenteren zoals de wet het nu voorschrijft. Blijkbaar zijn er nog steeds financiële instellingen, die denken dat zij zich niet aan de regels moeten houden. Ik durf haast wedden dat men bij de invoering van de KIID “vergat” om in strafsancties te voorzien. 😉  En daarmee weet je al wie uiteindelijk de stylo vasthield bij het opstellen van die regels: de sector zelf.